Một trang trại gà quy mô gia đình tại tỉnh Hắc Long Giang. Ảnh: Reuters
Thời điểm trước Tết cổ truyền, nông dân nuôi gà ở Trung Quốc vẫn hy vọng một năm 2020 bội thu khi thị trường vẫn chưa giải được bài toán thịt lợn do dịch tả châu Phi hoành hành thì virus Corona bất ngờ bùng phát.
Năm 2019, tổng sản lượng gia cầm tại Trung Quốc đã tăng trưởng 12%, đạt 22,39 triệu tấn do nông dân “lấy gà bù lợn” nhằm khỏa lấp cơn khát thịt lợn cho 1,4 tỷ người tiêu dùng.
Theo đó, khoảng một nửa đàn gà cả nước thuộc quy mô nhỏ lẻ hộ gia đình hoặc đại lý cấp 1 và 2 cho các chuỗi sản xuất- kinh doanh- giết mổ đang bị lâm vào thế khó do nhiều tuyến giao thông ở khắp các tỉnh thành bị chặn.
Nhiều nhà máy thức ăn chăn nuôi và lò giết mổ vẫn buộc phải đóng cửa, trong khi chỉ một số ít mới rón rén mở cửa hoạt động trở lại sau kỳ nghỉ kéo dài nhưng chạy dưới công suất do tác động chuỗi.
“Nếu như bình thường trước đây, mỗi chuỗi cung ứng thường bắt đầu bằng việc mua bán gà con từ các trại giống về nuôi tại các trang trại rồi được thu mua đưa đi giết mổ cung cấp thịt ra thị trường. Tất cả chu kỳ này đều hoạt động trơn tru và đồng bộ thì nay bỗng nhiên bị đảo lộn, không xoay trở kịp”, chuyên gia phân tích cao cấp Pan Chenjun thuộc ngân hàng Rabobank cho biết.
Chủ trang trại Pan Xingle, ở huyện Yi, tỉnh Hà Bắc chuyên nuôi gà cho một lò mổ theo hợp đồng mấy ngày nay đứng ngồi không yên khi đàn gà thịt 16.000 con đã quá lứa xuất chuồng hơn 50 ngày tuổi.
Gà công nghiệp thường nuôi để bán cho các chuỗi thức ăn nhanh và bếp ăn công cộng, xưa nay chỉ nuôi khoảng 40 ngày đã đạt trọng lượng 2,6 kg. Nhưng nay tất cả các khâu thu mua- chế biến đều bị dừng lại khiến người chăn nuôi thua lỗ nặng do gà quá chu kỳ, không xuất chuồng được.
Theo bà Pan, nếu tình hình dịch bệnh Covid-19 sáng sủa thì ít nhất cũng phải chờ thêm 10 ngày nữa. Ước tính, đợt dịch bệnh này sẽ đẩy khoảng 45 triệu hộ chăn nuôi gia cầm trên khắp Trung Quốc bị thua lỗ.
Hiện giá mỗi con gà giống một ngày tuổi được bán ra chỉ từ 1,4 đến 2,5 nhân dân tệ (tương đương 20 đến 35 xu Mỹ), trong khi giá trung bình năm ngoái là 6,8 nhân dân tệ/con.
Zhang Yanguang, chủ trang trại gia cầm Lvyan ở phía tây bắc thủ đô Bắc Kinh cho biết, ngay cả khi gà đến tuổi xuất chuồng thì cũng đành chịu vì mọi ngả đường đều bị khóa trong thời điểm này.
Tồi tệ hơn là hầu hết các lò mổ ở vùng đông bắc và tây bắc đất nước vẫn đóng cửa càng khiến cho người nuôi gà lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. “Toàn bộ thị trường đều bị đóng cửa, ước tính công suất giết mổ hiện chỉ đạt khoảng 30%”, ông Zhang cho hay.
“Nếu áp lực đối với các trang trại đều giống như ông Zhang tiếp tục kéo dài đến hết tháng này thì có thể khiến nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động. Các lò ấp nở con giống thậm chí sẽ phải tự hủy gà con hoặc trứng do không bán được”, bà Pan nói.
Biểu đồ dự báo quy mô chăn nuôi lợn (đỏ) và gà (xanh) tại Trung Quốc. Nguồn USDA
Một quan chức của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cho biết, tác động rõ nhất sẽ thể hiện trong quý II và III năm nay.
“Chúng tôi đang bán gà con dưới giá thành, chỉ 1,5 thay vì 4 nhân dân tệ, vì vậy lỗ nặng”, Wang Lianzeng, Chủ tịch tập đoàn khoa học công nghệ nông nghiệp Huayu, một trong những nhà sản xuất gà giống lớn nhất Trung Quốc cho biết.
Chủ hộ Li Shunji ở tỉnh Sơn Đông cũng kêu than không bán được trứng do không đưa sản phẩm vào các thị trường lớn ở Bắc Kinh và Thiên Tân do sự gián đoạn vận chuyển.
“Tôi không thể làm gì được lúc này. Tôi chỉ còn nước chờ đợi” anh Li nói.
