Nhờ triển khai tốt dự án “Duy trì và nâng cao năng lực hệ thống SX giống lúa”, tỉnh Hưng Yên đã tự SX các giống lúa chất lượng cao, đáp ứng từ 70-80% nhu cầu về giống cho nông dân, giảm 50% chi phí mua giống.
Sau khi tái lập tỉnh, Hưng Yên xác định lúa vẫn là cây trồng chủ lực, với nhu cầu SX từ 4.200-4.500 tấn giống/năm. Vì vậy từ năm 2001 tỉnh đã triển khai dự án trên nhằm chủ động nguồn giống. Đến nay nhiều địa phương trong tỉnh đã làm chủ công nghệ và SX được giống lúa siêu nguyên chủng, nguyên chủng, xác nhận và hạt lúa lai F1 từ hệ thống lúa lai 3 dòng, 2 dòng.
Đặc biệt nông dân đã tự SX được giống lúa cấp nguyên chủng và trao đổi với các hộ dân khác theo hình thức đổi 1,2-1,5 kg thóc thịt lấy 1 kg thóc giống. So với mua thóc giống trên thị trường thì giá rẻ hơn nhiều mà vẫn bảo đảm chất lượng...
Giống lúa mới được đưa vào SX
Để kịp thời đảm bảo nguồn giống tốt cung ứng cho nông dân, tỉnh Hưng Yên đang tiếp tục thực hiện dự án “Duy trì hệ thống SX giống lúa giai đoạn 2011-2015”. Trong năm 2011 dự án đã tiến hành khảo nghiệm cơ bản 3.000 m2; diện tích khảo nghiệm hẹp 1,5 ha; khảo nghiệm diện rộng và trình diễn giống mới 50 ha; ứng dụng TBKT mới trong thâm canh 5 ha, chọn giống mới "nếp Yên Mỹ" 2 ha.
Hình thức SX giống thực hiện tại XN Giống cây trồng Tam Thiên Mẫu, XN Giống cây trồng Phù Cừ và Trạm KKN giống cây trồng & phân bón Văn Lâm. Ngoài ra, các XN còn triển khai đặt hàng người dân tham gia SX giống. Mỗi vụ mùa kết thúc, XN thu mua tất cả sản phẩm của người dân. Ngoài việc thông qua các XN SX giống thì các HTXNN trong tỉnh cũng tham gia làm lúa giống do cấp huyện làm chủ dự án.
Ông Nguyễn Văn Tráng, Phòng Trồng trọt, Sở NN-PTNT Hưng Yên cho biết: Năm 2011 toàn tỉnh SX gần 500 ha lúa giống (hai vụ), trong đó vụ xuân SX 250 ha, vụ mùa SX 230 ha giống nguyên chủng. Tổng sản lượng giống đạt khoảng 3.000 tấn, đã đáp ứng 70-80% nhu cầu về giống lúa cho bà con trong tỉnh. “Bình quân mỗi kg giống giá 20.000 đồng, Với 3.000 tấn có giá trị tương đương 60 tỷ đồng. Hơn nữa người dân tự SX giống đã giảm 50% chi phí SX”, ông Tráng nói .
Hiện BQLDA tỉnh Hưng Yên đang phối hợp với Trung tâm KKN giống, sản phẩm cây trồng & phân bón Quốc gia tổ chức kiểm định đồng ruộng giai đoạn lúa trỗ cho toàn bộ diện tích ruộng SX giống vụ xuân 2012. Đồng thời tiến hành khảo nghiệm cơ bản với diện tích 3.000 m2; gồm 30 giống (15 giống lúa thuần, 15 giống lúa lai) tại các địa phương và Trạm KKN giống Văn Lâm.
Ông Nguyễn Văn Phóng, GĐ Sở NN-PTNT Hưng Yên, Phó BQLDA cho biết: “Năm 2012 hầu hết các giống tham gia khảo nghiệm đều thuộc nhóm giống ngắn ngày. Qua theo dõi các giống đã xác định được một số giống triển vọng có thời gian sinh trưởng tương đương so với giống đối chứng, thích hợp với cơ cấu của tỉnh. Một số giống lúa lai có TGST ngắn như HR5, HR6”.
Theo đánh giá sơ bộ một số giống triển vọng là lúa thuần DTE2-3 có TGST ngắn, khả năng kháng rầy, năng suất cao, lúa lai ZZD001, ZZD004, ZZD005 chống đổ tốt, kháng sâu bệnh. Hiện các giống lúa đang khảo nghiệm SX, trình diễn với diện tích 52 ha. Chúng tôi sẽ chọn ra những giống triển vọng nhất đề nghị mở rộng SX trong thời gian tới.
Cũng theo ông Phóng, các giống lúa RVT, Trân Châu hương, Cường Tân 16, Nam Định 5, SQ2, BG6, QR2 năng suất cao, chất lượng gạo ngon sẽ tiếp tục lựa chọn và khảo nghiệm, trình diễn trong những vụ tiếp theo. Năm nay dự án sẽ SX 3.000 tấn lúa giống cung ứng chủ yếu cho thị trường trong tỉnh. Đặc biệt đã chọn được 45 cá thể nếp “Yên Mỹ” gieo cấy vụ xuân và đưa vào khảo nghiệm quốc gia, khảo nghiệm sinh thái tại các tỉnh...
