Trưa 26/11, sau hơn 20 ngày làm việc, phiên tòa xem xét kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan, 68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, và 47 người về các sai phạm xảy ra tại SCB kết thúc phần tranh luận. Các bị cáo nói lời sau cùng trước khi HĐXX vào nghị án.
Xin giảm nhẹ hình phạt
Trong đó, bị cáo Trương Mỹ Lan là người đầu tiên được nói lời sau cùng, bà Lan khẩn cầu tòa phúc thẩm xem xét những vấn đề đã nêu trong quá trình tranh luận, xem xét lại số tiền bị cáo bị buộc chiếm đoạt, tội danh và giảm nhẹ hình phạt.
Theo bà Lan, trong vụ án này vẫn còn những “nỗi oan” chưa thể nói hết, bản thân bị cáo “vừa là bị cáo vừa là bị hại". Tuy nhiên, ngay cả khi đối diện trước bản án tử hình bà cũng chỉ mong bằng mọi cách sớm trả được nợ cho Ngân hàng Nhà nước.
Bà xin HĐXX cho cơ chế đặc thù để giải quyết, xử lý khối tài sản để trả hết nợ cho Ngân hàng Nhà nước, cho người dân. Sau khi trả nợ xong, các tài sản bà đưa vào cơ cấu sẽ được đưa vào quỹ từ thiện để xây dựng bệnh viện, trường học hoặc nhà ở xã hội giúp người nghèo. Đây là dự định ấp ủ của bà bao nhiêu năm chưa thực hiện được.
“Vì vụ án này mà bao nhiêu ước mơ, hy vọng, sức khỏe của bị cáo và cả mấy chục anh em ngồi đây bị ảnh hưởng. Đó là điều kinh khủng nhất đối với bị cáo.
Cũng trong lời nói sau cùng, bà Lan xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt, vừa xem lại tội danh. "Đề nghị tòa làm rõ các số liệu về tội Tham ô tài sản của bị cáo. Tại sao lại quy bị cáo tội tham ô", bị cáo Trương Mỹ Lan nói.
Đồng thời, bà Lan không quên xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt cho chồng bà là ông Chu Lập Cơ (69 tuổi, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Times Square).
Trong lời nói sau cùng, bà Lan cũng không quên xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt cho cháu gái Trương Huệ Vân và các bị cáo khác trong vụ án, bởi mức án sơ thẩm đối với các bị cáo là “quá nặng”.
"SCB từ chối cung cấp hồ sơ cho Viện kiểm sát là ý gì?"
Trước đó, trình bày tranh luận bổ sung trong hơn một tiếng rưỡi, bà Lan khẩn thiết xin Viện Kiểm sát và HĐXX xem lại số tiền thiệt hại trong vụ án. Bà cho biết “thấy rất buồn vì không hiểu lý do SCB từ chối không cung cấp tài liệu cho VKS” làm rõ số tiền bà rút ra để sử dụng cho việc đáo nợ, tiền sử dụng vào mục đích riêng.
Bị cáo Lan cho rằng nếu SCB không cung cấp hồ sơ thì đề nghị tòa sử dụng tài sản có lợi cho bị cáo. Số tiền mình bị quy kết chiếm đoạt thì bị cáo đâu có ăn một mình, cũng chia cho nhiều người nhưng sao chỉ toàn mình bị cáo phải bồi thường.
Trong phần bào chữa hôm 18/11, bà Lan và các luật sư cho biết vừa được tiếp cận tài liệu mới, phát hiện 125.000 tỷ đồng (trong tổng số 677.000 tỷ đồng bà Lan bị cáo buộc chiếm đoạt) là đã cho vay từ trước khi bà Lan tái cơ cấu SCB.
Đại diện Viện Kiểm sát đề nghị SCB cung cấp một số tài liệu nhằm làm rõ các vấn đề: trước khi 3 ngân hàng hợp nhất thì nợ cũ là bao nhiêu; số nợ tại SCB tính đến ngày 31/12/2017 là bao nhiêu; số nợ từ năm 2017 mang sang giai đoạn 2018 là bao nhiêu và trong tổng số dư nợ từ ngày 1/1/2018 đến ngày khởi tố vụ án 7/10/2022 có bao nhiêu khoản vay dùng để đảo nợ, bà Lan rút ra bao nhiêu...
Tuy nhiên, trong phiên tòa sau đó (ngày 21/11), luật sư bảo vệ quyền lợi cho SCB đã từ chối cung cấp với lý do “đã cung cấp cho cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát trong quá trình điều tra” và đã được ghi nhận trong hồ sơ vụ án. Nếu các bị cáo kháng cáo liên quan đến quyền lợi của mình thì sử dụng tài liệu trong hồ sơ.
Trước thái độ này của SCB, bà Lan nói: “Gốc rễ của vấn đề là ngay từ đầu SCB đã cung cấp số liệu mập mờ, nhập nhằng, không rõ ràng cho cơ quan điều tra dẫn đến số liệu quy buộc trách nhiệm của bị cáo hiện nay còn đang mập mờ. Thế nhưng đến phiên tòa hôm nay, khi được yêu cầu làm rõ thì SCB lại không cung cấp. SCB từ chối cung cấp số liệu là có ý gì? Khi nó có ý nghĩa quan trọng, liên quan đến hàng chục anh em đã từng làm việc cho SCB đang bị xét xử ở đây?”.
Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát viện dẫn lời của Viện Kiểm sát đã nói trong phần tranh luận về việc SCB không cung cấp tài liệu, rằng “bị hại (SCB) đưa ra chứng cứ để yêu cầu bên gây thiệt hại bồi thường cho mình thì bên gây thiệt hại cũng có quyền yêu cầu bên bị thiệt hại chứng minh thiệt hại của mình”.
Trong phiên tòa ngày 25/11, Viện Kiểm sát tiếp tục đề nghị HĐXX giữ nguyên tội tử hình đối với bà Lan, bởi theo Viện Kiểm sát, “hậu quả vụ án đặc biệt lớn, chưa từng có từ trước đến nay, chưa biết khi nào mới khắc phục được”. Nếu bị cáo Lan nộp được 3/4 tài sản (280.000 tỉ đồng), thì mới có cơ sở xem xét giảm nhẹ hình phạt tử hình trong giai đoạn thi hành án.
Tuy nhiên, luật sư cho rằng với số liệu quy buộc trách nhiệm hiện nay đối với bà Trương Mỹ Lan là 415.000 tỉ đồng, đối chiếu với số tiền Công ty Hoàng Quân định giá và các số tiền nộp khắc phục, các cá nhân tổ chức khác trả bà Lan thì đến nay có khoảng 325.000 tỉ đồng. Số tiền này vượt quá 3/4 số tiền bị cáo buộc nên đã đủ điều kiện được giảm án xuống chung thân.