Cây Sachi đã có 'giấy thông hành'

Ngày 14/01/2019 vừa qua, Thứ trưởng Bộ NN- PTNT Lê Quốc Doanh đã ký ban hành quyết định số 204/QĐ-BNN-TT công nhận đặc cách giống dược liệu mới cho giống Sachi S18.

Đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng trong việc mở rộng SX và phát triển cây Sachi giúp nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị nông sản Việt Nam.

Sachi S18 là giống cây dược liệu do Công ty cổ phần Sacha Inchi Việt Nam (Sachi Vina) và Viện Nghiên cứu phát triển cây trồng (Học viện Nông nghiệp) nghiên cứu, chọn tạo. Đây là thành quả sau 6 năm nỗ lực của 2 đơn vị trong việc đưa giống Sacha inchi về từ Nam Mỹ về, tiến hành thuần hóa giống tại Việt Nam. Việc công nhận đã cấp tấm “giấy thông hành”, có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với việc mở rộng SX, phát triển ngành công nghiệp chế biến Sachi tại Việt Nam, từng bước đưa cây Sachi trở thành cây trồng chủ lực trong việc phát triển nền nông nghiệp sạch.

Cây Sacha inchi phát triển tốt trên mọi chân đất, cho năng suất hạt cao

Sau một thời gian dài theo đuổi, Quyết định 204/QĐ-BNN-TT cũng chính là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực suốt nhiều năm qua dành cho Ban lãnh đạo Công ty cổ phần Sacha Inchi Việt Nam (Sachi Vina) và các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng, đã tiên phong nghiên cứu và cho ra đời nguồn giống Sachi S18 với những ưu điểm vượt trội nhất so với các dòng Sachi đầu dòng khác. Sachi S18 đã đóng góp vào danh mục giống cây dược liệu mới, cung cấp thêm sự lựa chọn cho người nông dân ở các vừng miền trong việc tìm kiếm loại cây trồng phù hợp, khả năng thích ứng rộng, cho thu nhập cao.

Cây Sacha inchi hoang dại xuất xứ từ rừng mưa nhiệt đới Amazon, Nam Mỹ, trên lãnh thổ Suriname, Venezuela, Bolivia, Ecuador, Peru, Tây bắc Brazil và một số hoang đảo vùng Caribean. Cây này được các dân tộc bản xứ Peru thuần hóa từ trên 3.000 năm trước và gần đây các nhà nghiên cứu xác nhận là cây đa tác dụng. Cụ thể, về dược liệu và nông nghiệp là cây công nghiệp lâu năm, cây lấy dầu, cây thực phẩm cung giàu Protein và Omega 3,6,9 rất tốt cho sức khỏe, về lâm nghiệp là cây che phủ đất chống xói mòn cho đất dốc.

Việt Nam là nước nông nghiệp nhiệt đới, sản phẩm nông nghiệp đa dạng nhưng chưa cân đối, chúng ta thừa gạo, cà phê, cao su, hạt tiêu…. để XK nhưng lại thiếu các loại hạt có dầu để chế biến dầu thực vật, SX protein và các loại dược phẩm. Tìm một loại cây lấy hạt mới bổ sung vào cơ cấu cây trồng để giảm bớt gánh nặng NK và đa dạng hóa các sản phẩm chế biến dược phẩm và thực phẩm là hướng nghiên cứu lâu dài, vô cùng cấp thiết của ngành trồng trọt. Cây Sacha inchi là một ứng viên rất tiềm năng để lấp vào “khoảng trống” này.

Cây Sacha inchi phát triển tốt trên mọi chân đất, cho năng suất hạt cao

Năm 2012, Công ty cổ phần Sacha Inchi Việt Nam nhập từ Pêru về 2.000 hạt giống Sacha inchi, trồng khảo nghiệm lần đầu tiên tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam để đánh giá và tuyển chọn giống mới phù hợp với điều kiện Việt Nam. Từ quần thể nhập nội (gọi là S0) đã phân lập được một số biến dị có lợi (sinh trưởng khỏe, đường kính thân cành to, ra hoa sớm, đậu quả nhiều, quả mẩy, hạt to, năng suất cao), đã cắt cành nhân vô tính, đánh giá lại rồi làm thí nghiệm so sánh chọn ra giống ưu tú nhất, đặt tên là Sachi S18.

Hạt giống Sachi S18 được khảo nghiệm ở Hà Nội, Hòa Bình, Sơn La, Thái Bình, Ninh Bình, Hà Nam, Thanh Hóa, Đăk Lăk, Đắc Nông, Quảng Ngãi, Gia Lai, Bình Phước... đã tỏ rõ khả năng thích ứng với các điều kiện thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng khác nhau tại các vùng này. Hiện nay nông dân trồng đã thu được năng suất khá, được các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài thu mua hạt với giá 70-100 nghìn đồng/kg, người sản xuất có thể thu 500- 700 triệu đồng/ha/năm.

Mặc dù đã khảo nghiệm và phát triển sản xuất liên tục 6 năm, diện tích lên tới hàng ngàn hecta tại nhiều địa phương, song Sacha inchi S18 vẫn đang được tiếp tục tuyển chọn, nghiên cứu cho ra dòng giống mới tốt hơn. Giống Sachi S18 được công nhận đặc cách là giống dược liệu mới tạo điều kiện cho việc quy hoạch đồng bộ vùng nguyên liệu và nhà máy chế biến theo chuỗi sản phẩm có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao, hình thành ngành sản xuất công nghiệp dược phẩm và thực phẩm Sachi phục vụ nhu cầu trong nước và XK.

Cây Sacha inchi phát triển tốt trên mọi chân đất

Sau gần 6 năm nghiên cứu thử nghiệm cây Sacha inchi, có thể nhận thấy cây trồng này thích ứng khá rộng trên nhiều vùng sinh thái của Việt Nam. Hiện nay, Nhà nước có nhiều chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp, ưu tiên cho việc xây dựng chuỗi liên kết giá trị sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Trong khi nhu cầu của thị trường trong nước và XK sản phẩm Sacha inchi đang sôi động, nhiều mô hình sản xuất tự phát đã xuất hiện, bước đầu mang lại hiệu quả khả quan.

Giống được công nhận sẽ là cơ sở để xây dựng chiến lược phát triển đồng bộ từ trồng trọt, thu hoạch, bảo quản đến chế biến theo chuỗi sản phẩm, và chắc chắn cây Sacha inchi sẽ có vai trò nhất định trong tái cơ cấu ngành trồng trọt, làm phong phú thêm sản phẩm nông nghiệp có giá trị cao cho tiêu dùng và XK.