Tăng thu nhập nhiều lần từ mô hình 'sinh kế mùa lũ'

Đây là mô hình “cá lúa vịt” thuộc dự án “Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững Đồng bằng sông Cửu Long ” (viết tắt WB9) do Ngân hàng Thế giới tài trợ dành cho một số địa phương thuộc ĐBSCL, trong đó có Đồng Tháp. Dự án triển khai trong 3 năm, bắt đầu từ 2019 cho đến hết năm 2021.

Ông Nguyễn Văn Vương, 49 tuổi, ấp Phú thọ B, xã Phú Thọ, huyện Tam Nông, là người tham gia mô hình từ đầu. Sau khi dự án kết thúc, ông vẫn tiếp tục làm, bởi mô hình đã giúp ông có thu nhập tăng thêm nhiều lần so với lúc chưa làm.

“Tiêu chuẩn đầu tiên để tham gia mô hình là phải có ít nhất 10ha đất lúa 2 vụ trở lên. Tôi chỉ có 3ha, nhưng mấy ông anh ruột mỗi người cũng có mấy ha ruộng liền kề. Tôi thuyết phục họ cùng làm. Đây là mô hình 2 vụ lúa kết hợp nuôi vịt, thả cá. Ban đầu tôi sợ rủi ro nên chỉ móc một ao 3 công (3.000m2), đáp bờ, đào mương để dụ cá tự nhiên. Sau khi múc ao, tôi thả 300kg cá sặc bổi giống, sau khi sạ lúa, bơm nước vào thì thả cá ra ruộng. Năm đầu tiên trúng cá quá trời. Riêng cá thiên nhiên thôi đã kiếm được gần 50 triệu. Tính cả cá thả và cá thiên nhiên, tôi thu khoảng 200 triệu tiền lời. Chưa kể lúa. Riêng vịt thì chỉ trúng được năm đầu, đến năm thứ 2, dịch covid-19, vịt khó bán, trong khi giá thức ăn tăng, nên năm 2021 tôi không nuôi nữa. Đến năm nay thì hết chương trình dự án rồi nhưng tôi vẫn làm và mới nuôi lại vịt”, ông Vương nói.

Anh Lê Thanh Tùng, Chủ tịch Hội nông dân xã Phú thọ cho biết, những người tham gia dự án được tài trợ 50% chi phí, bao gồm vịt, cá giống, lúa giống, và vật tư như lưới cước ngăn cá, cây, múc đê bao, bơm điện…“Anh Vương thu nhập thực tế từ cá, vịt là như vậy, nhưng phía WB9 thì họ tính tổng lợi nhuận 1 năm chia cho diện tích. Theo cách tính này thì dự án của anh Vương đạt lợi nhuận hơn 600 triệu đồng/năm, bao gồm cá, lúa và vịt. Nghĩa là hơn 60 triệu đồng/ha”, anh Tùng nói.

“Tham gia mô hình, ngoài tăng thu nhập, tôi còn học hỏi được nhiều thứ, được tham gia tập huấn về bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, học được nhiều kỹ thuật canh tác, nuôi trồng thuỷ sản, kỹ thuật nuôi vịt đẻ, vịt thương phẩm. Ngoài ra, vì mình còn nuôi cá, thả vịt, nên lúa bắt buộc phải canh tác theo quy trình sạch, không dùng bất cứ thứ gì phun xịt, từ thuốc trừ sâu đến phân bón. Nhờ có cá, vịt nên các loại sâu rầy giảm hẳn, năng suất lúa vẫn đạt trên dưới 7 tạ lúa tươi/sào. Ngày xưa, ngoài 2 vụ lúa, vào mùa lũ, tôi toàn giong ghe ra ngoài thả lưới bắt cá, hái bông điên điển, bông súng cho vợ mang ra chợ bán kiếm thêm, nhưng thu nhập chẳng đáng bao nhiêu. Nhất là từ khi có hệ thống đê bao, nước lũ về ít hơn, nguồn thuỷ sản tự nhiên giảm hẳn”, ông Vương nói.

Theo ông Vương, mỗi ha hiện tại ông có thể thu khoảng 100 triệu lợi nhuận 1 năm từ lúa, cá, vịt, gấp khoảng 5 - 6 lần so với thời điểm chưa làm mô hình. “Nếu chỉ làm lúa thì mỗi năm giỏi lắm kiếm được khoảng 40 - 50 triệu lợi nhuận. 1ha lúa Đông – Xuân có thể được 10 triệu lợi nhuận. Còn Hè – Thu thì kém hơn, mỗi ha chỉ lời 5 - 6 triệu. Đó là chưa kể giá cả thị trường”, ông Vương nói.

Chính vì những lợi ích trên mà hiện tại, dù dự án đã kết thúc, không còn được tài trợ, nhưng ông Vương vẫn làm. Hiện ông đang nuôi 400 con vịt, gồm 300 vịt thương phẩm và 100 vịt đẻ trứng. Dưới nước, ngoài nhiều loại cá thiên nhiên, ông còn thả 200kg cá trê vàng giống (80 con/kg, tương đương 16 ngàn con). “Cá trê vàng tôi thả 5 tháng rồi, nhưng chậm lớn vì tôi không nuôi cám công nghiệp, giờ chắc cũng được khoảng 3-4 lạng/con. Đến Tết, bình quân mỗi con đạt trọng lượng 4 lạng, với 16 ngàn con, trừ hao hụt, sản lượng đạt khoảng 5 - 6 tấn. Hiện này giá cá trê ngoài thị trường từ 40-50 ngàn đồng/kg, tuỳ thời điểm. Như vậy, nếu thuận lợi thì có thể thu hơn 200 triệu”, ông Vương nhẩm tính.

Ngoài cá, ông Vương còn có nuôi đàn vịt siêu ngỗng 400 con, hơn 50 ngày tuổi.  Ông Vương cho biết, giống vịt này dễ nuôi, ít hao hụt con giống, ăn mạnh, mau lớn, thời gian nuôi 70 ngày, trọng lượng đạt hơn 4kg. “Con vịt này đầu ra nó cũng không ổn định, bấp bênh lắm. Giá từ 40 ngàn đồng/kg trở lên thì có lời, còn nếu tụt xuống trên dưới 30 ngàn là lỗ”, ông Vương nói.

“Dự án “mô hình sinh kế mùa lũ” ngoài giá trị kinh tế còn giúp bảo vệ môi trường. Các mô hình đều đơn giản, gần gũi với cách canh tác xưa nay của bà con nên dễ tiếp cận. Cái hay nhất của mô hình chính là hướng nông dân sản xuất theo hướng sạch, an toàn, từng bước góp phần thay đổi tư duy sản xuất bảo vệ vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, thích ứng với biến đổi khí hậu. Sau khi chương trình kết thúc, tất cả bà con tham gia mô hình vẫn tiếp tục làm vì thấy rõ những lợi ích dự án mang lại”, anh Lê Thanh Tùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Thọ.