Niềm hy vọng của vùng khoai lang 13.000 ha

Ngành nông nghiệp Vĩnh Long chuẩn bị sẵn sàng cho ngày kiểm tra trực tuyến mã số vùng trồng khoai lang, bà con nông dân nôn nóng chờ đón kết quả kiểm tra.

Phương pháp sản xuất mới

Những cánh đồng khoai lang bạt ngàn ở huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long, nhờ canh tác cách vụ, luân canh trên nền đất lúa, mùa nước lũ nông dân phát triển sinh kế khác hoặc để đất trồng. Nước rút bà con lại trồng khoai, nhờ đó giảm được mầm bệnh, đây là lợi thế để khoai lang đâm chồi trên đất Bình Tân.

Đã rất lâu rồi, kể từ thời điểm giá khoai lang giảm mạnh, trên vùng đất ngọt này, rất khó để bắt gặp không khí náo nhiệt của ngày thu hoạch khoai lang như hiện nay. Giá khoai tăng cao, cộng với thông tin nước bạn Trung Quốc chuẩn bị xem xét vùng trồng, tính đến việc xuất khẩu chính ngạch trong thời gian tới, bà con nông dân vô cùng phấn khởi.

Anh Huỳnh Hoàng Thông, chủ vựa khoai lang Thông Xuân ở xã Thành Trung, huyện Bình Tân, cho hay, giá khoai lang trắng hiện nay đã tăng lên mức 420.000 - 430.000 đồng/tạ (60kg), khoai sữa cũng khoảng 300.000 đồng/tạ, đặc biệt khoai lang tím cũng nằm ở mức giá 500.000 đồng/tạ.

Nhờ tín hiệu tốt từ thị trường, nông dân huyện Bình Tân đang tất bật thu hoạch vụ khoai lang đã neo chờ giá trước đó. Đồng thời, đợi nước trên đồng rút, bà con tranh thủ làm đất để xuống giống vụ khoai lang mới vào đầu tháng 11 tới.

Ông Lương Hiếu Thảo ở ấp Tân Dương, xã Tân Thành, đại diện cho những hộ dân nằm trong danh sách đề nghị cấp mã số vùng trồng đang rất nóng lòng chờ đợi kết quả việc kiểm tra trực tuyến sắp tới. Ông Thảo vui mừng chia sẻ, khoảng 2 tuần trở lại đây, giá khoai tăng, người dân rất phấn khởi, nếu việc đàm phán xuất khẩu thành công, niềm vui nhân đôi, nông dân sẽ đồng lòng xuống giống.

Xã Tân Thành là một trong những địa phương tập trung diện tích trồng khoai lang lớn của huyện Bình Tân. Vừa qua, xã đã gửi 7 hồ sơ xin cấp mã số vùng trồng khoai lang, với diện tích khoảng 150ha, có sự tham gia liên kết của 135 hộ dân.

Để tạo điều kiện cho việc kiểm tra trực tuyến mã số vùng trồng sắp tới, ngành nông nghiệp địa phương đã tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật sản xuất theo tiêu chuẩn của nước bạn. Đồng thời hướng dẫn cho bà con nông dân nắm được cách thức trao đổi với cơ quan chức năng Trung Quốc trong quá trình kiểm tra trực tuyến.

Qua lời kể của anh Ngô Thành Luân, cộng tác viên khuyến nông và bảo vệ thực vật xã Tân Thành, vì mừng nên bà con nông dân có tâm lý lo sợ, bởi đây là lần đầu tiên bà con trồng khoai lang của xã được tiếp cận với phương pháp sản xuất mới. 

“Lúc trước nông dân sản xuất theo phương pháp truyền thống, khi tham gia lập và sản xuất theo mã số vùng trồng, buộc phải theo danh mục thuốc bảo vệ thực vật của nước bạn. Bà con băn khoăn, sử dụng thuốc theo danh mục như vậy không biết có hiệu quả không? Rồi phương thức tiêu thụ làm sao? Cách thức thu mua, hợp đồng giữa nông dân, HTX và thương lái hoặc doanh nghiệp như thế nào? Hơn hết, bà con còn có nguyện vọng trao đổi trực tiếp với doanh nghiệp để thỏa thuận phương thức lấy hàng rồi cách thức sản xuất”, anh Luân bộc bạch.

Sẵn sàng cho ngày kiểm tra trực tuyến

Từ thời điểm có thông tin khoai lang sẽ là một trong những mặt hàng được ưu tiên xem xét xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long đã triển khai ngay việc xây dựng mã số vùng trồng. Tuy nhiên, một khó khăn có thể thấy rõ ở “thủ phủ khoai lang” hiện nay là do diện tích xuống giống thấp, bà con nông dân hai năm liên tiếp không trồng khoai lang mà chuyển sang canh tác lúa và hoa màu.

Vì thế, trong thời gian ngắn, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long đã phải nhanh chóng tái rà soát các vùng có điều kiện sản xuất ổn định để xây dựng lại mã số vùng trồng, với diện tích tương đối để có sản lượng thúc đẩy việc xuất khẩu. Qua đó, 26 hồ sơ xin cấp mã số vùng trồng đã được rà soát và chuyển đến Cục Bảo vệ thực vật xem xét.

Bên cạnh đó, công tác tập huấn quy trình sản xuất, đảm bảo việc kiểm soát được dư lượng, đối tượng kiểm dịch thực vật của phía Trung Quốc phải được quan tâm. Cũng như hướng dẫn cho bà con ghi chép sổ tay nhật ký, định vị các vùng trồng cũng được thực hiện song song để việc kiểm tra trực tuyến cấp mã số vùng trồng đạt kết quả như kỳ vọng.

Ông Nguyễn Vĩnh Phúc, Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long, cho biết, đơn vị đã chọn được 4 vùng trồng hiện đang có nguồn khoai lang trên đồng để phục vụ việc kiểm tra trực tuyến. Đồng thời hỗ trợ bà con nông dân các vùng trồng này hoàn thiện sổ tay nhật ký một cách đầy đủ thông tin các vụ gần đây nhất để đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của nước bạn. Từ đó tạo ra được niềm tin vào nền sản xuất nông nghiệp của Việt Nam nói chung và vùng khoai lang của tỉnh Vĩnh Long nói riêng.

“Cơ bản vùng trồng khoai lang Vĩnh Long đáp ứng được các yêu cầu từ phía Trung Quốc đưa ra. Qua lần kiểm tra trực tuyến này, bà con nông dân sẽ cố gắng hoàn thiện thêm các điều kiện từ phía nước bạn. Việc kiểm tra lần này sẽ là bước thay đổi đột phá trong cách quản lý, truy xuất nguồn gốc sản phẩm đối với bà con nông dân. Trong quản lý vùng trồng đòi hỏi nông dân phải viết nhật ký, phải theo dõi từ khâu tạo ra sản phẩm cho đến khi vận chuyển tới cơ sở đóng gói”, ông Phúc đánh giá.

Rút kinh nghiệm từ lần kiểm tra trực tuyến đối với trái sầu riêng, trước khi lập vùng trồng khoai lang ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức ký kết thỏa thuận liên kết về việc tiêu thụ sản phẩm từ vùng trồng của bà con nông dân với các cơ sở đóng gói trên địa bàn. Từ đó ngành chuyên môn có thể đảm bảo vấn đề an toàn thực phẩm cũng như kiểm soát được đối tượng kiểm dịch có thể bị tái nhiễm trong quá trình vận chuyển đến cơ sở đóng gói.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long đã có 6 đơn vị đăng ký cấp mã số cơ sở đóng gói. Các cơ sở này đang hoàn thiện các điều kiện, yêu cầu từ phía nước bạn như: khu nhập liệu, khu phân loại, đặc biệt là dây chuyền làm sạch, một điểm mới và cũng là bước “gõ kẻng” đòi hỏi các cơ sở đóng gói phải đẩy mạnh đầu tư trang thiết bị phục vụ cho công đoạn làm sạch sản phẩm, để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Ông Phúc dự đoán, nếu việc kiểm tra trực tuyến lần này thành công, sẽ đảm bảo vực dậy vùng khoai lang cho tỉnh Vĩnh Long với diện tích bình quân trước đây từ 13.000 - 14.000 ha/năm, cho sản lượng trên 300.000 tấn/năm. 

Hiện, ngành nông nghiệp tỉnh đã đẩy mạnh hỗ trợ bà con nông dân chuyển đổi sang phương thức canh tác hữu cơ, xây dựng các mô hình trình diễn khoai lang sạch, nâng cao chất lượng cũng như thời gian bảo quản để phục vụ tốt hơn thị trường xuất khẩu trong tương lai gần.

Hiện tỉnh đang gặp khó khăn về giống để phục vụ việc xuống giống trong thời gian tới cho bà con nông dân. Do thời gian dài không canh tác, nguồn cung giống khoai lang hiện đang khan hiếm, giá lại tăng cao gấp 1-2 lần. Việc cung cấp giống rất khó, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long đang tìm nguồn cung cấp giống ở các tỉnh lân cận để đảm bảo có được nguồn giống cơ bản, trước mặt phục vụ việc xuống giống trở lại vào tháng 11 tới cho bà con nông dân.