“Một cuộc ly hôn mới”
Khoảng gần 50 triệu cử tri Ý đủ điều kiện tham gia cuộc bỏ phiếu diễn ra ở Ý hôm Chủ Nhật 4/3 (giờ địa phương) để bầu ra 630 ghế tại Hạ viện và 315 ghế Thượng viện. Các lực lượng chủ chốt tranh cử gồm liên minh cánh tả của cựu Thủ tướng Matteo Renzi PD), liên minh cánh hữu của cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi (gồm Liên đoàn phương Bắc) và đảng dân tuý Phong trào 5 Sao (M5S) của ông Luigi Di Maio.
 |
| Lãnh đạo Liên đoàn phương Bắc Mattel Salvani hân hoan có thể hài lòng với kết quả cuộc bầu cử quốc hội Ý hôm 4/3 |
Theo Reuters, với 75% lượng phiếu bầu được kiểm đếm, sẽ không có đảng nào trong 3 nhóm trên có thể vượt quá mức 40% phiếu theo quy định để tự thành lập chính phủ. Liên minh cánh hữu được dự báo có thể đạt trên dưới 37% phiếu bầu, kế tiếp là M5S với 31%, trong khi phe của ông Renzi chỉ về thứ 3 với tối đa 22%. Trên thực tế, kết quả trên đúng hoàn toàn với những dự báo trước đó. M5S đã rất biết cách tận dụng sự giận dữ của người dân Ý do tình hình thất nghiệp, nợ công và đặc biệt là cuộc khủng hoảng người tị nạn để mở rộng ảnh hưởng. Từ năm 2014 đến nay, Ý đã tiếp nhận hơn 600.000 người nhập cư. Tình trạng này cộng với các vấn đề về kinh tế và xã hội đã khiến chính quyền đương nhiệm mất đi sự ủng hộ từ công chúng.
Trong bối cảnh Thủ tướng Angela Merkel đang chật vật tìm lại vị thế sau cuộc bầu cử ở Đức, Anh đang tiến hành thủ tục rời EU, châu Âu đang rất cần một liều thuốc trấn an. Theo AFP, kết quả cuộc bầu cử ở Ý hôm qua vì vậy có thể được ví như một cuộc ly hôn mới với châu Âu, sau Brexit.
Gần như ngày sau khi có kết quả sơ bộ cuộc bầu cử, phe cực hữu đã lên tiếng một cách hân hoan. Tại Anh, ông Nigel Farage, người gắn liền với cuộc vận động thúc đẩy Anh rời EU, đã lên tiếng chúc mừng Phong trào 5 Sao. Lãnh đạo Mặt trận quốc gia (NF) cực hữu tại Pháp, Marine Le Pen thì “tweet” một dòng “gọn lỏn”, rằng Liên minh châu Âu đang có một đêm ác mộng.
Nguy cơ bế tắc chính trị
Các thành viên PD hôm qua đã lên tiếng thừa nhận thất bại. “Những người dân tuý đã chiến thắng và PD đã thất bại”-AFP dẫn lời một thành viên PD, Andrea Marcucci thừa nhận. Hàng loạt tờ báo châu Âu cũng đưa tin về kết quả cuộc bầu cử, nhấn mạnh vào chiến thắng của M5S. Phiên bản điện tử của tờ L’Espresso viết: “Trong đêm 4/3, những người chiến thắng là (lãnh đạo M5S Luigi) Di Maio và Salvani (lãnh đạo Liên đoàn phương Bắc). Và có 2 thất bại thảm hoạ: ông Silvio Berlusconi cùng người kế nhiệm trẻ, Matteo Renzi”.
Cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi, do bị kết án gian lận thuế (chưa kể các bê bối về tình dục), sẽ không được phép giữ vị trí nào trong chính quyền. Đảng Forza (Nước Ý tiến lên) của ông Berlusconi chỉ được hơn 14% phiếu bầu trong liên minh. “Điểm nhấn” với cuộc tranh cử của ông Berlusconi lại là việc một thành viên nhóm Femen đấu tranh cho nữ quyền cởi trần phản đối ông ngay tại địa điểm bỏ phiếu.
Với việc không đảng nào đạt quá 40% phiếu bầu, Ý sẽ phải thành lập chính phủ liên minh, trong đó không thể thiếu M5S. AFP dẫn lời thành viên M5S, Alessandro Di Battista cho biết, các đảng phải khác “sẽ phải đến nói chuyện với chúng tôi”, tức M5S. M5S tuyên bố sẽ không đảng nào thành lập được chính phủ mới nếu thiếu sự tham gia của M5S.
Theo AFP, kết quả cuộc bỏ phiếu ngày 4/3 có thể đẩy Ý vào tình thế bế tắc về mặt chính trị. Nếu các đảng phái không thống nhất được với nhau, Ý có thể được lãnh đạo bởi một chính phủ thiểu số, hoặc thậm chí phải tiến hành bầu cử lại. Dù là tình huống nào xảy ra, đây là một kết quả tồi với EU.
