Nguồn gốc và ý nghĩa ngày ông Công ông Táo
Sự tích "Táo quân chầu trời"
Theo quan niệm của cha ông ta từ xa xưa, Thần Táo Quân bao gồm "2 ông 1 bà" (gọi chung là Táo Quân hoặc ông Táo). Gắn liền với quan niệm này là sự tích dân gian kể về gia đình Thị Nhi và Trọng Cao.
Theo đó, hai vợ chồng lấy nhau mãi mà không có con, Trọng Cao vì chuyện này mà cộc cằn, đánh vợ rồi đuổi đi. Thị Nhi sau khi bỏ nhà đi tới xứ khác gặp được Phạm Lang.
Hai bên tâm đầu ý hợp rồi kết thành vợ chồng. Phần Trọng Cao, sau khi nguôi giận thì bắt đâu ân hận và lên đường tìm kiếm vợ. Nhưng ngày dài đường xa, Cao hết tiền hết gạo phải trở thành kẻ xin ăn dọc đường.
Tới ngày nọ, chàng ta xin ăn tới nhà của Thị Nhi. Đúng lúc này Phạm Lang đi vắng, Nhi nhận ra chồng cũ mời vào nhà cơm nước đầy đủ. Không may đúng lúc Phạm Lang trở về, nàng đành giấu Cao dưới đống rạ sau vườn để tránh điều thị phi.
Chẳng ngờ đêm ấy, Phạm Lang nổi lửa đốt đống rạ để lấy tro bón ruộng. Thấy chồng cũ bị thiêu chết, Nhi lao mình vào lửa tự vẫn. Phạm Lang cũng vì thương xót vợ mà nhảy vào chết theo.
Cả ba linh hồn của các vị này được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy cả ba đều là người có nghĩa, có tình nên sắc phong làm Táo quân (gọi chung là Định Phúc Táo quân), nhưng mỗi người lại trông giữ một việc:
- Trọng Cao làm Thổ Địa, phụ trách trông coi việc nhà cửa được phong danh hiệu: Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần
- Phạm Lang làm Thổ Công, sẽ trông coi việc bếp với danh hiệu là Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân
- Còn Thị Nhi làm Thổ Kỳ, phụ trách trông coi việc chợ búa. được phong danh hiệu là Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần.
Từ đó, cả ba vị thần Táo được coi là ba vị thần định đoạt phước đức cho gia đình. Phước đức này sẽ do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà. Bài vị thờ vua Bếp thường sẽ được ghi vắn tắt là "Định Phúc Táo quân" nghĩa là thần định mọi hạnh phúc.
Đó là lý do vì sao mỗi năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm, 3 vị thần Táo sẽ lên trời báo cáo Ngọc Hoàng Thượng đế về những điều tai mắt ở trần gian, về những việc làm tốt xấu của các thành viên trong gia đình trong một năm một cách trung thực, khách quan nhất.
Ý nghĩa
Người Việt xưa quan niệm rằng, sau khi Ngọc Hoàng nghe lời bẩm tấu của Táo Quân, Ông sẽ căn cứ vào đó để định đoạt, có thể khen thưởng hoặc quở phạt gia chủ.
Vì thế, vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, trước khi Táo quân lên thiên đình, người dân Việt Nam sẽ thực hiện nghi lễ cúng ông Táo.
Việc làm này là để bày tỏ lòng biết ơn các Táo và nhờ họ "nói tốt" cho gia đình mình để có một năm tiếp theo được tài lộc, bình an.
Không những định đoạt may/rủi, phúc/họa của gia chủ, sự hiện diện của các vị Táo Quân trong mỗi căn nhà còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư, giữ bình yên cho mọi người trong gia đình.
Ngoài ra, đây cũng là thời điểm để người người, nhà nhà trở về sum họp, quây quần sau một năm làm ăn vất vả.
Ông Công ông Táo 2024 rơi vào ngày mấy Dương lịch?
Ông Công ông Táo 2024 sẽ là ngày 2/2/2024 Dương lịch
Do ngày ông Công ông Táo được diễn ra vào 23 tháng Chạp (Âm lịch) nên năm nay sẽ tương ứng với thứ Sáu ngày 2/2/2024 (Dương lịch).
Vì rơi vào ngày cuối tuần nên các gia đình có thể chuẩn bị những mâm cỗ cúng chu đáo, tươm tất để tiễn ông Công ông Táo về trời trước 12h trưa. Tuy nhiên, cũng có nhiều gia đình chọn cúng trước ngày chính.
