Bát nháo giống cây ăn quả không rõ nguồn gốc tại hội chợ

Từ 28/5 đến 5/6/2022, tại Trung tâm Văn hoá và sân vận động huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre diễn ra Hội chợ thương mại cây – trái huyện Chợ Lách năm 2022. Hội chợ thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương tham quan và mua sắm, giải trí mỗi ngày.

Theo Ban tổ chức, năm nay, Hội chợ thương mại cây - trái huyện Chợ Lách không tổ chức hội thi trái ngon. Trong khuôn khổ hội chợ, có một số điểm bán trái cây đặc sản của địa phương như: Sầu riêng, măng cụt, chôm chôm… Bên cạnh đó, có nhiều gian hàng bày bán, giới thiệu các giống cây ăn trái, phần lớn là các cơ sở sản xuất và kinh doanh cây giống tại địa phương.

Đáng lưu ý, tại các điểm bán cây giống trong khuôn viên hội chợ trình bày, giới thiệu và bán nhiều loại cây giống lạ, không rõ xuất xứ nguồn gốc. Cụ thể như, gian hàng của cơ sở sản xuất giống H.Q (trụ sở ở xã Sơn Định, huyện Chợ Lách) bày bán những giống cây như: Mít Cam Đào Indo, bơ sáp lùn dẻo; hay tại gian hàng của HTX Dịch vụ Nông nghiệp T.P (ở xã Sơn Định) cũng bày bán nhiều loại giống cây ăn trái cây độc lạ như: Na đỏ, mít Cam Đào JL... Theo chúng tôi tìm hiểu, những loại cây giống này không có chứng nhận cây đầu dòng hay vườn đầu dòng.

Đáng nói, tại điểm bán trong khuôn viên hội chợ, người bán hàng của cơ sở H.Q giới thiệu với khách hàng giống mít Cam Đào Indo có nguồn gốc từ giống mít Cam Đào Thanh Thanh (một giống mít vừa được cấp chứng nhận cây đầu dòng, vườn đầu dòng – PV) và được chào hàng với giá 50.000 đồng/cây. Chủ cơ sở nói: "Đặt lại tên cho khỏi trùng!".

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Thanh, chủ Cơ sở cây giống Thanh Thanh (Thị trấn Chợ Lách) khẳng định, ông mới được chứng nhận cây đầu dòng cho giống mít Cam Đào gần đây nên ông chưa từng bán giống mít này ra thị trường, cũng như chia sẻ nguồn cây giống cho cơ sở H.Q. Mặt khác, cách đặt tên giống mít Cam Đào Indo khiến người dân dễ nhầm lẫn với giống mít Indo ruột đỏ lá bầu, một giống mít khác đã được cơ quan chức năng chứng nhận và đang được lưu hành trên thị trường hiện nay.

Chúng tôi trao đổi vấn đề nhiều cây giống không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng xuất hiện tại hội chợ này với ông Bùi Thanh Liêm, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Chợ Lách thì được giải thích: Đây chỉ là trưng bày giới thiệu ở một chừng mực nào đó. Chừng nào ngành chức năng không quản lý, để các cơ sở sản xuất lưu hành mới là sai phạm.

Ông Liêm giải thích thêm: "Nếu theo luật, đối với những giống mới triển vọng thì nhà nước phải khảo nghiệm đánh giá rồi mới giao cho người dân, chứ để như vậy thì không bao giờ có, chậm lắm. Người dân bây giờ cũng nhạy bén, họ đánh giá dùm mình, rồi mình chỉ quản lý thôi, khép lại khuôn khổ thì nhanh hơn, chứ đợi nhà nước biết chừng nào, đặc biệt là ở Chợ Lách mình nữa”.

Cũng về vấn đề này, lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Bến Tre cho hay: Hội chợ do UBND huyện Chợ Lách tổ chức và Chi cục không được mời nên không nắm rõ tình hình. Tuy nhiên, vị lãnh đạo này khẳng định: "Đối với dòng mít Cam Đào, Sở NN-PTNT mới chỉ cấp cây đầu dòng cho Cơ sở Thanh Thanh. Hai cơ sở mà nhà báo phản ánh đều chưa có nguồn gốc xuất xứ cây mít cam đào cũng như bơ sáp hay na đỏ".

Vị này cũng đề nghị Phòng NN-PTNT huyện Chợ Lách kiểm tra ngay việc này để tham mưu cho UBND huyện kiểm tra cơ sản xuất kinh doanh về nguồn gốc xuất xứ và cây đầu dòng áp dụng theo Nghị định 94/2019/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng, còn nếu xử lý hành chính thì áp dụng Nghị định 31/2016/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giống cây trồng, bảo vệ và kiểm dịch thực vật.

“Đối những giống đưa vào hội chợ, phải có nguồn gốc xuất xứ, giấy tờ thủ tục rõ ràng, chứ hội chợ như vậy thì tổ chức làm gì? Những giống cây chưa rõ nguồn gốc xuất xứ thì không được đưa vào hội chợ để quảng bá”, lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Bến Tre nêu quan điểm.

Hiện nay, việc chuyển đổi đất canh tác kém hiệu quả sang chuyên canh cây ăn trái ngon, chất lượng được nhà nông quan tâm. Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, chất lượng trái cây còn phụ thuộc vào yếu tố cây giống tốt. Ngành chức năng khuyến cáo nhà nông cần thận trọng khi lựa chọn mua cây giống, nên chọn những cơ sở sản xuất uy tín để mua đúng giống và yêu cầu được xem chứng nhận nguồn gốc xuất xứ trước khi mua.