Cùng với nhiều nông dân trong tỉnh và đại diện Sở NN - PTNT, Trung tâm Khuyến nông Bình Định và lãnh đạo Phòng NN - PTNT các huyện, chúng tôi đi thăm cánh đồng lớn (CĐL) rộng 100ha chuyên SX lúa giống ở xã Phước Hưng (huyện Tuy Phước). Chúng tôi thực sự thấy mát mắt trước cánh đồng lúa giống mênh mông, phẳng lì, những bông lúa no hạt trĩu nặng đều tăm tắp.
Ông Trần Tăng Long, Giám đốc HTXNN Phước Hưng, cho biết trong vụ ĐX 2019 – 2020 HTX liên kết với Cty CP Tập đoàn Giống cây trồng Thái Bình (ThaiBinh Seed) SX được 180ha giống BC15 mới kháng đạo ôn, trong đó có 100ha SX trên CĐL và 80ha trên CĐML.
“Ngoài ra, trong vụ này chúng tôi còn SX thử nghiệm 7ha giống TBR89. Đặc biệt, giống lúa BC15 mới kháng đạo ôn đã được chuyển gen kháng đạo ôn vào giống BC15 cũ, nên vẫn giữ nguyên đặc tính về năng suất cao và chất lượng gạo ngon; thời gian sinh trưởng trong vụ ĐX từ 110 – 115 ngày, vụ HT từ 100 – 105 ngày.
Đặc biệt, giống BC15 mới này kháng được bệnh đạo ôn gần như tuyệt đối. Trong vụ ĐX này năng suất cầm chắc 80 tạ/ha”, ông Long khẳng định.
Rời Phước Hưng, chúng tôi tiếp tục tham quan CĐML cũng SX lúa giống BC15 mới tại thôn Kiều Huyên, xã Cát Tân (huyện Phù Cát).
Địa phương này được mệnh danh là vùng đất khó trong SXNN, bởi đất đai bạc màu. Ấy vậy nhưng CĐML SX giống lúa BC15 mới ở đây cũng tốt ngất, chẳng thua kém cánh đồng ở Phước Hưng.
Theo ông Nguyễn Văn Bảo, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phù Cát, địa phương này đã phát triển CĐML từ năm 2012 đến nay, hiện ở đây đã hình thành được 50 CĐML, mỗi cánh đồng rộng 30ha. Nhờ sử dụng cùng 1 loại giống, thực hiện quy trình canh tác đồng loạt nên cây lúa ít sinh bệnh, cho năng suất cao.
“Tham gia SX CĐML nhiều năm nay nông dân đã thấy hiệu quả rõ rệt. Lượng giống gieo sạ ít hẳn đi, từ 10 - 12kg/sào (500m2) hiện chỉ còn sạ 5kg/sào. Nhờ lúa ít sâu bệnh, phát triển tốt nên tiết kiệm được phân bón, thuốc BVTV, công chăm sóc. Năng suất thì tăng cao hơn so với những cánh đồng ngoài mô hình 5 – 6 tạ/ha”, ông Bảo chia sẻ.
Nông dân Bùi Thiện ở thôn Kiều Huyên, cho biết năng suất của giống BC15 cũ của ThaiBinh Seed đã “mê hoặc” nông dân, thế nhưng nó có 1 nhược điểm là nhạy cảm với bệnh đạo ôn, nhất là trong vụ đông xuân.
Tuy nhiên, trong vụ ĐX 2019 – 2020 này, anh Thiện chuyển sang SX 3 sào lúa giống BC 15 mới kháng đạo ôn. Hiệu quả trông thấy, vụ lúa này 3 sào ruộng BC15 của anh Thiện đã né được bệnh đạo ôn, anh Thiện cầm chắc năng suất lúa vụ này cho năng suất từ 75 tạ/ha trở lên.
Theo ông Nguyễn Tấn Phát, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt – BVTV Bình Định, trong vụ ĐX 2019 – 2020 này Bình Định xây dựng được 250 CĐML và 4 CĐL. Cả 4 CĐL đều tập trung tại huyện Tuy Phước chuyên SX giống lúa theo hình thức liên kết chuỗi từ SX đến bao tiêu sản phẩm với các DN trên cả nước.
“Sau khi thu hoạch, DN sẽ thu mua lúa giống của nông dân với giá trị gia tăng 1kg = 1,3kg lúa. Năng suất của những cánh đồng lúa giống luôn cao hơn những cánh đồng không SX theo các giải pháp kỹ thuật do các DN hướng dẫn, do vậy mang lại hiệu quả rất cao”, ông Phát nói.
Ông Phát nêu ví dụ: Năng suất bình quân của những cánh đồng SX lúa giống trên địa bàn trong vụ ĐX này là 70 tạ/ha, với giá bán 1kg = 1,3kg, tính cộng thêm khoản giá trị gia tăng thì mức thu thực tế của nông dân là 80 tạ/ha.
“Hiệu quả SX được nâng cao là vậy nên hiện UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo các địa phương tăng cường xây dựng thêm nhiều CĐML và đặc biệt là CĐL. Những cánh đồng từ 100ha trở lên mới được công nhận là CĐL, khi ấy sẽ nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước về kênh mương nội đồng, đường bê tông và nhiều chính sách khác. Trong vụ HT tới đây, chúng tôi sẽ xây dựng thêm 2 CĐL nữa”, ông Phát cho hay.
“Vụ ĐX 2019 - 2020, ThaiBinh Seed đã liên kết với nhiều HTX ở các huyện: Tuy Phước, Hoài Ân, Phù Cát SX 1.000ha lúa giống BC15, TBR1, TBR45, TBR36. Đặc biệt, trong đó có 300ha lúa BC15 tại huyện Tuy Phước thực hiện liên kết chuỗi theo dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Tổng sản lượng lúa giống Cty SX trong trong vụ ĐX này ở Bình Định đạt 2.500 khoảng tấn, Cty sẽ thu mua toàn bộ với giá 1kg = 1,3kg. Hiện Cty đang phối hợp với các HTX tổ chức cho nông dân tham quan các cánh đồng SX lúa giống và bàn bạc, thống nhất giá lúa, để đầu tháng 4/2020 Cty sẽ bắt đầu việc mua bán lúa”, ông Triệu Tấn Phú, Giám đốc Chi nhánh miền Trung - Tây Nguyên trực thuộc ThaiBinh Seed cho hay.