Sản xuất cây ăn quả theo hướng hữu cơ

Ông Nguyễn Quốc Khánh bên vườn cây ăn trái của gia đình.

Để có được thành công, gia đình ông trải qua rất nhiều khó khăn, chuyển đổi các loại cây trồng trên cùng một diện tích đất canh tác. Ông Khánh chia sẻ: Vào năm 2000, giá cà phê xuống thấp, người nông dân tại các tỉnh Tây Nguyên nói chung và gia đình ông nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, thu không đủ chi, ông đã suy nghĩ và bàn bạc với vợ quyết định chuyển một phần đất trồng cà phê kém hiệu qủa sang trồng sầu riêng.

Năm đầu tiên, ông chỉ trồng thử nghiệm 30 cây sầu riêng hạt lép giống Ri6 và Moonthong. Sau 5 năm trồng, cây sầu riêng bắt đầu cho trái. Nhận thấy khí hậu thổ nhưỡng địa phương phù hợp với cây sầu riêng, ông bắt đầu mở rộng diện tích trồng thêm 120 cây.

Thời gian đầu, cây sầu riêng phát triển tốt và cho hiệu quả kinh tế cao, tuy nhiên do dùng nhiều phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật nên sau gần 10 năm, đất trồng bắt đầu bị thoái hóa, rửa trôi, phải bón rất nhiều loại phân thì cây mới cho thu hoạch.

Năm 2012, qua chương trình “Bạn của nhà nông” trên sóng truyền hình, nhận thấy việc trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững, ông đã trăn trở và suy nghĩ phải thay đổi phương thức sản xuất để nâng cao thu nhập, cải thiện kinh tế gia đình, bảo vệ môi trường sống.

Dù không được đào tạo qua bất kỳ một trường lớp nào nhưng bằng niềm đam mê, ông đã đi học hỏi kinh nghiệm và tham quan các mô hình điển hình, tìm hiểu trên sách báo, internet... Sau đó, ông quyết định chuyển đổi vườn sầu riêng sang trồng, chăm sóc theo hướng hữu cơ.

Sau gần 1 năm, cây phát triển tốt, đất trồng được cải thiện, chi phí chăm sóc giảm đi rất nhiều, trong khi đó sầu riêng cho chất lượng thơm ngon hơn. Sang đầu năm 2013, từ hiệu quả của cây sầu riêng, ông mở rộng quy mô trồng thêm 600 gốc mít Thái.

Để thâm canh theo hướng hữu cơ, ông thu gom phân chuồng từ một số hộ gia đình trên địa bàn thôn, xã về ủ mục và kết hợp với bánh dầu lạc, bã đậu nành, xác cá … để bón cho cây trồng. Đến nay, vườn sầu riêng và mít Thái phát triển tốt, cho quả sai, trái ngọt.  

Đến nay, diện tích vườn cây ăn quả của ông trên 2,6 ha, sản lượng sầu riêng đạt trên 20 tấn quả/năm, mít đạt trên 10 tấn quả/năm, tổng thu nhập mỗi năm đạt trên 800 triệu đồng, trừ chi phí lãi khoảng 500 triệu. Đồng thời tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 2 - 3 lao động, với mức lương 5 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, ông còn thường xuyên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ bà con hàng xóm để cùng nhau phát triển kinh tế gia đình.

Kinh nghiệm để trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ được ông Khánh tổng kết như sau:

Thứ nhất: Hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thường sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học; tuyệt đối không dùng thuốc diệt cỏ mà để cỏ trong vườn, dùng máy phát cỏ theo từng đợt, nhằm hạn chế rửa trôi đất và xác cỏ tạo mùn bã hữu cơ làm tơi xốp đất.

Thứ hai: Hạn chế bón phân hóa học, chỉ bón 1 lượng nhỏ trong một năm, trung bình mỗi gốc ông chỉ bón từ 1,5 - 2kg phân NPK/cây. Chủ yếu bón phân hữu cơ tự ủ là chính với lượng từ 40 - 50 kg/cây, một năm chia ra thành nhiều đợt để bón nhằm đảm bảo chất dinh dưỡng cho cây.

Thứ ba: Vườn cây ăn trái nên lắp hệ thống tưới nước tự động, tưới tiết kiệm nước nhằm chủ động tưới cho cây khi cần thiết cũng như tiết kiệm công lao động, tiết kiệm lượng nước tưới.

Thứ tư: Sau khi thu hoạch quả phải vệ sinh vườn sạch sẽ, thu gom cắt tỉa cành khô, cành sâu bệnh, cành tăm yếu và những cành không có khả năng cho quả ra khỏi vườn để tiêu hủy nhằm hạn chế các mầm bệnh trong vườn cây.