Tàu giã cào làm loạn vùng biển lộng Quảng Bình

Lái tàu Long nghiến răng, giẫm thịch chân xuống sàn, gồng hai tay như múa bẻ lái con tàu quay gần vuông góc rẽ trái. Chiếc tàu giã cào to như tòa nhà, sừng sững đâm sượt qua phần đuôi tàu tuần tra rồi mất hút trong bóng đêm...
 

Chống đối cũng chịu

Nửa đêm, chúng tôi lên tàu của lực lượng thanh tra thuộc Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT Quảng Bình) ở cảng Gianh để ra khơi nhằm kiểm soát tàu đánh giã cào trong vùng lộng.

Tàu giã cào trên biển Quảng Bình

Theo ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Bình, từ sau tháng 2 âm lịch, đây là thời gian sinh sản của các loài tôm cá vào các rạn đá ven biển Quảng Bình. Thời gian này cấm khai thác tận diệt như hình thức đánh giã cào. Nhưng vì lợi nhuận cao mà nhiều tàu có công suất lớn đã bất chấp để khai thác tận diệt nguồn lợi thủy sản. “Lực lượng thanh tra thủy sản tỉnh đã vắt hết sức mình để ngăn chặn tình trạng này”, ông Linh cho hay.

Lực lượng trên tàu có 8 anh em và thêm nhóm phóng viên chúng tôi rời cảng Gianh lúc kim đồng hồ chỉ vào con số 2 của ngày mới. Đêm trăng thượng tuần mờ ảo. Chỉ những con thuyền nhỏ của ngư dân câu mực là sáng đèn. Thuyền trưởng Hoàng Anh Long chỉ tay ra vùng tối: "Tàu đánh giã cào thường tắt đèn nên rất khó nhận ra. Chỉ có kinh nghiệm quan sát tàu trong đêm mới biết được”.

Tàu tuần tra đi hơn 2 giờ đồng hồ, vượt qua vùng biển của ngư dân câu mực. Chợt trưởng phòng Tuấn chỉ đạo: "Có tàu, chuẩn bị tiếp cận”. Cách chừng vài chục thước, khối hình một con tàu lớn hiện ra trên nền trời. Tàu kiểm tra phát tín hiệu. Chợt tiếng Tuấn nói lớn: "Cẩn thận, bẻ lái qua phải gấp”... Mọi người trên tàu chao đảo vì con tàu bẻ lái gấp. Cả khối tàu lớn đồ sộ vụt lướt sém đuôi tàu tuần tra rồi mất hút trong đêm. Mọi người thở phào. Nếu chậm bẻ lái, có lẽ con tàu tuần tra nhỏ bé đã bị ục nước vì cú đâm bạt mạng của tàu giã cào.

Trời tang tảng sáng. Có người đang vừa chợp mắt cũng bật dậy vì khẩu lệnh phát hiện tàu giã cào. Ca nô được tháo dây, chở theo một tổ công tác, rồ ga vượt lên chặn đầu con tàu lớn. Tàu tuần tra rồ hết ga áp sát phía sau. Có lẽ cặp tàu đánh giã cào chưa kịp trở tay thì đã bị lực lượng tuần tra khống chế. Thuyền trưởng Nguyễn Thanh Diêu (trú tại xã Nghĩa An, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi) cũng là chủ tàu mang số hiệu QNg 97258TS được mời sang tàu tuần tra để làm việc. Lưới giã cào được kéo lên, gần tấn cá đủ các loại từ nhỏ đến lớn được đổ xuống sàn tàu. Thuyền trưởng Diêu chấp nhận ký vào biên bản vi phạm và bị xử lý phạt vi phạm và buộc rời khỏi ngư trường với bản cam kết không được tái phạm.

Ca nô tuần tra bám đuổi một tàu giã cào

Tàu tuần tra tiếp tục theo hướng nam vào đến ngư trường vùng lộng thuộc địa phận huyện Quảng Ninh. Qua ống nhòm, anh Hoàng Viết Thông - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản kiêm trường đoàn công tác phát hiện một cặp tàu đang kéo lưới. Ca nô lại vượt lên để phát tín hiệu dừng tàu để kiểm tra. Cặp tàu mang số hiệu QNg 97073 YS và QNg 97091TS chững lại một lúc.

Anh Long hô lớn: "Tàu cắt lưới để bỏ chạy”. Ca nô hết ga vọt lên chạy song song tàu lớn. Tàu giã cào cũng hết ga rùng rùng chạy, ống khói nhả ra từng cuộn khói đen ngòm. Trên bong tàu, nhiều thuyền viên cầm vòi nước chờ sản để xịt thẳng vào ca nô tổ công tác nếu đến gần và vài lời hăm dọa cũng được hét lên. Tàu tuần tra cũng cố đuổi nhưng vận tốc chỉ bằng phân nửa nên khoảng cách cứ xa dần.

Rốt cuộc, chúng tôi chỉ nhìn thấy được hai vệt nước trắng hình vòng cung của cặp tàu đánh giã cào như để lại dấu vết trên nền biển màu xám sậm. Vàng lưới giã cào có giá trị hơn trăm triệu đồng của tàu giã cào bỏ lại với hệ thống phao nổi trắng trên biển.

Lưới giã cào được kéo lên

Xa hơn, một cặp tàu giã cào khác phát hiện tàu tuần tra nên cũng đã kịp kéo lưới, cắt phần đụt lưới xổ cá lên bong tàu rồi kéo ga bỏ chạy.

Trưởng đoàn Thông lắc đầu: “Tàu mình công suất yếu, không đuổi kịp, ca nô cũng chỉ chạy được ngang với tàu họ nên cũng khó làm được gì vì lực lượng mỏng. Vả lại, nếu tàu vi phạm có hành vi chống đối thì anh em cũng chịu vì cũng chỉ có trên tàu lá cờ hiệu chứ chẳng có gì để buộc tàu vi phạm chấp hành hiệu lệnh”. Bóng chiếc tàu giã cào cũng nhận ra tàu tuần tra khó có thể bắt được họ nên cũng dừng tàu từ xa như thách thức.

Trong tình thế như vậy, PV Báo NNVN gọi điện cho lãnh đạo tỉnh Quảng Bình đề nghị chỉ đạo lực lượng Bộ đội biên phòng chi viện. Gần giờ đồng hồ sau, ca nô cao tốc của Hải đội 2 (Bộ đội biên phòng Quảng Bình) do đại úy Trần Văn Thiết làm thuyền trưởng lướt như bay trên sóng biển, vẽ một hình vòng cung rộng để khuất phục những tàu giã cào.

Các thuyền trưởng Trần Văn Nghĩa (tàu QNg 97073, trú tại xã Nghĩa An, TP Quảng Ngãi) và Lê Văn Hiền (tàu QNg 91748, trú tại Sơn Tịnh, Quãng Ngãi) phải lên tàu tuần tra ký biên bản vi phạm.
 

Bất lực?

Đại úy Thiết cho chúng tôi hay, lực lượng Bộ đội biên phòng cũng đã bắt 6 cặp tàu đánh giã cào ven biển Quảng Bình. “Tất cả tàu đều của ngư dân tỉnh Quãng Ngãi”, đại úy Thiết nói thêm.

Cũng theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản Quảng Bình, từ đầu tháng 4 đến nay, hàng chục vụ tàu giã cào đã được tàu tuần tra phát hiện và xử lý và phần lớn cũng là tàu của tỉnh Quảng Ngãi. Con số tàu bị bắt giữ chỉ là số ít. Theo ngư dân Nguyễn Văn Hải (xã Bảo Ninh, TP Đồng Hới, Quảng Bình) cho hay, có ngày trên vùng ven biển Quảng Bình có hơn chục cặp tàu công suất trên 600 CV đánh giã cào. Khi nghe tin tàu tuần tra là họ kéo lưới giong tàu ra khơi để trốn tránh.

Có những chủ tàu sau khi bị phạt được giải thích nhưng ngày liền sau đó đã lại vi phạm. Cặp tàu đôi do thuyền trưởng Nguyễn Thanh Diêu vừa bị bắt và phạt 48 triệu đồng cách đây đúng 10 ngày. Riêng cặp tàu của thuyền trưởng Nguyễn Đình Tây (trú tại Nghĩa An, TP Quảng Ngãi) mang số hiệu QNg02665TS và QNg 92662TS đánh giã cào cách bờ biển Quảng Bình khoảng 5 hải lý đã bị tàu tuần tra phát hiện và xử phạt 48 triệu đồng vào ngày 9/5. Hai ngày sau, cặp tàu này đã tái phạm cũng trên cùng tọa độ và bị lực lượng Bộ đội biên phòng Quảng Bình bắt giữ.

Có ca nô BĐBP, tàu QNg 91748TS mới dừng lại

Con tàu sắt của lực lượng thanh tra thủy sản Quảng Bình chỉ có công suất 380CV và sử dụng gần 20 năm nay. Mỗi lần ra khơi đi làm nhiệm vụ truy đuổi với tàu giã cào có công suất 600 CV trở lên thì thật như cảnh hài hước.

“Sóng cấp 5-6 là tàu chúng tôi nằm bờ nhìn tàu giã cào tung hoành sát bờ biển mà không làm gì được vì tàu tuần tra nhỏ, yếu và đã hết khấu hao sử dụng”, anh Thông bộc bạch. Chiếc ca nô cũng chỉ công suất nhỏ. Chỉ đuổi theo kịp tàu giã cào có công suất dưới 500CV để ghi lại số hiệu tàu vi phạm mà thôi. Chính vì tàu yếu, công cụ hỗ trợ không có nên tàu giã cào của các địa phương khác xâm hại vùng biễn ven bờ cũng khá coi thưởng tàu tuần tra.

“Nếu so với tàu giã cào thì chúng tôi ra biển làm nhiệm vụ chỉ có tấm lòng nhiệt tình vì nhiệm vụ. Nhiều lần người trên tàu giã cào dùng xẻng, dao tấn công, hăm dọa lực lượng tuần tra. Để an toàn tính mạng, có anh em buộc phải nhảy xuống biển”, thuyền trưởng Long nói thêm.

Thuyền trưởng ký biên bản vi phạm