Tăng lợi nhuận, tốt môi trường từ 300 ha lúa hướng hữu cơ

Đó là cánh đồng lúa hơn 300ha canh tác theo hướng hữu cơ của HTX Nông nghiệp Phú Thọ, xã An Long, huyện Tam Nông, Đồng Tháp.

Theo chân một số thành viên HTX tham quan đồng lúa, tôi được anh Nguyễn Văn Tâm, 49 tuổi, thành viên HTX Nông nghiệp Phú Thọ cho biết, gia đình anh có hơn 13ha đất lúa, trong đó có hơn 9ha tham gia 3 mô hình canh tác theo hướng hữu cơ của 3 đơn vị. Cụ thể, 3,7ha canh tác theo quy trình hữu cơ sinh học, đây là dự án trồng lúa sạch của phòng Nông nghiệp huyện Tam Nông, 4,5ha tham gia “mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn SRP” (The standards of sustainable rice platform). Đây là dự án do Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Đồng Tháp thực hiện cùng sự tham gia của một số tổ chức khác. Ngoài ra, còn 1ha khác cũng canh tác theo hướng hữu cơ, nhưng do một doanh nghiệp ở phía Bắc thực hiện. Ngoài ra, anh còn có 4ha lúa khác ở một cánh đồng 2 vụ, canh tác theo quy trình truyền thống.

Anh Tâm cho biết, các mô hình này anh và các thành viên HTX đã tham gia từ 2-4 vụ. Nhờ được tài trợ từ 30 - 50% kinh phí tuỳ chương trình, đặc biệt là được hỗ trợ về kỹ thuật, quy trình, nên lợi nhuận đạt cao hơn. “Riêng mô hình lúa hữu cơ sinh học, canh tác theo quy trình hữu cơ, không dùng bất cứ chế phẩm gì, nên năng suất không cao. Ngoài ra, có lẽ mô hình của đơn vị nhà nước, không có chức năng kinh doanh nên không bao tiêu sản phẩm. Vì thế, dù lúa sạch, nhưng chưa có thương hiệu nên đầu ra vẫn theo thị trường. Trong khi tham gia mô hình của doanh nghiệp, ngoài việc được bao tiêu sản phẩm, doanh nghiệp còn hỗ trợ bà con thêm 10% giá thị trường”, anh Tâm nói.

Theo anh Đinh Công Tánh, Chủ tịch Hội nông dân xã An Long, cái lợi lớn nhất của bà con khi canh tác theo các quy trình này là sẽ cho sản phẩm lúa ngày càng sạch hơn. Vì không dùng các loại phân bón hoá học, thuốc trừ sâu, môi trường ngày càng sạch hơn, càng giảm độc hại cho con người. Nếu cứ canh tác theo hướng này, không lâu nữa sẽ có sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ. “Tham gia mô hình này, bà con được hỗ trợ kỹ thuật gieo sạ cụm. Ngày xưa bà con sạ tay, người thích dày, người thích mỏng, một sào lớn (1.300m2), có người sạ 20, 25kg, thậm chí có người sạ tới 30kg giống. Trong khi sạ cụm bằng máy, định lượng mỗi cụm chỉ từ 7-10 hạt giống, vì thế, 1ha chỉ tốn từ 50 - 60kg giống. Ngoài ra, tham gia mô hình, ví dụ như SRP, bà con sẽ được cấp giấy chứng nhận lúa canh tác theo quy trình sạch, tức sản phẩm có thương hiệu. Từ đó, giúp đầu ra sản phẩm thuận lợi hơn nhiều”, anh Tánh nói.

Ông Trần Văn Dí, thành viên HTX cho biết, HTX có 36 thành viên, tổng diện tích ban đầu 350ha, nhưng có một số hộ móc hầm nuôi cá, nên diện tích hiện con khoảng 340ha. Giống lúa chính của HTX là Đài thơm 8, OM 5451 và nếp, gieo sạ hàng 120kg/ha. Các mô hình đã canh từ 3-4 vụ, năng suất khá cao, đạt từ 7 - 8 tấn/ha, tuỳ vụ Hè - Thu hay Đông - Xuân.

“Khi tham gia mô hình, bà con được hướng dẫn quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, không dùng các loại phân bón, thuốc trừ sâu mà hồi canh tác truyền thống bà con vẫn dùng. Ngoài ra, phương thức sản xuất này còn giảm lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nhưng cây lúa vẫn phát triển tốt ngay từ đầu. Dù không phun xịt gì nhưng rất ít sâu bệnh. Tham gia mô hình, dự các lớp tập huấn, hướng dẫn, chúng tôi mới hiểu thêm nhiều vấn đề. Quan trọng nhất trong số những lợi ích đạt được là giúp môi trường đất sạch hơn, vi sinh vật có lợi phát triển tốt, sản phẩm đảm bảo chất lượng, giá cũng ổn định hơn”, ông Dí nói.

Nhận định về hiệu quả quy trình sản xuất lúa sạch, anh Đinh Công Tánh cho biết, cánh đồng mô hình của HTX Phú Thọ từ mấy năm nay, nhất là khi tham gia mô hình sản xuất hữu cơ, luôn đạt năng suất cao hơn từ 10 - 15% so với cách canh tác cũ. Như vụ hè thu 2021, năng suất đạt từ 6,5 - 6,7 tấn/ha; vụ đông xuân 2021 – 2022, đạt 8 tấn/ha. Ngoài ra, canh tác theo hướng hữu cơ còn cho thấy cây sinh trưởng, phát triển tốt, cứng rễ, ít sâu bệnh, trổ tập trung..., đất và môi trường ngày càng được cải thiện hơn.

“Theo đề án của tỉnh, huyện là sẽ phát triển thêm nhiều diện tích lúa canh tác theo hướng hữu cơ, tiến tới hữu cơ. Một yếu tố quan trọng là địa phương có những cánh đồng lúa tập trung rộng hàng trăm ha, nên việc phát triển các mô hình sản xuất lúa sạch cũng tương đối thuận lợi. Bên cạnh đó, việc sản xuất theo quy trình của mô hình đã chứng minh năng suất không giảm, trái lại còn cao hơn. Trong khi chi phí lại giảm. Đây là những tiền đề rất tốt để hướng tới một nền nông nghiệp sạch”, anh Đinh Công Tánh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Thọ, huyện Tam Nông, Đồng Tháp.