Vườn hoa lan trên mái nhà, mô hình hay cho nông nghiệp đô thị

Trồng hoa lan trên mái nhà, thu nhập nửa tỷ đồng mỗi năm

Trồng hoa lan trên ban công, sân thượng hay mái nhà có lẽ là mô hình không còn xa lạ trong giới chơi lan ở Việt Nam. Tuy nhiên để mô hình này thật sự mang lại giá trị kinh tế bền vững, đòi hỏi gia chủ phải có niềm đam mê, mạnh dạn đầu tư và hơn hết là đúc rút kinh nghiệm để ngày càng đổi mới mô hình trồng hoa lan.

TS Trần Ngọc Diễn, Thường vụ Liên hiệp các Hội sản xuất và Kinh doanh hoa lan Việt Nam cho biết, đặc điểm của cây hoa lan là ưa thoáng, có độ ẩm và ánh sáng phù hợp, đặc biệt là không bị quá ẩm ướt khi được chăm sóc, tưới nước.

Tọa lạc trong một con hẻm ở đường Trần Quang Diệu, quận Bình Thủy (TP Cần Thơ), vườn hoa lan trên mái nhà rộng khoảng 500m2 của anh Lâm Khương Quyền đang được nhiều người tìm đến để săn đón những giỏ hoa lan đa dạng chủng loại.

Ghé thăm vườn, ông Diễn đánh giá, vườn hoa lan anh Quyền đang đầu tư khá chuyên nghiệp, rất phù hợp với điều kiện sinh trưởng và phát triển của cây lan. Trồng hoa lan ngoài đam mê và phục vụ nhu cầu giải trí, còn mang lại giá trị kinh tế nhất định cho nhà vườn, vì thế hoa lan là một sản phẩm kinh doanh có hiệu quả. Liên hiệp các Hội sản xuất và Kinh doanh hoa lan Việt Nam đang tạo nhiều điều kiện để các nhà vườn trồng lan phát triển, tạo giá trị để hoa lan từng bước vươn ra xuất khẩu.

Hiện nay, anh Quyền đang sở hữu khoảng 5.000 chậu hoa lan với hơn 50 loài, từ lan rừng truyền thống, lan hồ điệp cho đến các dòng lan Dendro đang có sức hút cao trên thị trường như Dendro vàng đỏ xưa, vàng đỏ 5%, cam lửa, hồng xác pháo, đỏ tím…

Theo chia sẻ của anh Quyền, dòng hoa lan Dendro không phải độc quyền, nhưng tại TP Cần Thơ số lượng cung cấp ra thị trường hiện rất ít, bởi tỷ lệ nhân giống thành công của dòng hoa này khá chậm so với lan rừng, chỉ được nhân giống bằng cách tách chiết cây con trực tiếp từ cây mẹ với số lượng nhân giống chỉ đạt từ 5 - 6 cây con. Trong khi đó, hoa lan Dendro được rất nhiều người yêu thích bởi sự đa dạng về màu sắc, cách chăm sóc đơn giản.

Là kỹ sư xây dựng, “tay ngang” đến với nghề trồng hoa lan bằng đam mê, thời điểm năm 2016 – 2017, anh Quyền bắt đầu xây dựng vườn lan ở quy mô một góc vườn nhỏ. Dần dần, nhiều năm nghiên cứu thị trường cũng như nắm bắt tâm lý của người yêu hoa lan, anh bắt đầu mở rộng vườn, chia thành nhiều giai đoạn với các quy mô khác nhau, nhập và nhân giống hoa lan. Trong đó, anh lựa chọn dòng hoa lan Dendro là giống chủ đạo của vườn.

Đến nay, vườn hoa lan của anh đã xây dựng được thương hiệu “Vườn lan Khương Quyền” để lấn sân sang lĩnh vực kinh doanh hoa lan, tạo ra giá trị kinh tế cho gia đình.

Hiện nay, trung bình mỗi tháng Vườn lan Khương Quyền cung cấp ra thị trường từ 100 – 200 chậu hoa lan các loại, tới hầu hết các tỉnh thành trong cả nước. Giá bán mỗi chậu dao động từ vài trăm nghìn đồng đồng đến vài chục triệu đồng, mang về doanh thu mỗi năm cho gia đình anh trên dưới nửa tỷ đồng.

Nói về ý tưởng xây dựng vườn lan trên mái nhà, anh Quyền bày tỏ: Mô hình trồng lan trên mái nhà rất phù hợp trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ như hiện nay. Đặc biệt là đi đúng định hướng của TP Cần Thơ là phát triển nông nghiệp đô thị, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả kinh tế.

So sánh với phương pháp trồng hoa lan dưới mặt đất, anh Quyền cho biết: Khởi điểm trồng hoa lan anh lựa chọn trồng dưới mặt đất, hoa lan được cung cấp độ ẩm rất tốt. Tuy nhiên, điều kiện môi trường xung quanh nhiều cây cối, lượng gió và nắng không đảm bảo cung cấp cho cây phát triển ổn định. Trong khi đó, đặc tính của hoa lan lại ưa nắng, gió. Vì thế sau thời gian nghiên cứu, anh lựa chọn phương án xây dựng vườn hoa lan trên mái nhà, vừa tận dụng được không gian trống, vừa đảm bảo điều kiện tốt nhất cho hoa lan phát triển.

Công nghệ tự động, tiết kiệm đáng kể chi phí đầu tư

Việc thiết kế vườn là một trong những khâu quan trọng quyết định thành bại trong phát triển vườn hoa lan. Vườn lan phải đảm bảo chắc chắn, kiên cố, có khả năng chống chịu mưa bão.

Một công nghệ mang ý tưởng thiết kế riêng của anh Quyền cho vườn hoa lan đó là hệ thống 40 quạt gió làm mát đã được cải tiến, công suất nhẹ, tiết kiệm điện năng được lắp đặt khắp vườn. Đi kèm là hệ thống phun sương, chủ yếu tạo độ ẩm cho mặt sàn trong vườn lan vào những ngày nắng nóng.

Theo kinh nghiệm của anh Quyền, cây lan thích môi trường ẩm, nhưng người trồng phải đảm bảo giá thể không bị ẩm, dễ khiến phát sinh dịch bệnh. Trong vườn, anh cũng tích hợp hệ thống tưới, phun phân thuốc hoàn toàn tự động, được lập trình sẵn và điều khiển trên điện thoại di động, đảm bảo hoa lan được tưới nước đầy đủ 2 ngày/lần, đúng thời gian và bổ sung kịp thời khi hoa cần.

Ngoài ra, anh Quyền cũng thường xuyên bổ sung phân NPK kết hợp phun nấm ngừa bệnh, đảm bảo mọi điều kiện cho cây có đầy đủ dưỡng chất để phát triển, “hứng” được nắng và gió, giữ được bộ lá và thân đẹp, cho hoa quanh năm.

Hoa lan tuy được đánh giá dễ trồng, dễ chăm sóc, nhưng lại khá “đỏng đảnh” khi gặp trời mưa. Vì thế, anh Quyền ra sáng kiến đầu tư hệ thống nhà bạt dạng kéo, đặc tính dẻo. Hệ thống này có ưu điểm khi gặp trời mưa lớn, chủ vườn có thể điều khiển kéo nhà bạt lại nhưng vẫn lấy được ánh sáng cho hoa lan, đồng thời điều tiết được lượng mưa có khả năng ngấm vào các chậu lan trong vườn. Cách thiết kế này sẽ tránh được hiện tượng úng, thối rễ, tiết giảm đáng kể chi phí phun ngừa sâu bệnh.

“Trải qua nhiều năm gắn bó, tôi hiểu và nắm được đặc tính của vườn hoa cần gì và thiếu gì, từ đó có hướng điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp”, anh Quyền bộc bạch.

Bên cạnh đó, vườn lan được đầu tư bằng hệ thống khung sắt, giàn đặt chậu, giàn treo cũng được cố định bằng sắt, màng lưới bao quanh vườn được dựng hàng rào chắc chắn, kiên cố bằng lưới B40. Hơn nữa, các chậu lan kích cỡ đồng đều, khoảng cách bố trí hợp lý, tạo sự thông thoáng. Nhờ mạnh dạn đầu tư, anh Quyền tiết kiệm đáng kể chi phí công lao động, chủ động trong việc theo dõi, quản lý vườn hoa lan, đặc biệt là có thời gian nhàn rỗi để tập trung phát triển thêm một số mô hình kinh tế khác.

Theo anh Quyền, mô hình của anh được xem là vườn hoa lan quy mô lớn được xây dựng trên mái nhà đầu tiên ở khu vực miền Tây, nhiều người thích thú mong muốn đầu tư mô hình tương tự đã tìm đến anh để học hỏi kỹ thuật, cách thiết kế vườn.

Tùy thuộc vào kinh phí đầu tư và diện tích mái nhà hoặc sân thượng, mỗi vườn có thể thiết kế trong phạm vi từ 40 – 100m2. Hiện nay tại TP Cần Thơ, mô hình vườn hoa lan trên mái nhà đã được nhân rộng ra khoảng 20 vườn trên quy mô nhỏ.

Hiện tại, anh Quyền đang tiếp tục mở rộng quy mô vườn lên trên 300m2 trên mái nhà, trồng thêm từ 8.000 – 10.000 chậu hoa lan để đảm bảo số lượng lớn và ổn định cung cấp cho thị trường.