Một robot nông nghiệp của công ty Saga Robotics đang làm việc.
Trên trang trại rộng hàng nghìn hecta tại đông nam nước Anh, các robot tự động do công ty Saga Robotics sản xuất đang tích cực làm việc. Chúng có thể điều trị bệnh thực vật trên đồng ruộng và nhà kính, đồng thời lập bản đồ địa hình, hái, đóng gói và hỗ trợ hậu cần cho công nhân tại đây.
Những robot này là nhân vật chính trong dự án có tên Robot Highways, hiện trong quá trình chạy thử tại nhiều nơi trên Vương quốc Anh. Mục đích của dự án, là ngoài hỗ trợ việc sản xuất, chăm bón và thu hoạch trái cây, còn đem lại lợi ích lâu dài, bền vững cho nền nông nghiệp.
Để làm được điều ấy, công ty Saga Robotics chế tạo ra một công cụ đặc biệt, được đặt tên là "nền tảng tự học", và gắn phần mềm điều khiển vào robot. Công cụ này gồm nhiều mạng tích hợp như trí tuệ nhân tạo, khả năng tự học và khả năng giao tiếp thân thiện với nông dân.
Nhờ "nền tảng tự học", các robot nông nghiệp tự động đủ khả năng thực hiện một số công việc nặng nhọc mà nông dân ở một số quốc gia thường gặp khó khăn, chẳng hạn thu hoạch nông lâm sản ở các khu vực cheo leo, nguy hiểm, hay gặp thời tiết bất lợi. Nó giúp tiết kiệm chi phí thuê nhân đông, và giữ cho giá lương thực luôn cạnh tranh.
Theo Saga Robotics, nếu sử dụng robot nông nghiệp đúng quy trình, người nông dân có thể tiết kiệm tới 40% số nhân công trong trang trại.
"Chúng thật mạnh mẽ và dễ sử dụng", Allan Boaidist, một nông dân tại tại hạt Kent, cách London khoảng 200km cho biết. Người đàn ông 62 tuổi cho biết thêm, rằng đây là vụ thu hoạch thứ hai ông sử dụng robot. Trên cơ sở tích tụ được một lượng lớn đất nông nghiệp, công việc thu hoạch của ông được rút ngắn xuống khoảng một phần ba.
Bên cạnh lợi ích cho nông dân, những robot nông nghiệp còn giúp tạo ra nhiều việc làm mới. Hiệp hội Nông dân Quốc gia của Vương quốc Anh lập luận rằng, việc sử dụng ngày càng nhiều công nghệ số trong các trang trại sẽ thu hút những người trẻ hơn, có kỹ năng vào lĩnh vực đang gặp khó khăn với lực lượng lao động ngày một già đi.
Môi trường làm việc cũng trở nên trong lành hơn. Nguyên do bởi những máy móc nông nghiệp truyền thống, chạy bằng nhiên liệu hóa thạch như xăng, dầu không còn được sử dụng. Thay vào đó, những robot điện được sạc từ các nguồn năng lượng tái tạo sẽ cắt giảm lượng khí thải cacbon. Các robot còn được trang bị đèn cực tím, để có thể tiêu diệt nấm mốc trên cây trồng giúp giảm lượng thuốc diệt nấm tới 90%.
Không chỉ hữu ích trên những trang trại lớn, robot nông nghiệp còn thoải mái hoạt động trong không gian chật hẹp, di chuyển linh hoạt giữa các hàng cây. Chúng còn giảm lượng hóa chất sử dụng nhờ nhắm mục tiêu chính xác vào từng cây, thay vì phun trên toàn bộ cánh đồng.
"Các robot nông nghiệp hứa hẹn một tương lai nông nghiệp sạch hơn, an toàn hơn", David Unsworth, trưởng một kênh phân phối của Saga Robotics nói. Ông cho biết, dự án chuẩn bị được thương mại hóa vào năm sau hoặc 2023.
Bên cạnh những mặt tích cực, robot nông nghiệp cũng để lại một số mặt trái tiềm ẩn, chẳng hạn như an toàn của những nông dân làm việc cùng với robot. Do đó, Saga Robotics định hướng những chủ trang trại cần sử dụng robot gắn liền với nông nghiệp có trách nhiệm. Họ kêu gọi toàn xã hội tham gia vào việc thiết lập quy trình canh tác trong tương lai.
Một vấn đề nữa xảy đến với robot nông nghiệp đến ở những nơi dư thừa lao động nông nghiệp. Sự xuất hiện của chúng đồng nghĩa với việc giảm nhu cầu nhân lực. Thay vì làm nông, những lao động trẻ phải dấn thân vào những công việc như khai thác mỏ, sản xuất vật liệu.
Rủi ro về bảo mật thông tin cũng như đồng bộ dữ liệu cũng không thể bỏ qua. Nếu những hacker truy cập vào phòng điều hành trung tâm ở các trang trại, không ai dám chắc điều gì có thể xảy ra. Về phía nông dân, họ cũng băn khoăn về tính riêng tư bởi các công ty sản xuất robot nông nghiệp hiện nay đang cho dùng chung nguồn dữ liệu thu thập được từ nhiều nơi.
Một robot nông nghiệp đang chiếu đèn cực tím cho dâu tây.
Giải pháp tạm thời được đưa ra trong các nghiên cứu được gọi là “Wizard of Oz”. Ở đó, những robot điều khiển từ xa được thử nghiệm chung với người sử dụng. Một cỗ máy sẽ mô phỏng phản ứng và hậu quả mà các robot tự động có thể tạo ra. Từ đó, những người có nhu cầm mua robot sẽ trải nghiệm, đưa ra những nhận xét, để tối ưu hóa robot sao cho phù hợp với điều kiện canh tác của họ.
Một lựa chọn khác là tổ chức những hội nghị trực tuyến về robot nông nghiệp. Qua những buổi làm việc này, người nông dân sẽ tận mắt thấy các robot làm việc như nào trong trang trại. Họ cũng sẽ được tư vấn, rằng đã cần mua robot chưa, hoặc mua với số lượng bao nhiều.
Australia, một trong số những nước đi đầu về nông nghiệp thông minh cũng như sử dụng robot tự động, đang luật hóa những quy tắc trong lĩnh vực trồng trọt. Vương quốc Anh đang muốn đi theo hướng này, nhằm quy định rõ ràng các nhiệm vụ và giới hạn cho robot. Chính phủ Anh sẽ đưa ra một loạt các điều kiện để robot được phép hoạt động, cũng như trách nhiệm của chủ trang trại trong an toàn công cộng và môi trường.
Mục tiêu của nước Anh là phổi cập robot tự động hái trái cây trên khắp quốc gia vào năm 2025, thậm chí sớm hơn. Để tránh những hiện tượng như nông dân bị thương hay nhận thức tiêu cực về robot, nước Anh đang từng bước nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và Internet tại nông thôn. Những trung tâm nghiên cứu về nông nghiệp sẽ hỗ trợ đào tạo nông dân, đồng thời đưa các gói hỗ trợ tài chính để nông dân trải nghiệm robot một cách sớm nhất.
Tại nhiều nước, robot đã được đưa vào sử dụng rộng rãi. Nhưng những điều luật về loại hình canh tác này hầu hết chưa được chuẩn hóa. Nếu cấp phép sử dụng robot tự động trong các trang trại, các quốc gia được khuyến cáo, nên đính kèm những yêu cầu an toàn về quyền sở hữu dữ liệu, đảm bảo lợi ích cho người nông dân.
