20 năm mồ hôi đổ xuống đầm

Chuyển đổi

Phía dưới cùng của những đồi đất sỏi cơm, những vàn ruộng 2 lúa vùng Tứ Tân (huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) chỉ là ruộng thụt, sình lầy nhiều năm hoang hóa. Ông Phạm Văn Ty (Bí thư chi bộ xóm Núi Chùa, xã Tân Kim) đã có xấp xỉ 20 năm để khẳng định khi “Mồ hôi mà đổ xuống đầm” thì thành quả sẽ là “Cá lội phía dưới, rau nằm phía trên”.

Ông Ty cho biết, vì ruộng thụt quá nên không thể trồng cấy được gì. Ông thuê máy vào múc ruộng, quai bờ, đắp ao thả cá. Ao cá ban đầu có diện tích vài sào tiếp giáp với những ruộng thụt của bà con kế bên. Ông Ty đặt vấn đề đổi ruộng 2 lúa lấy ruộng sình lầy để mở rộng ao nuôi. Những thửa sình lầy vốn chẳng để làm gì vậy mà ông Ty vẫn phải chấp nhận đổi 2 đất ruộng 2 lúa chỉ để lấy một ruộng sình lầy mà cạp vào cho ao nuôi rộng ra. Trải qua 20 năm, đến nay, gia đình ông có gần 1 ha ao cá.

Nuôi cá 2 vụ/năm

Hướng chuyển đổi mang lại hiệu quả của ông Ty được nhiều người dân có vàn ruộng trũng làm theo. Năm 2017, HTX chăn nuôi dịch vụ thủy sản Kim Đĩnh (xã Tân Kim) được thành lập. HTX có 13 thành viên với tổng diện tích ao nuôi là 10 ha. Ông Phạm Văn Ty được tín nhiệm bầu làm Giám đốc HTX.

Ông Dương Văn Đông (thành viên HTX) cho biết, việc chăn nuôi riêng lẻ, tự phát trước kia không tạo được sự đồng nhất về kỹ thuật, chất lượng thủy sản cũng như quy mô hàng hóa để thu hút thương lái.

Tham gia HTX, các thành viên được yêu cầu thống nhất giống cá nuôi, tham quan mô hình, chia sẻ kinh nghiệm và tập huấn kỹ thuật.

Đặc biệt nhất là người nuôi cá không phải mang sản phẩm ra chợ bán rong. Việc thu hoạch cá với số lượng lớn nên thương lái đã đặt hàng để bao tiêu từ khi sắp tháo ao. Hiện nay, HTX nuôi chủ yếu là các giống cá trắm, chép, rô phi và cá chim.

Thông thường, chăn nuôi cá ở vùng cao được thực hiện 1 vụ/năm nhưng Giám đốc HTX Kim Đĩnh lại quay vòng được tới 2 vụ/năm. Đưa chúng tôi ra thăm ao nuôi có diện tích 1 mẫu với bờ ao được cứng hóa, sóng nước dập dềnh, ông Giám đốc HTX Phạm Văn Ty chỉ tay ra các ao khác và khoe, những ao bên cạnh không có sóng là vì cá chưa lớn. Để thực hiện được hệ số 2 vụ/năm thì phải có ao gột.

Theo đó, khi nuôi chung cá rô phi với các loại cá khác (trắm, chép) thì phải gột riêng cá trắm, chép ở một ao khác đến đủ lớn thì mới đem thả chung. Nếu không sẽ bị cá rô phi chèn cho không lớn được. Ông Ty đầu tư 2 máy rải thức ăn ở 2 đầu ao. Nếu phải đi đâu, chỉ cần cho thức ăn vào và hẹn giờ, máy sẽ cho cá ăn đúng giờ, đúng số lượng. Ở giữa ao, ông đặt 2 máy sục sóng, tao oxy mà theo ông là để cho cá “chạy bộ”. Vùng nông thôn hay mất điện, ông mua máy phát điện dự phòng để vận hành những loại máy nói trên.

Định kỳ, các thành viên HTX dùng chế phẩm cùng mật mía để cải tạo môi trường ao nuôi. Ông Lương Văn Dị (Kiểm soát viên HTX chăn nuôi dịch vụ thủy sản Kim Đĩnh) cho biết, nếu thâm canh đảm bảo kỹ thuật và quay vòng được 2 vụ/năm thì sản lượng chăn nuôi có thể đạt được hơn 40 tấn/ha/năm. Hiệu quả gấp nhiều lần so với trồng lúa.

Ông Lý Mạnh Dần (Chi cục Thủy sản tỉnh Thái Nguyên) cho biết, mô hình hoạt động của HTX Kim Đĩnh khẳng định hiệu quả của việc nỗ lực cải tạo, đầu tư thâm canh, áp dụng kỹ thuật vào chăn nuôi thủy sản. Đó chính là điểm sáng để cơ quan quản lý Nhà nước hỗ trợ và nhân diện, đặc biệt là tại những khu vực còn tiềm năng về nuôi trồng thủy sản nhưng chưa khai thác hết.