Nhằm phát huy lợi thế đất bãi bồi ven sông Hồng và các con suối lớn, nhỏ để mang lại thu nhập cao cho người nông dân, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN tỉnh Yên Bái đã xây dựng mô hình chuối cấy mô xuất khẩu. Đây là công nghệ cao nên việc đầu tư và quy mô SX lớn mới tạo ra sản phẩm hàng hoá...
Qua khảo sát của cơ quan chức năng, diện tích đất bãi bồi ven sông Hồng và các con suối ở Yên Bái có tới hàng ngàn ha, người dân chủ yếu trồng ngô, lạc, đậu tương, rong riềng, khoai lang... thu nhập không cao.
Bởi thế, không ít diện tích bỏ hoang hoặc trồng lấy lệ để giữ đất, người dân đổ xô vào thị xã, thành phố để làm thuê. Đó là sự lãng phí tài nguyên đất và nguồn lao động.
Nhiều loại cây trồng rau màu như bí đỏ lai Đồng Tiền Vàng, ớt SAKATA, cà chua ghép, đu đủ Thái Lan ruột tím... với rất nhiều lý do đã không mang lại thu nhập cao cho nông dân.
Năm 2013, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Yên Bái đã tiếp nhận và triển khai mô hình “Thâm canh chuối tiêu hồng” cấy mô do Chương trình Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KH-CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn miền núi giai đoạn 2011-2015 do Bộ KH-CN hỗ trợ.
Mô hình xây dựng ở xã Nghĩa Lợi, TX Nghĩa Lộ và hai xã Minh Bảo, Tuy Lộc, TP Yên Bái với tổng diện tích 8 ha.
Ông Trần Ngọc Thư, GĐ Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN đưa PV NNVN tới thăm mô hình trồng chuối cấy mô tại Trung tâm SX nông nghiệp công nghệ cao thuộc Tổng Cty Hoà Bình Minh.
Trung tâm thuê 19,5 ha đất SX nông nghiệp của xã Tuy Lộc, trong đó 5 ha xây dựng trại chăn nuôi lợn siêu nạc, còn 14,5 ha nuôi trồng thuỷ sản và trồng các loại cây hoa, củ, quả theo công nghệ cao.
Cách đây mấy năm tôi theo Bộ trưởng NN-PTNT Cao Đức Phát tới thăm Trung tâm SX nông nghiệp công nghệ cao của Tổng Cty Hoà Bình Minh. Ngoài khu chăn nuôi là khu SX các loại rau, hoa cao cấp, Bộ trưởng mong muốn Yên Bái xây dựng nhiều mô hình SX công nghệ cao và có hiệu quả như của Tổng Cty Hoà Bình Minh.
Nay trở lại, tôi không thể ngờ khu SX nông nghiệp của trung tâm lại trở nên tiêu điều đến khó tin như vậy. Khu vực trồng các giống hoa hồng, hoa đồng tiền... thì bỏ hoang hoá, cỏ mọc xanh rì. Chị Vũ Thị Giang phụ trách SX nông nghiệp của trung tâm cho hay: Sau vài năm trồng các loại hoa đó muốn có hiệu quả thì phải cải tạo lại đất...
“Mặc áo” cho các buồng chuối để bảo vệ quả
Ông Trần Ngọc Thư, GĐ Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Yên Bái: "Đây là mô hình trồng thử nghiệm, hiệu quả thì đã nhìn thấy rõ. Để trở thành vùng SX hàng hoá xuất khẩu nhằm phát huy được tiềm năng đất đai mang lại nguồn thu cho nông dân thì cần sự vào cuộc của chính quyền. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chuối rất lớn, nay tuyến cao tốc Hà Nội - Lào Cai đã hoàn thành thì vùng SX chuối của Yên Bái không còn xa xôi nữa...". |
Theo phán đoán của tôi thì các loại hoa mà trung tâm SX khó cạnh tranh nổi hoa của Sa Pa và các vùng trồng hoa ở Hà Nội. Do đó khu vực trồng hoa của trung tâm buộc phải teo lại. Một diện tích không nhỏ của trung tâm trồng chuối tiêu và rau ngót, đu đủ Thái Lan cỏ mọc lút đầu. Nhìn khu vực SX của trung tâm như vậy khó có thể gọi là trung tâm SX nông nghiệp cao được.
Năm 2013 Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Yên Bái triển khai mô hình trồng chuối tiêu hồng bằng giống cấy mô tại đây, với diện tích 5 ha. Đây là mô hình trồng chuối công nghệ cao lần đầu tiên triển khai ở Yên Bái.
Chị Vũ Thị Giang thành thật: "Đây là mô hình áp dụng công nghệ cao, nên phải thực hiện đúng các quy trình kỹ thuật. Do lần đầu triển khai nên một số yêu cầu kỹ thuật trung tâm chưa thể đáp ứng được. Nhưng với mô hình đang triển khai thì đã nhìn thấy hiệu quả rồi, một số khách hàng đã tới đặt mua, nhưng chúng tôi chưa bán...
Mô hình trồng chuối tiêu hồng bằng giống cấy mô ở Yên Bái phát triển tốt, hiện đã có 75 - 80% số cây ra buồng. Mật độ trồng 1.600 cây/ha, trên các luống phủ nilon chống cỏ dại và giữ ẩm, mỗi gốc chỉ để 1 cây, các buồng chuối đều lồng túi nilon để bảo vệ chống xâm hại của sâu bệnh và côn trùng giữ cho quả có màu sắc đẹp và đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.
Theo tính toán, mỗi ha trồng chuối cấy mô năm đầu cho thu hoạch từ 45 - 50 tấn/ha. Với giá thu mua rẻ nhất hiện nay là 4.000 đ/kg thì mỗi ha cho thu nhập từ 180 - 200 triệu đ/ha. Năm thứ hai có khả năng thu 65 - 70 tấn/ha, thu nhập gần 300 triệu đ/ha.
Qua đó đủ thấy trồng chuối cấy mô theo công nghệ cao cho thu nhập gấp 4 - 5 lần trồng các loại hoa màu khác. Tuy nhiên, đầu tư cho trồng chuối cấy mô là rất lớn, khoảng 100 - 120 triệu đ/ha đối với đất soi bãi, còn đối với đất đồi thì suất đầu tư còn lớn hơn. Do đó chỉ các doanh nghiệp mới có đủ tiềm lực kinh tế để đầu tư trồng chuối cấy mô.