Hàng hóa thẳng tiến nhà máy tiêu thụ
Nằm ở khu vực ngoại thành, xã Định Môn, huyện Thới Lai có vùng nguyên liệu nhãn lớn cung cấp cho các doanh nghiệp xuất khẩu như: Công ty Cổ phần Tập đoàn xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, Công ty Vina T&T Group…
Từ những năm 2015, giống nhãn ido trồng ở vùng đất Định Môn có ưu thế năng suất cao, giá bán lại hấp dẫn. Nhiều bà con nông dân trong vùng quyết định đầu tư, cải tạo đất và mở rộng diện tích canh tác. Từ đây, phong trào thi đua sản xuất ở Định Môn lan tỏa và trở nên sôi nổi khi địa phương bắt tay xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM).
Năm 2017, tổ hợp tác nhãn Đồng Tâm ra đời, với 35 thành viên, canh tác gần 43 ha nhãn ido. Ban lãnh đạo tổ hợp tác tiếp tục “sứ mệnh” vận động nông dân ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Điển hình như đầu tư hệ thống tưới tự động, sử dụng cân đối phân bón hữu cơ…
Từ sự chủ động đó, tháng 9/2019, tổ hợp tác tự tin xây dựng nhãn hiệu và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa nhãn ido Đồng Tâm. Đổi đời từ trồng nhãn, giúp tổ hợp tác thu hút được nhiều nông dân bắt tay liên kết, không ngừng lớn mạnh và tăng quy mô lên 39 thành viên với hơn 147 ha đất trồng nhãn.
Xuất phát từ thực tế sản xuất và quản lý, năm 2020, UBND xã Định Môn đã quyết định thành lập Hợp tác xã nhãn ido Đồng Tâm (có 13 thành viên canh tác 24ha nhãn ido) và Chi hội nghề nghiệp nhãn ido Đồng Tâm (gồm 39 thành viên trồng hơn 147ha nhãn ido).
Ngày đầu hè, men theo con lộ giao thông kiên cố bao trọn con kênh KH8, những vườn nhãn ido đang thời điểm trổ bông, trắng xóa cả vùng. Ghé thăm HTX nhãn ido Đồng Tâm, ông Nguyễn Văn Hiền, Giám đốc HTX đang tất bật trộn phân bón để kịp trong buổi sáng chở vào vườn bón cho cây. Ông Hiền cho biết, đây là thời điểm đặc biệt quan trọng của cây nhãn, cần phải chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật để cây cho năng suất tốt.
Qua trao đổi, ông Hiền bộc bạch, thời điểm HTX nhãn ido Đồng Tâm được thành lập cũng trùng khớp với giai đoạn xã Định Môn đạt chuẩn NTM. Từ đó, HTX hoạt động thuận lợi hơn, được thụ hưởng rất nhiều lợi thế, nhất là hệ thống đường giao thông.
Ông Hiền nhớ lại giai đoạn đầu xã Định Môn chưa đạt chuẩn NTM, HTX hoạt động gặp rất nhiều khó khăn. Đường xá chưa được đầu tư, việc vận chuyển hàng hóa, vật tư nông nghiệp chủ yếu là đường sông.
Trải qua rất nhiều công đoạn, nhãn vận chuyển từ vườn đến bến đò xã để tập kết hàng, sau đó tiếp tục đóng hàng lên xe tải. Hơn nữa do con đường vận chuyển chính là đường sông, phụ thuộc rất nhiều vào con nước. Trong khi đó, đặc thù trái nhãn sau khi thu hoạch cần được tiêu thụ càng sớm càng tốt, tránh bị héo, ảnh hưởng chất lượng và năng suất. Những ngày nước thấp, xem như nông dân cầm chắc thất thoát, giá bán thấp.
Từ chủ trương xây dựng NTM, ông Hiền phấn khởi cho biết, lộ giao thông được đầu tư khang trang, xe tải thuận lợi vào tận vườn thu mua và vận chuyển về nhà máy. Hơn nữa, trong quá trình sản xuất chuyên chở phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cũng mau lẹ. Nhờ đó sản phẩm của HTX tiêu thụ nhanh chóng, giá trị nông sản được nâng cao.
Hiện nay, trung bình sản lượng nhãn ido HTX Đồng Tâm cung cấp cho thị trường khoảng 15 tấn/ha/năm, với giá bán dao động 18.000 - 19.000 đồng/kg, bà con xã viên thu lợi nhuận cả trăm triệu đồng mỗi năm.
Vừa qua, thương hiệu nhãn ido Đồng Tâm cũng đã được Hội đồng đánh giá và phân hạng OCOP TP. Cần Thơ công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao.
Ông Hiền cho biết mong muốn sắp tới của HTX là lộ giao thông sẽ được nâng cấp tải trọng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa của bà con trong vùng. Đồng thời, nếu có được một nhà máy dự trữ nông sản sẽ tạo cơ hội lớn cho bà con nông dân.
“Khu vực Cần Thơ hoặc gần kề là tỉnh Hậu Giang, nếu có một khu dự trữ nông sản, trái cây của bà con nông dân sản xuất ra chưa tiêu thụ được, có thể gửi vô kho bảo quản. Thị trường cần bà con có sẵn hàng hóa bán ra thì giá trị sẽ được nâng cao. Cũng tránh được tình trạng, hàng hóa sản xuất ra ngay lúc thị trường chưa có nhu cầu cao, buộc mình phải bán với giá thấp”, ông Hiền bày tỏ.
Tiếp sức cho kinh tế tập thể phát triển
Năm 2017, Định Môn được công nhận là xã đạt chuẩn NTM, tiếp đến năm 2020 hoàn thành xã NTM nâng cao và tháng 3/2023 vừa qua, xã đã được công nhận là xã NTM kiểu mẫu.
Hơn ai hết, sống, gắn bó và phát triển lâu năm ở ấp Định Khánh A, xã Định Môn, ông Nguyễn Văn Hiền nhận thức rõ sự thay đổi của quê hương. Từ một ấp khó khăn nhất xã, qua nhiều năm đầu tư phát triển nhãn ido, cuộc sống người dân sung túc hơn.
Theo ông Hiền, thời gian đầu chính quyền xã phát động phong trào xây dựng NTM, HTX trở thành nòng cốt vận động xã viên hưởng ứng. Tuy nhiên xã viên chưa hào hứng, bà con chủ yếu tập trung chăm lo sản xuất, các buổi hội họp tuyên truyền hầu như ít tham gia.
Nhận thức rõ xây dựng nông thôn mới là hướng tới mục tiêu đưa bộ mặt nông thôn và đời sống người dân lên tầm cao. Ông Hiền trong vai trò là Giám đốc HTX, vừa là nông dân hưởng lợi, thường xuyên tham gia các buổi tập huấn. Đặc biệt là các chương trình phổ biến tiêu chuẩn xuất khẩu cho nông sản, để áp dụng cho vườn nhà và nhân rộng cho bà con xã viên.
Dẫn chúng tôi dạo một vòng khắp ngõ xóm ở ấp Định Khánh A, anh Lê Sơn Tùng, Chủ tịch Hội nông dân xã Định Môn phấn khởi, kinh tế khấm khá, bà con có điều kiện đầu tư xây dựng nhà tường kiên cố, làm cảnh quan ở hầu hết các tuyến đường của xã. Nhiều bà con còn góp công xây dựng cơ sở vật chất và nâng cấp lộ từ 2m lên 4m, tạo thuận lợi cho việc vận chuyển nông sản, giảm bớt sự phụ thuộc vào đường sông.
Theo anh Tùng, để tiếp sức bà con nông dân trong quá trình xây dựng NTM, Hội nông dân xã đặc biệt chú trọng đầu tư phát triển các tổ hợp tác, hợp tác xã. Điển hình, gần 19,5 tỷ đồng từ Chương trình Liên tịch giữa Ngân hàng chính sách xã hội và Trung ương hội nông dân Việt Nam đã được giải ngân cho bà con nông dân vay vốn phát triển sản xuất.
Hội nông dân xã cũng tổ chức các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn, các chương trình ký kết, hợp tác tiêu thụ nông sản với doanh nghiệp… Từ đó, nông dân có điều kiện sản xuất theo nhu cầu thị trường, sản phẩm làm ra gia tăng giá trị.
Nổi trội ở Định Môn là mô hình “Cảnh quan môi trường gắn với tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn”. Trên địa bàn xã hiện có 2 HTX là HTX trồng rau Đồng Tiến và HTX nhãn Ido Đồng Tâm. Các HTX đang sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đầu ra ổn định, trở thành thế mạnh nông nghiệp ở Định Môn.
Đặc biệt, vừa qua xã đã thành lập Đội an ninh tổ hợp tác trồng nhãn ido Đồng Tâm ở ấp Định Khánh A, với 18 thành viên. Nhiệm vụ của đội là tuần tra, phát hiện các đội tượng trộm, cắp tài sản, phương tiện sản xuất hoặc sử dụng xung điện đánh bắt thủy sản trên địa bàn. Những cách làm gắn với nhu cầu và thực tiễn đời sống, đã giúp nông dân trên địa bàn xã Định Môn nói chung an tâm sản xuất.
Ông Tùng nhấn mạnh, xây dựng NTM trước tiên phải xây dựng được niềm tin trong nông dân, từ đó huy động được nguồn lực mạnh. Đây là kinh nghiệm quý, giúp xã Định Môn thành công trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu, giữ vững và nâng chất các kết quả đạt được.