1 
 |
| Khu di dân tái định cư Phiêng Nèn, xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai |
Không chỉ đạo lập hồ sơ khống, không thanh lý, quyết toán, không bàn bạc, không ăn chia… ông Lường Văn Định, nguyên Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La, chỉ kí duy nhất quyết định điều chỉnh dự toán và dự toán này đã có Trưởng ban Quản lý dự án di dân tái định cư thẩm định. Vậy nhưng, vì quyết định hành chính ông Định bị đẩy vào vòng lao lý, mất đi toàn bộ quá trình cống hiến và một tương lai sán lạn ở phía trước…
Phân cấp, phân quyền vẫn phải tội?
Dự án san ủi nền nhà 6 điểm tái định cư và san ủi mặt bằng các công trình công cộng khu Phiêng Nèn, xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La được UBND tỉnh ủy quyền chủ đầu tư UBND huyện Quỳnh Nhai do ông Lường Văn Định là Chủ tịch. Đại diện chủ đầu tư là Ban quản lý dự án di dân tái định cư huyện Quỳnh Nhai do ông Lù Văn Bình là Trưởng ban. Phó Ban quản lý Đinh Bá Vương là người được giao nhiệm vụ lập hồ sơ thẩm định bước thiết kế bản vẽ thi công và dự toán dự án.
Trong quá trình thực hiện dự án, Đinh Bá Vương đã lập hồ sơ thẩm định điều chỉnh dự toán công trình từ trên 12 tỉ đồng lên trên 16 tỉ đồng. Hồ sơ thẩm định này đã được ông Lù Văn Bình - Trưởng ban kí và tiếp tục trình lên Chủ tịch UBND huyện là Lường Văn Định kí phê duyệt. Sau đó, Giám đốc Cty CP phát triển Việt Mỹ (đơn vị nhận thầu) là Nguyễn Thị Thanh Hương đã lợi dụng vào hồ sơ dự toán do Đinh Bá Vương lập tăng tổng dự toán công trình để lập hồ sơ thanh toán gây thiệt hại cho nhà nước trên 800 triệu đồng.
Toàn bộ quá trình lập hồ sơ thẩm định và điều chỉnh dự toán ông Lường Văn Định hoàn toàn không biết, không tham gia. Bởi dự án đã giao cho BQLDA làm đại diện chủ đầu tư, có pháp nhân riêng và toàn quyền kí hợp đồng và tiến hành thanh quyết toán với doanh nghiệp.
Ông Định chỉ đứng vai trò quản lý Nhà nước, đôn đốc hỗ trợ thực hiện dự án đúng tiến độ hoặc nếu thấy dấu hiệu sai phạm thì có thể thành lập đoàn thanh tra. Tuy nhiên, căn cứ vào quyết định phê duyệt điều chỉnh dự toán, cơ quan tố tụng đã kết tội ông Định gây thiệt hại cho nhà nước hơn 800 triệu đồng và khởi tố với tội danh “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Ai trực tiếp phạm tội?
Quyết định 2439 do ông Lường Văn Định kí là quyết định phê duyệt dự toán điều chỉnh. Dự toán có nghĩa là bản dự trù, tạm tính về số tiền phải chi trả, nghĩa là: Việc thanh toán có thể cao hơn, có thể thấp hơn dự toán, dự toán không phải là số tiền chốt cuối cùng.
Hợp đồng số 652 của Ban quản lý dự án ký với Cty Việt Mỹ là hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. Căn cứ điểm a2, khoản 5.2.3, mục 5, phần 2 của Sổ tay nghiệp vụ quản lý vốn bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Dự án thủy điện Sơn La của Ngân hàng phát triển về việc “Thanh toán khối lượng xây dựng công trình hoàn thành” thì: “Thanh toán theo hình thức hợp đồng đơn giá cố định và đơn giá điều chỉnh: Thanh toán trên cơ sở khối lượng thực tế hoàn thành (kể cả khối lượng tăng hoặc giảm, nếu có) được nghiệm thu và đơn giá trong hợp đồng hoặc đơn giá đã điều chỉnh do trượt giá theo đúng các thỏa thuận trong hợp đồng”. Như vậy, tòa án cấp sơ thẩm quy kết quyết định 2439 là cơ sở để đơn vị thi công lập khống khối lượng, lập hồ sơ thanh toán là hoàn toàn vô lý.
Hơn nữa, tòa án cấp sơ thẩm quy kết hành vi thiếu trách nhiệm của ông Định gây thiệt hại cho nhà nước 826 triệu đồng nhưng trên thực tế hậu quả thiệt hại không phải do hành vi của bị cáo Lường Văn Định gây ra, mà do hành vi lập khống hồ sơ nghiệm thu thanh toán của Nguyễn Thị Thanh Hương (nhà thầu thi công) được Nguyễn Phú Động (nhà thầu tư vấn giám sát) và Đinh Bá Vương (BQLDA) xác nhận.
Theo ủy quyền nhiệm vụ quyền hạn của Chủ đầu tư cho Ban quản lý dự án số 1134/QĐ-UBND ngày 30/8/2017, tại mục III quy định về thanh toán, quyết toán thì: Ban quản lý dự án có nhiệm vụ “tạm ứng, thanh toán cho các đơn vị, cá nhân nhận thầu theo quy định của Bộ Tài chính. Lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư công trình, dự án, quyết toán khu điểm TĐC trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt”. Ông Định không ký bất cứ giấy tờ gì liên quan đến việc thanh toán cho nhà thầu thi công. Việc ký thanh toán hoàn toàn thuộc trách nhiệm của ông Lù Văn Bình.
Ngay sau khi bị phát hiện, Cty Việt Mỹ đã tự nguyện khắc phục toàn bộ thiệt hại xảy ra, các bị cáo Hương, Vương, Động đã bị xét xử và chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 165 BLHS 1999 “Tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tòa án, Viện kiểm sát đã thừa nhận sự tự nguyện khắc phục hậu quả của nhà thầu thi công. Như vậy, bị cáo Định không gây ra hậu quả và hậu quả thiệt hại thực tế cũng không còn, nhưng tòa án cấp sơ thẩm lại lấy hậu quả 826 triệu là căn cứ kết tội ông Định là không có cơ sở.
