Ca khúc nào cho thần tượng tương lai?

Năm nay tròn 10 tuổi, đến từ Cần Thơ, cô bé Hiền Trân đã chinh phục khán giả bằng giọng hát ngọt ngào. Thế nhưng, cũng giống như nhiều ca sĩ nhí khác, cô bé Hiền Trân đăng quang nhờ những bài hát dành cho… người lớn!

Tiền thưởng của quán quân chương trình “Thần tượng tương lai” là 300 triệu đồng. Số hiện kim ấy không quá lớn so với nhiều game show tương tự. Tuy nhiên, điểm đặc biệt của “Thần tượng tương lai” là cổ súy tuổi thơ theo đuổi dòng nhạc dân ca. Điều đó cũng thể hiện ngay thành phần ban giám khảo gồm những gương mặt quen thuộc với thể loại này như NSND Thu Hiền, ca sĩ Quang Linh và ca sĩ Cẩm Ly. Chiến thắng của cô bé Hiền Trân sẽ thuyết phục hơn, và cuộc thi “Thần tượng tương lai” cũng sẽ thuyết phục hơn, nếu các ca khúc dự thi không chỉ gần gũi với âm nhạc truyền thống dân tộc mà còn gần gũi hơn với lứa tuổi hồn nhiên.

Quán quân “Thần tượng tương lai” - Hiền Trân

Thử nhìn lại những ca khúc đưa cô bé Hiền Trân đến vị trí cao nhất của “Thần tượng tương lai” như “Xa quê”, “Ngọn lửa cao nguyên” hoặc “Tưởng như Huế trong lòng” đều không phải ca khúc dành cho thiếu nhi. Do vậy, ban giám khảo có dùng những mỹ từ ngọt ngào để khen ngợi thì công chúng cũng không dám tin cô bé Hiền Trân có thể chuyển tải hết tinh thần của ca khúc mà em trình diễn. Tất nhiên, lỗi không phải ở cô bé Hiền Trân mà lỗi ở những người lớn chưa chuẩn bị đầy đủ cho các em một sân chơi đúng cảm xúc và đúng tâm lý lứa tuổi.

Cuộc thi “Thần tượng tương lai” cũng không phải sáng tạo của người Việt, vì mua bản quyền từ chương trình “Like an Idol”. Tương tự như “Giọng hát Việt nhí” hoặc “Thần tượng âm nhạc nhí” bắt chước các game show nước ngoài, “Thần tượng tương lai” cũng không hứa hẹn gì về chất lượng nghệ thuật, ngoài việc kích hoạt như cầu theo dõi của khán giả truyền hình. Trẻ em sớm bị đẩy ra sân khấu làm nghệ sĩ, thì cũng phát sinh không ít hệ lụy, mà điều ái ngại đầu tiên là ca sĩ nhí sướt mướt hát những bản nhạc tình. Năm ngoái, cậu bé Nhật Minh cũng đăng quang “Giọng hát Việt nhí” với những ca khúc không phải dành cho thiếu nhi như “Đá trông chồng” và “Thành phố miền quan họ”.

Câu hỏi đặt ra: Tại sao “Thần tượng tương lai” không khuyến khích thí sinh nhỏ tuổi chỉ hát những làn điệu dân ca? Nếu làm được, sẽ tạo ra sự khác biệt đáng vui mừng! Dân ca Việt Nam rất phong phú và rất đa dạng, nhưng “Thần tượng tương lai” lấy cớ phải thực hiện theo bản gốc nên cho phép thí sinh thoải mái hát nhạc người lớn!

Nếu đừng nhìn vào… nội dung các ca khúc dự thi, thì hầu hết sân chơi ca hát của thiếu nhi rất phát triển. Bây giờ các trung tâm đào tạo cấp tốc lên như nấm để rèn giũa cho các em nhỏ ứng thí game show trên màn ảnh nhỏ. Một khi đã qua vòng sơ tuyển, thì các ca sĩ nhí còn được đạo diễn chuyên nghiệp giúp đỡ dàn dựng tiết mục, nên kỹ năng sân khấu không thể chê. Nhược điểm duy nhất chưa thể khắc phục ở các cuộc thi ca sĩ nhí là… ép buộc các em hát những ca khúc trái ngược với nét đẹp trong sáng của lứa tuổi. Vì sao có sự bất cập này? Nguyên nhân đầu tiên là có sẵn mô hình để các em bắt chước. Ví dụ, bài “Tình ta biển bạc đồng xanh” đã có ca sĩ X hát rồi nhé, chỉ cần mở clip lên và… diễn lại cho giống từ điệu bộ cho đến cách luyến láy! Áp dụng phương pháp ấy, ban tổ chức vừa ít mất thời gian đầu tư tiết mục mà các bậc phụ huynh cũng yên tâm về tính… “chuyên nghiệp” của con mình!

Nguyên nhân quan trọng hơn để ca sĩ nhí đua nhau hát nhạc người lớn là khan hiếm ca khúc thiếu nhi. Nhạc sĩ ít viết ca khúc cho thiếu nhi vì thu nhập thấp và tên tuổi cũng không được lan tỏa như viết tình ca cho người lớn. Không ai cảm thấy có trách nhiệm phải bổ sung danh mục những bài hát thiếu nhi, ban tổ chức game show không có nhu cầu đặt hàng nhạc sĩ sáng tác ca khúc thiếu nhi mà Hội Nhạc sĩ cũng không mấy khi nghĩ đến việc dùng ngân sách để phát động sáng tác ca khúc thiếu nhi. Vì vậy, những đứa trẻ thơ ngây cứ nghêu ngao “Mờ trăng trăng lặn, tỏ người người xa. Gặp hội mười ba, giờ ta một bóng. Mờ sông sông rộng tỏ trời trời cao. Miếng trầu quả cau buồn đau một kiếp” hoặc “Tình là tình tái tê đêm lạnh mùa đông, ngọn đèn dầu chiếc bóng nơi cô phòng. Và mỗi lần chim én đưa tin con đò sang sông, môi mắt em chờ mong. Sầu thương đã lỡ, trách chi duyên tình dang dở. Đời người con gái chỉ có một lần ước mơ”, như một trò chơi phù phiếm và chênh vênh!