Vì sao Vĩnh Phúc vội vàng dừng nghiên cứu xây dựng siêu nghĩa trang trên Tam Đảo?

Mới đây nhất, ngày 10/2, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã có tờ trình gửi Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đề nghị dừng nghiên cứu triển khai các bước lập quy hoạch chi tiết 2 khu nghĩa trang tập trung theo quy hoạch chung xây dựng đô thị Vĩnh Phúc để hoàn thiện nội dung lập quy hoạch xây dựng nghĩa trang vùng tỉnh đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050. Tờ trình này ra đời sau khi dự án gặp phải rất nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận và sự phản đối kịch liệt của người dân.

Dự án xây dựng nghĩa trang ở Tam Đảo gặp phải sự phản đối quyết liệt của người dân
 

Trước đó, ngày 4/1, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có tờ trình do ông Vũ Chí Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký gửi Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc đề nghị cho triển khai quy hoạch, xây dựng khu công viên nghĩa trang tại núi Ngang thuộc xã Bồ Lý, huyện Tam Đảo. Tờ trình ấy lấy căn cứ từ đề xuất của một doanh nghiệp, trong khi người dân chưa hề được biết bất cứ thông tin gì.

Từ tháng 6/2016, Công ty Bình Minh Xanh, trụ sở tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), có văn bản đề xuất với UBND tỉnh Vĩnh Phúc triển khai dự án đầu tư xây dựng công viên nghĩa trang, với tổng vốn đầu tư 685 tỉ đồng, tiến độ thực hiện từ đầu năm 2017 đến năm 2025.

Dự án sẽ xây dựng 70.000 mộ cát táng (chôn xương cốt sau khi cải táng và tro cốt sau hỏa táng), 8 tháp với 2 triệu ngăn lưu trữ tro cốt hỏa táng và đài hỏa táng. Vị trí doanh nghiệp đề xuất là 153 ha đất trồng rừng phòng hộ tại khu núi Ngang, thuộc xã Bồ Lý, hiện đang giao cho cá nhân nhận trồng, chăm sóc từ năm 2002. Cơ cấu đất sử dụng của dự án là khoảng 105,5 ha xây nghĩa trang và khoảng 47,5 ha diện tích hành lang cây xanh cách ly.

Thêm một điều lạ lùng nữa, chỉ sau vài ngày có tờ trình của UBND tỉnh, đến ngày 9/1, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Vĩnh Phúc đã lập tức đồng ý chủ trương phá rừng phòng hộ ở núi Ngang làm nghĩa trang, khiến nhiều người dân lo lắng, bức xúc, đơn thư gửi đi khắp nơi.

Dự án xây dựng nghĩa trang ở Tam Đảo gặp phải sự phản đối quyết liệt của người dân
 

Điển hình, vào ngày 25/1, 700 người dân xã Bồ Lý đã ký vào lá đơn thỉnh nguyện kính gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ quan điểm phản đối việc xây dựng nghĩa trang. Theo nhiều hộ dân Bồ Lý, điều lo lắng nhất là dự án phải phá bỏ cả trăm héc ta rừng phòng hộ, sẽ ảnh hưởng đến đời sống người dân và môi trường tự nhiên.

Thực tế, tại một số văn bản của cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Phúc cũng thể hiện rõ việc người dân địa phương không ủng hộ dự án. Ví dụ văn bản nêu ý kiến của UBND tỉnh Vĩnh Phúc về dự án do ông Bùi Minh Hồng, Chánh Văn phòng tỉnh ký vào tháng 12/2016, thừa nhận, dự án không được nhân dân ủng hộ.

Hay tại chính tờ trình ngày 4/1/2017 của UBND tỉnh Vĩnh Phúc cũng thừa nhận “... một số nhà đầu tư quan tâm đề xuất dự án đầu tư xây dựng công viên nghĩa trang. Tuy nhiên, do nhân dân các địa phương chưa ủng hộ dẫn đến chưa lựa chọn được địa điểm và thực hiện dự án...”. Tuy nhiên những ý kiến kiểu này chỉ để nghiên cứu thêm mà thôi.

Anh Nguyễn Ngọc Huy, 35 tuổi, trong nhóm đại diện người dân xã Bồ Lý cho biết, nếu dự án nghĩa trang được thực hiện thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt của hàng nghìn người dân, bởi nhà máy nước sạch cách đó chỉ khoảng 2 km. Một số người dân còn cho biết, vị trí triển khai dự án nghĩa trang đang có các đơn vị khai thác đá granite, cao lanh, riêng đá trường thạch làm vật liệu thô trong sản xuất gốm sứ chưa được khai thác.

“Rất có thể, dự án triển khai nghĩa trang còn nhằm mục đích khai thác tận thu khoáng sản dưới lòng đất”, họ đặt nghi vấn.

Thực tế đã chứng minh, có lẽ UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã quá vội vàng bỏ qua việc quan trọng nhất khi thực hiện dự án là lấy ý kiến đồng thuận của nhân dân. Và sau khi gặp phải những ý kiến trái chiều của dư luận, sự phản đối của người dân, thay vì bảo vệ chủ trương xây dựng dự án, UBND tỉnh này lại tiếp tục bị động khi có tờ trình xin dừng nghiên cứu một cách khá vội vàng.

Vĩnh Phúc đã giải thích chung chung rằng dự án xây dựng nghĩa trang Tam Đảo mới chỉ dừng lại ở bước tỉnh giới thiệu doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư vào nghiên cứu. Sau đó, nếu thấy hợp lý sẽ trình Thủ tướng, các bộ ngành tùy theo quy mô dự án. Do vậy, chưa thể biết sẽ phải phá bỏ bao nhiêu héc ta rừng để xây dựng nghĩa trang.

Theo tờ trình ngày 10/2/2017, Quy hoạch chung xây dựng đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1883/QĐ-TTg ngày 26/10/2011 và Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt năm 2012 đã xác định 2 vị trí xây dựng nghĩa trang tập trung tại xã Trung Mỹ, huyện Bình Xuyên và xã Bồ Lý, huyện Tam Đảo với quy mô mỗi khu khoảng 100 ha.

Dự án xây dựng nghĩa trang ở Tam Đảo gặp phải sự phản đối quyết liệt của người dân
 

Tờ trình khẳng định, việc nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết và dự án đầu tư xây dựng khu nghĩa trang tập trung theo quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc là rất cần thiết, nhằm từng bước hoàn thành hạ tầng kỹ thuật đô thị Vĩnh Phúc phục vụ nhu cầu thiết yếu của nhân dân, hạn chế ô nhiễm môi trường và đảm bảo mỹ quan đô thị.

“Hiện nay UBND tỉnh mới giao Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết xây dựng và lựa chọn chủ đầu tư theo qui định của pháp luật. Tuy nhiên, thời gian qua đã có nhiều báo chí quan tâm và có nhiều ý kiến phản ánh khác nhau tạo dư luận không tốt trong xã hội.

Để đảm bảo ổn định trật tự xã hội, chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết cho việc nghiên cứu các khu vực nghĩa trang tập trung của tỉnh, UBND tỉnh đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho dừng chủ trương nghiên cứu triển khai lập quy hoạch xây dựng 2 khu nghĩa trang theo quy hoạch xây dựng đô thị Vĩnh Phúc (tại xã Bồ Lý, huyện Tam Đảo và xã Trung Mỹ, huyện Bình Xuyên)”, Tờ trình nêu.

Việc xây dựng nghĩa trang tập trung là cần thiết, vậy tại sao chỉ trong thời gian ngắn UBND tỉnh Vĩnh Phúc lại có những tờ trình kiểu tiền hậu bất nhất như trên? Liệu đây có phải là hệ quả của việc xin chủ trương xây dựng dự án một cách dễ dàng khi chỉ dựa vào đề xuất của các DN – những nhà đầu tư luôn đặt lợi ích kinh tế lên đầu hay không?