Những làng quê có nguy cơ 'biến mất' ở Nhật Bản

Tỷ lệ sinh giảm, dân số chủ yếu là người già khiến các vùng quê này thiếu hụt trầm trọng đội ngũ lao động, ngân sách eo hẹp, không đủ khả năng chi trả cho cơ sở hạ tầng hay an sinh xã hội.
 

Nhiều người già, ít trẻ em

Chỉ có vài chục học sinh trong ngôi trường, không có đủ nguồn ngân sách, dân cư chủ yếu là người già, ngôi làng Nanmoku đang đứng trước tình trạng khó khăn điển hình của vùng nông thôn Nhật Bản và có thể dẫn đến việc sớm “bốc hơi”.

Cách thủ đô Tokyo nhộn nhịp của Nhật Bản khoảng 100km, ở ngôi làng miền núi Nanmoku, hiệu trưởng trường tiểu học Keiko Kato, đưa ra một số liệu cho thấy tình hình khó khăn mà ngôi trường của bà phải đối mặt. Trong hơn 50 năm qua, số học sinh ở thị trấn Nanmoku đã giảm từ khoảng 1.200 xuống còn 24 em.

Một cửa hàng không có khách ở làng Nanmoku

Mỗi năm trôi qua, số trẻ em ở thị trấn ngày càng ít đi và dân số ngày càng già đi. Ngày nay, Nanmoku, với dân số khoảng 2.000 người, có biệt danh là thị trấn “già” nhất ở quốc gia “già” nhất thế giới, theo nhân khẩu học.

Nhiều thị trấn nông thôn ở Nhật Bản đang phải đối mặt với hoàn cảnh tương tự: dân số giảm, số lượng lớn cư dân lớn tuổi.

Ở Nanmoku, tỷ lệ dân số trên 65 tuổi là 61%, nhiều hơn gấp đôi tỷ lệ trung bình của Nhật Bản (25%). Không chỉ già đi, dân số Nhật Bản đang thu hẹp lại. Trong năm 2017, dân số nước này giảm 394.373 người theo thống kêu của chính phủ. Nếu không có gì thay đổi, dự kiến dân số sẽ giảm xuống dưới 100 triệu người vào năm 2053.

Quá ít trẻ em được sinh ra. Tình hình này dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động, và điều đó có nghĩa là ngay cả khi có việc làm, Nhật Bản cũng không có đủ lao động để làm việc.
 

Dân số giảm, ngân sách giảm, chi phí sinh hoạt tăng

Bên cạnh đó, ít trẻ em sinh ra đời hơn mỗi năm có nghĩa là lực lượng lao động giảm đi, và điều này dẫn đến việc ngân sách cơ sở không đủ để trả cho việc chăm sóc sức khỏe và chi phí hưu trí cho số lượng người già ngày càng tăng.

Từ trường học, con đường quanh co dẫn xuống tòa thị chính, nơi ông Saijo Hasegawa làm thị trưởng hơn 3 năm nay.

"Những gì đã xảy ra ở đây là những gì xảy ra trên khắp Nhật Bản, chỉ khác là chúng xảy ra nhanh hơn”, ông nói.

Ông Hasegawa cho biết, Nanmoku là một thị trấn nông nghiệp, nhưng những cải tiến công nghệ cho thiết bị trong nhiều năm qua không áp dụng được cho vùng đồi núi. Vì vậy, nhiều người đã rời đi và không trở về.

Ông Hasegawa cũng cho biết, sự sụt giảm dân số đã khiến chi phí sinh hoạt ở Nanmoku tăng lên. Thị trấn cũng gặp phải những vấn đề về cơ sở hạ tầng vì không có đủ nguồn ngân sách.

Các làng quê Nhật Bản đang lâm vào tình cảnh ngày càng vắng bóng người

Đi một vòng quanh thị trấn, những tác động có thể được nhìn thấy rõ ràng qua việc hàng loạt nhà xưởng của các doanh nghiệp đã đóng cửa trong khi những ngôi nhà bị bỏ không. Những con đường vừa được lát lại đã lộ ra những vết nứt.

Khoảng 20 hoặc 30 năm trước, thị trấn này đã có một số chính sách để đảo ngược quá trình di cư, ông Hasegawa cho hay.

“Ví dụ, một người sẽ được nhận 3.000 USD nếu họ chuyển đến đây và sinh con. Người kết hôn cũng sẽ có quà”, vị thị trưởng nói.

Thị trấn nhỏ bé Nanmoku không đơn độc trong việc cố gắng thu hút những cư dân trẻ tuổi. Các thị trấn nông thôn trên khắp Nhật Bản trong nhiều năm đã đưa ra nhiều chiêu quảng cáo khác nhau nhằm thúc đẩy tăng trưởng dân số.

Thậm chí còn có thị trấn đưa ra một đề nghị cung cấp cho mỗi người dân mới đến một con bò hoặc số tiền mặt có giá trị tương đương.

Nhưng tất cả đều không đem lại kết quả. Jeff Kingston, giám đốc nghiên cứu châu Á, Đại học Temple ở Tokyo, cho biết các biện pháp này chỉ có tác dụng ngăn chặn, không phải là một giải pháp lâu dài.