Quảng Trị nỗ lực trở thành một tỉnh mạnh về biển

Đội tàu đánh bắt thủy hải sản của ngư dân Gio Linh

TRỮ LƯỢNG THỦY HẢI SẢN LỚN

Xin ông cho biết tiềm năng kinh tế biển Quảng Trị và việc triển khai NQ 09 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa X về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020” được thực hiện như thế nào? 

Trước hết, tỉnh Quảng Trị có bờ biển dài hơn 75km, ngư trường rộng trên 8.400km2 nối cửa Vịnh Bắc Bộ với Biển Đông, có trữ lượng thủy hải sản lớn, khoảng hơn 60 ngàn tấn/năm. Toàn tỉnh có 5 huyện(đặc biệt trong đó có huyện đảo Cồn Cỏ) với 16 xã, thị trấn ven biển với gần 16 ngàn lao động hoạt động thuỷ sản, trong đó có trên 7 ngàn lao động trên biển, có kinh nghiệm, thuận lợi cho việc phát triển kinh tế biển cũng như đảm bảo ANQP vùng biển, đảo Cồn Cỏ.

Từ khi có NQ 09, được sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành, Sở NN-PTNT Quảng Trị đã tổ chức quán triệt sâu sắc đến các cơ quan, đơn vị trực thuộc thực hiện tốt NQ 09 đến năm 2020 nhằm phát triển kinh tế trong tình hình mới nên Quảng Trị tạo được bước phát triển quan trọng trên các lĩnh vực khai thác, nuôi trồng, chế biến và dịch vụ hậu cần nghề cá. ANQP được giữ vững, đời sống ngư dân có nhiều cải thiện, nhiều hộ đã làm giàu từ hoạt động thủy sản.

Sở cũng chú trọng đẩy mạnh công tác phối hợp với các cơ quan liên quan trong thực thi pháp luật thủy sản. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến các chính sách pháp luật và các văn bản có liên quan về phát triển thủy sản gắn với bảo đảm ANQP.

Tổ chức lại hoạt động sản xuất trong khai thác thủy sản, thành lập các Chi hội nghề cá tại các xã, thị trấn ven biển. Từng bước giảm dần đội tàu dưới 30CV, đẩy mạnh phát triển đội tàu trên 90CV hoạt động theo hình thức tổ đội, tổ hợp tác, vươn khơi khai thác thủy sản góp phần phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền biển đảo của tổ quốc. 

Nhiều chủ trương, chính sách phát triển thủy sản của Chính phủ được Quảng Trị triển khai thực hiện, đạt hiệu quả cao, tạo tâm lý phấn khởi cho bà con ngư dân. Năng lực khai thác thủy sản tăng nhanh trong những năm gần đây, nhất là đội tàu khai thác xa bờ trên 90CV.Các hiện tượng tranh giành ngư trường, mâu thuẫn sản xuất trên biển ít xảy ra. Nhiều mô hình sản xuất theo tổ đội, tổ hợp tác phát triển, ngư dân luôn hỗ trợ nhau khi gặp sự cố và chia sẻ ngư trường cho nhau cùng phát triển bền vững.

KHAI THÁC ĐI ĐÔI BẢO VỆ CHỦ QUYỀN

Trên cơ sở tiềm năng đã được xác định, Quảng Trị sau 10 năm phát triển kinh tế biển đã đạt được những kết quả như thế nào, thưa ông?

Mười năm qua hoạt động quản lý khai thác kinh tế biển ngày càng ổn định và phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao sản lượng khai thác, cải thiện đời sống kinh tế của ngư dân. Khai thác hải sản được đẩy mạnh theo hướng phát triển khai thác xa bờ, tăng cường phát triển mô hình tổ, đội hợp tác sản xuất trên biển, tạo sự liên kết, nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo đảm an toàn.Bà con ngư dân chấp hành tốt các quy định của pháp luật về khai thác thủy sản.  

Đồng thời mạnh dạn đầu tư, trang bị đồng bộ ngư lưới cụ, thiết bị hàng hải, ứng dụng máy định vị, dò cá tầm ngang thế hệ mới trong sản xuất, hướng dẫn chuyển giao ứng dụng KHKT vào khai thác thuỷ sản, nhất là các nghề lưới rê khơi, rê bùng nhùng, vây, lưới chụp, câu cho ngư dân. Ứng dụng công nghệ PU Foam trong hầm lạnh bảo quản sản phẩm trên tàu cá đã góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm sau thu hoạch.

Khu hậu cần nghề cá Cửa Việt

Ngành đã phối hợp với Nhật Bản hỗ trợ về thiết bị lắp đặt gồm 1800 đèn LED cho  cho 40 tàu đánh bắt xa bờ thuộc các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh và Triệu Phong. Việc làm này không chỉ giúp ngư dân tiết kiệm điện, đạt hiệu quả cao hơn trong đánh bắt, thân thiện với môi trường mà nó còn thay đổi tư duy của ngư dân trong việc tiếp cận với khoa học công nghệ mới, hiện đại. Sản lượng khai thác thủy hải sản sau mười năm đạt gấp đôi.

Quảng Trị đã thực hiện tốt chính sách phát triển thủy sản của Chính phủ tạo được sự phấn khởi và tin tưởng của bà con ngư dân trong việc mạnh dạn đầu tư, nâng cấp tàu thuyền vươn khơi khai thác thủy sản. Đến nay, tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh có 2.311 chiếc với tổng công suất 119 ngàn CV, trong đó tàu cá xa bờ từ 90CV trở lên có 221 chiếc,tăng 74% so với năm 2012. Toàn tỉnh có 25/32 tàu đóng mới theo NĐ 67, trong đó 17 tàu vỏ thép, 07 tàu vỏ gỗ và 01 tàu vỏ Compsite. Hàng năm, đã tổ chức 2 đến 3 lớp đào tạo thuyền trưởng và máy trưởng hạng V, IV cho ngư dân, nhất là loại tàu vỏ thép công suất trên 400CV.

Sở NN-PTNT Quảng Trị đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản xây dựng Đề án "Tổ chức lại sản xuất trong khai thác thủy sản trên địa bàn đến năm 2020" phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Đặc biệt, để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ nguồn lợi, Sở đã tham UBND tỉnh thành lập Khu bảo tồn biển đảo Cồn cỏ. Xây dựng và thực hiện chương trình bảo tồn và bảo vệ rùa biển tại tỉnh Quảng Trị. Công tác điều tra, đánh giá nguồn lợi thủy sản trong khu bảo tồn đạt được những kết quả nhất định. Tại khu bảo tồn có 113 loài san hô, 57 loài rong cỏ biển, 67 loài động vật đáy, 19 loài giáp xác, 224 loài cá biển khơi, 87 loài cá rạn san hô, 164 loài thực vật phù du, 68 loài động vật phù du đặc biệt loài san hô đang phát triển tốt, phục vụ tốt cho khai thác phát triển du lịch biển. Khu bảo tồn này còn là nơi tập trung các bãi đẻ của nhiều loài thủy hải sản quý hiếm, có giá trị kinh tế cao và đặc hữu của vùng biển Trung Bộ.

Dịch vụ hậu cần nghề cá từng bước phát triển. Cảng cá, bến cá, khu neo đậu trú bão của tàu cá ngày càng hoàn thiện. Quảng Trị đã hình thành 3 trung tâm nghề cá lớn là Cửa Tùng, Cửa Việt và đảo Cồn Cỏ. Nhiều cơ sở hạ tầng nghề cá quan trọng đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả như cảng cá Cửa Việt,   cảng cá Cửa Tùng, cảng cá và khu dịch vụ hậu cần nghề cá đảo Cồn Cỏ giai đoạn II, khu neo đậu tránh trú bão Cửa Việt, khu neo đậu tránh trú bão Cửa Tùng. Đã hình thành 2 cơ sở đóng mới và sửa chữa tàu thuyền là Cty TNHH đóng tàu Cửa Việt và Cty TNHH đóng tàu Triệu An, nhất là đóng tàu cá vỏ thép có công suất lớn trên 400CV.

Tàu 67 lớn nhất tỉnh Quảng Trị khai thác mang lại hiệu quả kinh tế cao

Chế biến thủy sản phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa và chất lượng sản phẩm. Các hoạt động thu mua, chế biến và dịch vụ hậu cần nghề cá được khuyến khích đầu tư phát triển nhanh. Nhiều NM chế thủy sản đông lạnh và bột cá được đầu tư hiện đại công suất hàng chục ngàn tấn/năm tại Cửa Tùng, Cửa Việt đi vào hoạt động góp phần thu mua tiêu thụ hết sản lượng khai thác  để chế biến thủy sản xuất khẩu. Đồng thời hình thành được nhiều mô hình như chế biến nước mắm, ruốc, mắm các loại, hàng khô, bảo quản thuỷ sản sau thu hoạch. Chất lượng và mẫu mã sản phẩm được chú trọng đầu tư đã góp phần tăng nhanh giá trị sản phẩm, hiệu quả đánh bắt, nâng cao đời sống và thu nhập của nhiều hộ nông ngư dân vùng biển. 

Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận dù đạt được nhiều kết song quá trình phát triển kinh tế biển Quảng Trị còn gặp phải nhiều khó khăn. Đời sống của người dân vùng biển còn thấp, nhất là vùng bãi ngang. Tàu thuyền phát triển nhanh nhưng chủ yếu là tàu cũ mua từ các địa phương khác về, tuổi tàu cao, gây khó khăn công tác đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển. Hiện tượng tàu nước ngoài cản trở, phá hoại ngư lưới cụ của ngư dân vẫn xảy ra. Tàu giã cào ngoại tỉnh hoạt động trái phép, phá hoại ngư lưới cụ, làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của ngư dân ven biển. Đặc biệt, là sự cố môi trường biển xảy ra vào đầu tháng 4/2016 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thuỷ sản và đời sống của nhân dân vùng biển.

QUYẾT TÂM MẠNH VỀ BIỂN, GIÀU TỪ BIỂN

Thưa ông,phát triển kinh tế biển được tỉnh Quảng Trị tiếp tục xác định như thế nào trong thời gian từ 2018 đến 2020 và tầm nhìn 2025?

Với tiềm năng hiện có của mình Quảng Trị quyết tâm và nỗ lực trở thành một tỉnh mạnh về kinh tế biển, làm giàu từ biển và góp phần bảo vệ chủ quyền an ninh Tổ quốc. Muốn vậy trước hết cần tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn kết sản xuất, chế biến và thị trường tiêu thụ sản phẩm. Ưu tiên phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng lớn, xây dựng và phát triển một số thương hiệu mạnh gắn với sản phẩm thế mạnh của địa phương như tôm sú, mực ống, tôm thẻ chân trắng, cá thu, cá ngừ… Xây dựng Cửa Tùng và Cửa Việt thành những trung tâm nghề cá của tỉnh, nhất là về chế biến thủy sản xuất khẩu.Nghiên cứu chuyển đổi một số nghề khai thác bền vững nhưng lại có hiệu quả kinh tế cao. Thí điểm áp dụng một số phương pháp bảo quản sản phẩm mới hiện đại trên tàu cá khai thác ở vùng biển xa.

Nâng cao hiệu quả khai thác, giảm tổn thất sau thu hoạch, chuyển đổi cơ cấu nghề, giảm khai thác ven bờ, đẩy mạnh xa bờ gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Kết hợp phát triển sản xuất với bảo vệ chủ quyền an ninh vùng biển, đảo.

Tiếp tục điều tra, đánh giá nguồn lợi thuỷ sản, nhất là vùng ven bờ sau sự cố môi trường biển nhằm từng bước khôi phục và phát triển nguồn lợi thuỷ sản theo hướng bền vững.

Bảo vệ và duy trì tốt đa dạng sinh học ở Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ. Thực hiện tốt các chính sách phát triển thuỷ sản, khuyến khích tàu thuyền tham gia khai thác hải sản trên các vùng biển xa; thông qua các chính sách khuyến khích ngư dân đóng mới tàu cá xa bờ để giảm áp lực khai thác gần bờ và phát triển bền vững.

Muốn được vậy Quảng Trị kính đề nghị Chính phủ trong giai đoạn 2018- 2020 cần tiếp tục duy trì một số chính sách phát triển thuỷ sản nhằm khuyến khích phát triển khai thác, nuôi trồng, chế biến thuỷ sản, khai thác tốt tiềm năng lợi thế kinh tế biển của tỉnh, nhất là đẩy mạnh khai thác xa bờ. Sản xuất giống sạch bệnh, cũng như phát triển nghề nuôi trồng thủy sản theo hướng thâm canh và ứng dụng công nghệ cao, góp phần thực hiện thành công mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Hệ thống nuôi trồng thủy sản ven biển ở Quảng Trị còn thiếu các cơ sở hạ tầng kỹ thuật hỗ trợ nên dễ nảy sinh dịch bệnh. Đề nghị Chính phủ hỗ trợ Quảng Trị xây dựng các hệ thống xử lý nước cấp và thải, đường giao thông nội đồng…

Trân trọng xin cảm ơn ông !