Nâng tầm hình ảnh lúa gạo Việt Nam
Hiện nay, trong sản xuất lúa gạo, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) như thế nào cho đúng về chủng loại, thời điểm, liều lượng rất quan trọng. Nếu người sản xuất lạm dụng thuốc BVTV, không chỉ tốn kém thêm chi phí sản xuất mà còn có nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe con người, cây trồng, mất cân bằng sinh thái.
Tại ĐBSCL, người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa, do tập quán sản xuất còn lạc hậu, trình độ hiểu biết về sử dụng thuốc BVTV còn hạn chế, một bộ phận chỉ quan tâm tới năng suất nên tình trạng lạm dụng, sử dụng thuốc BVTV không theo khuyến cáo khá phổ biến.
Hiện nay, việc sử dụng thuốc BVTV không theo khuyến cáo khá phổ biến, nhất là ở các tỉnh ĐBSCL. Ảnh: LHV.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) cho biết: Những quốc gia xuất khẩu gạo là những quốc gia có sản lượng lúa gạo dư thừa trong nước. Việt Nam là một điển hình trong việc sử dụng biện pháp thâm canh tăng vụ, nhờ đó sản lượng lúa gạo không ngừng tăng lên.
Trong thâm canh lúa, có hai yếu tố quan trọng là giống và kỹ thuật canh tác (sử dụng phân bón, thuốc BVTV...). Để đi đến sản phẩm nông sản cuối cùng đạt chất lượng, an toàn, yếu tố quan trọng là phải đảm bảo an toàn về dư lượng về phân bón, tồn dư thuốc BVTV ở mức độ cho phép (mặc dù vẫn phải tiến hành thâm canh). Đây là yếu tố quan trọng mà những quốc gia muốn phát triển thương mại lúa gạo đều phải chú ý tới.
Nhiều năm qua, Việt Nam đã đặc biệt chú tới việc sử dụng phân bón, thuốc BVTV hợp lý, hiệu quả. Trong đó, ngành BVTV đã khuyến khích việc nghiên cứu, sản xuất, đưa vào sử dụng các sản phẩm thuốc BVTV sinh học thế hệ mới an toàn với người sử dụng và môi trường, giảm nguy cơ gây tồn dư trên nông sản. Việc sử dụng thuốc BVTV an toàn, có trách nhiệm là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo hàng rào kỹ thuật mà các quốc gia đặt ra trong xuất khẩu lúa gạo nói riêng, nông sản nói chung.
Theo ông Tùng, nói đến trách nhiệm trong việc sử dụng thuốc BVTV để sản xuất lúa bền vững, trước hết cần phải nói đến trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV. Trong quá trình phát triển của một quốc gia, ở một thời điểm nào đó, các doanh nghiệp sẽ nhận thấy một số hóa chất, hoạt chất có thể gây hại cho sức khỏe con người, từ đó hạn chế sử dụng, thậm chí là không sử dụng hoạt chất đó nữa, mà tiến hành tạo ra sản phẩm mới an toàn hơn.
Ngành bảo vệ thực vật đã và đang có nhiều nỗ lực nhằm lan tỏa ý thức, trách nhiệm của nông dân trong sử dụng thuốc BVTV. Ảnh: TL.
Bên cạnh đó, cũng cần nêu cao trách nhiệm của các đại lý kinh doanh thuốc BVTV. Hiện nay cả nước có tới 30.000 đại lý bán thuốc BVTV, hơn ai hết chính họ là người hiểu rõ tác hại của thuốc BVTV đối với con người, vật nuôi, môi trường… Từ đó, cung cấp những sản phẩm chất lượng, hướng dẫn người dân sử dụng hợp lý, trách nhiệm. Hiện nay, ngành BVTV từ Trung ương tới địa phương cũng đang chú trọng vào khâu phối hợp với các doanh nghiệp để tập huấn, nâng cao ý thức và trách nhiệm xã hội đối với hệ thống các đại lý thuốc BVTV này.
Ngoài ra, bản thân mỗi người sản xuất phải tự hình thành cho mình ý thức trong việc sử dụng thuốc BVTV. Hiện nay, các chương trình khuyến nông quốc gia, khuyến nông cộng đồng đã và đang góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề này. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao nhất thì phương pháp tiếp cận cần luôn được thay đổi cho phù hợp.
Hiện nay, lúa gạo là mặt hàng Việt Nam xuất khẩu cho nhiều quốc gia trên thế giới, do đó việc sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm sẽ góp phần nâng tầm lúa gạo của Việt Nam. Chúng ta sẽ chứng minh cho thế giới thấy rằng, hoạt động sản xuất lúa gạo của Việt Nam là có trách nhiệm, an toàn thực phẩm, thân thiện với môi trường…
Thu nhập tăng 3 - 4 triệu đồng/ha nhờ sử dụng thuốc BVTV đúng quy trình
Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc kỹ thuật Công ty TNHH Syngenta Việt Nam chia sẻ: Sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm là việc hết sức quan trọng.
Syngenta là một trong những tập đoàn hàng đầu, tiên phong trong việc nghiên cứu, sản xuất các thuốc BVTV thế hệ mới, nhất là thuốc BVTV sinh học ít ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe. Ảnh: TL.
Là doanh nghiệp lớn và có bề dày trong nghiên cứu sản xuất, cung ứng thuốc BVTV, trong hoạt động của mình, Công ty đã thể hiện trách nhiệm với cộng đồng bằng việc đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại để sản xuất, cung cấp cho thị trường các sản phẩm thuốc BVTV có chất lượng, nhất là liên tục đổi mới, cải tiến, sản xuất ra các thuốc BVTV sinh học thế hệ mới có hiệu quả cao trong kiểm soát dịch hại, đồng thời thân thiện với môi trường, giảm thiểu tác động tới sức khỏe con người.
Bên cạnh đó, hàng năm Công ty đều tổ chức nhiều lớp tập huấn cho người dân (khoảng 10.000 người/năm) tiếp cận với quy trình sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả. Công ty cũng tổ chức chương trình “Môi trường sạch, cuộc sống xanh” nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc thu gom bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng, làm môi trường trong sạch hơn.
Ngoài ra, bằng sản phẩm công nghệ của mình, Công ty đã xây dựng quy trình canh tác áp dụng thuốc BVTV hợp lý. Qua khảo sát, nếu bà con áp dụng đúng quy trình sử dụng thuốc BVTV mà công ty đưa ra trên cây lúa, có thể gia tăng thu nhập 3 - 4 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống.
Theo ông Minh, muốn nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm, trước hết phải hiểu được khó khăn của người nông dân, phải sống, lao động cùng người dân để hiểu được bản chất của những khó khăn, từ đó xây dựng chương trình hỗ trợ phù hợp.
Bên cạnh đó, chọn những người tham gia dự án là những nông dân có uy tín, có sức ảnh hưởng trong cộng đồng để sau này chính họ sẽ là người lan tỏa hiệu quả nhất những thành công từ các dự án đến cộng đồng. Bởi lẽ, việc lan tỏa, nhân rộng được những mô hình hiệu quả tới cộng đồng sẽ là bước quan trọng để tiến tới tất cả mọi người cùng tự giác thực hiện, giúp ngành sản xuất lúa gạo phát triển bền vững...
