Do bưởi liên tiếp mất mùa, cây thoái hóa, ra quả ít dần, khiến dân không còn mặn mà. Nhiều hộ đã phá bỏ vườn xây nhà trọ cho thuê.
Xã Phú Diễn, Từ Liêm (Hà Nội) nổi tiếng bởi sản vật bưởi Diễn tiến vua. Vài năm trở lại đây diện tích trồng bưởi thu hẹp dần bởi quá trình đô thị hóa. Chỉ trong 5 năm, diện tích trồng bưởi xã Phú Diễn giảm tới 40 ha. Đến năm 2012 này chỉ còn 60 ha.
Chúng tôi vào vườn bưởi của ông Nguyễn Văn Liêm (75 tuổi) thôn Kiều Mai. Ông lắc đầu nói: “Bưởi Diễn hết đất sống rồi. Người ta phá để xây nhà. Cứ đà này chẳng mấy năm nữa cái tên bưởi Diễn chỉ còn trong dĩ vãng”.
Anh Nguyễn Đạo Kiên cùng thôn Phú Diễn có 3 sào bưởi. Có cây bưởi chỉ cao khoảng đầu người nhưng tuổi thọ 30-40 năm. Với 3 sào bưởi cách đây vài năm, mỗi vụ gia đình thu về cả trăm triệu đồng. Nhưng ba vụ vừa qua, bưởi liên tục mất mùa. Năm nay cả 3 sào chỉ bán được 30 triệu đồng, dù giá bưởi cao gấp rưỡi năm trước.
Còn gia đình anh Lê Văn Tứ có 2 sào bưởi. Với đà bưởi cứ mất mùa thế này anh cũng phải phá vườn, chuyển hướng xây nhà trọ cho thuê. Theo anh Tứ, nguyên nhân bưởi mất mùa là do quá trình đô thị hóa, ô nhiễm môi trường... khiến bưởi ra hoa mà không đậu quả.
Ông Đinh Xuân Thanh, Phó Chủ nhiệm HTX Phú Diễn thừa nhận không ít hộ phá bưởi, bán hết vườn tược để xây nhà trọ và chuyển nghề khác. Mỗi vườn bưởi ít nhất cũng vài trăm m2 đất, xây lên mấy dãy nhà trọ, cho thuê mỗi phòng 1-1,5 triệu đ/tháng. Mỗi tháng cho thuê trọ được 20-30 triệu. “Chỉ tính riêng năm qua đã có tới hơn chục hộ bỏ vườn xây "kí túc xá dân lập".
Theo ông Thanh, mọi năm bưởi không đủ cung cấp cho thị trường thì năm nay mất mùa, có cây chỉ vài ba quả. Thời điểm này đã cuối mùa thu hoạch, song cánh lái buôn vẫn lùng sục khắp các vườn vét nốt quả còn sót lại. Gia đình anh Phí Văn Hoa là hộ có diện tích bưởi lớn nhất nhì xã. Từ đầu tháng 12 vườn bưởi đã sạch bách. Người đến mua chủ yếu là khách hàng quen mua về làm quà biếu tết.
Ông Thanh cho biết, bưởi Diễn mất mùa, song trên thị trường bày bán rất nhiều bưởi mác Diễn do địa phương khác mua giống ở đây về trồng lại. Tuy nhiên, mỗi vùng có khí hậu, chất đất khác nhau nên quả bưởi cũng khác nhau. Riêng bưởi Diễn xịn quả nhỏ, nặng, vị ngọt mát mà không bị the; có thể để được 1-2 tháng.
Bà Nguyễn Thị Bích Liên, Trưởng phòng Kinh tế huyện Từ Liêm khẳng định: Bưởi Diễn liên tục mất mùa nên dân ồ ạt chuyển sang xây nhà trọ cho thuê, bởi lợi nhuận cao hơn trồng bưởi. Để thương hiệu và bưởi Diễn không bị mất, cần có sự quan tâm hỗ trợ của TP Hà Nội, chí ít cũng phải bảo tồn một vài vườn bưởi tiến vua trên đất Diễn.
