Bộ trưởng Cao Đức Phát làm việc tại Kiên Giang

Cuối tuần qua (13/7), tại TP Rạch Giá, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát và bà Pratibha Mehta, Điều phối viên LHQ, Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Kiên Giang, để tìm hiểu về tình hình các vùng dễ bị tổn thương do tác động của thiên tai, những kinh nghiệm trong công tác quản lý thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và tình hình phát triển nông nghiệp, nông thôn, xoá đói giảm nghèo của tỉnh Kiên Giang.

Báo cáo với đoàn, ông Mai Anh Nhịn, GĐ Sở NN-PTNT Kiên Giang cho biết, địa hình của tỉnh Kiên Giang được chia thành 3 vùng kinh tế lớn. Trong đó, Tứ giác Long Xuyên là vùng tập trung thoát lũ chính, bao gồm cả tỉnh An Giang và một phần của Cần Thơ. Đây là vùng ngập sâu (từ 1,7 – 2,1m) do chịu ảnh hưởng lũ hằng năm. Vùng tây sông Hậu cũng chịu ảnh hưởng lũ hằng năm, tuy lũ nông hơn (từ 0,6-1,3 m) nhưng thời gian ngập lũ kéo dài do ảnh hưởng của triều cường. Vùng U Minh Thượng bị chia cắt với đất liền bởi sông Cái Lớn và Cái Bé, địa hình thấp, có nhiều vùng trũng nên đây là vùng thiếu nước ngọt trong mùa khô và bị xâm nhập mặn. Tuy nhiên, nếu gặp thời tiết mưa nhiều, kéo dài và trùng với kỳ triều cường thì vùng này lại bị ngập úng rất nặng, gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp. Hằng năm tỉnh phải chi trên 20 tỷ đồng để hỗ trợ nhân dân trong vùng khắc phục hậu quả, chủ yếu là hỗ trợ lúa giống cho nông dân gieo sạ lại.

Bộ trưởng Cao Đức Phát kiểm tra đoạn đê biển bị sóng đánh gây sạt lở do mất rừng phòng hộ ở xã Bình Sơn

Với đặc điểm tự nhiên như vậy, tỉnh Kiên Giang thường gánh chịu các dạng thiên tai như: lũ lụt, ảnh hưởng của bão, lốc xoáy và áp thấp nhiệt đới. Ngoài ra, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, hiện nay, tỉnh Kiên Giang cũng thường diễn ra hiện tượng xâm nhập mặn, ngập úng, sạt lở bờ sông, bờ biển… Đáng chú ý, những năm gần đây, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, bất thường đã gây thiệt hại lớn đến cơ sở hạ tầng, sản xuất và đời sống sinh hoạt của người dân. Trong đó, sạt lở bờ sông đã và đang xảy ra ở hầu hết các tuyến kênh như: kênh Cái Sắn, kênh Rạch Giá – Hà Tiên, khu vực Đầu Voi phường Vĩnh Thanh (TP Rạch Giá). Riêng trận lũ lụt gần đây nhất vào năm 2011 đã làm 16 người chết, trên 12.000 căn nhà bị ngập, hàng ngàn học sinh phải tạm nghỉ học do trường lớp bị ngập, 14.770 ha lúa, hoa màu bị thiệt hại, hơn 314 km đường giao thông bị hư hỏng nặng. Ước tổng thiệt hại do trận lũ này gây ra cho tỉnh là 317,8 tỷ đồng.

Kiên Giang có tuyến đê biển dài 208 km, dọc theo tuyến đê này là dải rừng phòng hộ ven biển với diện tích hiện có là 5.578 ha. Tuy nhiên, do nhiều tác động nên những năm gần đây một số đoạn rừng bị mất dẫn đến sóng biển đánh gây sạt lở thân đê. Theo kết quả khảo sát, tổng chiều dài các đoạn rừng đã bị thiệt hại và có nguy cơ thiệt hại cao là 79 km, trong đó các đoạn bị xói lở mạnh là 52 km. Mặc dù trong những năm qua, tỉnh Kiên Giang đã cố gắng triển khai các giải pháp như: trồng lại rừng phòng hộ, nâng cấp đê biển để ứng phó với nước biển dâng, tăng cường phòng chống lụt bão tuy nhiên kết quả còn rất hạn chế. Thực tế chỉ có khoảng 50% diện tích rừng trồng phát triển được thành rừng.

Nguyên nhân là do chưa có mô hình trồng rừng thích hợp, các hoạt động nuôi trồng và đánh bắt thủy sản vùng ven biển đã gây tác động xấu đến việc trồng rừng, kinh phí đầu tư cho việc khôi phục lại rừng phòng hộ ven biển còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Hơn nữa, trên toàn tuyến đê này có 60 cửa kênh, sông nối ra biển Tây, tuy nhiên đến nay mới chỉ đầu tư xây dựng xong được 27 cống, còn lại nhiều cống tuy đã lập xong dự án đầu tư và thiết kế thi công nhưng không có kinh phí để triển khai, dẫn đến tình trạng nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng.

Tại buổi làm việc, UBND tỉnh Kiên Giang kiến nghị Bộ trưởng tăng thêm nguồn thuỷ lợi phí cho tỉnh ở mức từ 250 đến 300 tỷ đồng/năm. Vì Kiên Giang là tỉnh có diện tích sản xuất nông nghiệp và sản lượng lúa cao nhất nước, từ nay đến cuối năm 2015, địa phương giữ ổn định diện tích đất lúa trên 360.000 ha với sản lượng lương thực trên 4 triệu tấn/năm. UBND tỉnh Kiên Giang cũng kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương tăng kế hoạch vốn đầu tư để đảm bảo chương trình củng cố và nâng cấp đê biển đúng kế hoạch, đáp ứng công tác phòng, chống lụt bão, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Đồng thời, hỗ trợ xây dựng các mô hình trồng rừng, bảo vệ rừng phòng hộ ven biển, hỗ trợ việc nghiên cứu, thử nghiệm các loại giống cây trồng, vật nuôi thích hợp với điều kiện sản xuất của địa phương.

Sau buổi làm việc, Đoàn đã đi khảo sát thực tế tại cánh đồng mẫu lớn ở xã Sơn Kiên, và vùng đê biển bị sạt lở do mất rừng phòng hộ ở xã Bình Sơn, đều thuộc địa bàn huyện Hòn Đất. Tại cánh đồng mẫu lớn, ông Nguyễn Quang Thanh, tổ trưởng Tổ hợp tác số 8, đơn vị đang thí điểm cánh đồng mẫu lớn theo hướng VietGAP cho rằng, sản xuất nông nghiệp theo hướng VietGAP bước đầu đã đem lại hiệu quả và mong Bộ NN-PTNT tiếp tục có những chính sách hỗ trợ nông dân trong việc tiêu thụ lúa, quản lý giá các mặt hàng vật tư nông nghiệp…