Tuy nhiên có một điểm chắc chắn, “điểm nóng” Syria sẽ không giảm nhiệt cũng như bớt phức tạp hơn.
Quyết định tranh cãi
Reuters hôm qua đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định cho Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis nghỉ hưu sớm hẳn 2 tháng so với kế hoạch ban đầu.
 |
| Quyết định từ chức của Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis (phải) xuất phát từ những bất đồng với Tổng thống Mỹ Donald Trump |
Ông Mattis, trong một động thái đầy bất ngờ, đã gửi thư từ chức tới Tổng thống Trump hồi tuần trước do mâu thuẫn vì nhiều vấn đề. Cụ thể theo Reuters, ông Jim Mattis, số ít các quan chức trong nội các của Tổng thống Trump được cả đảng Cộng hoà và Dân chủ coi trọng, phản đối quyết định rút quân khỏi Syria, cắt giảm quân số tại Afghanistan của Tổng thống Trump. Ông Mattis đồng thời cũng lấy làm buồn phiền vì việc ông Donald Trump không tôn trọng các đồng minh lâu năm.
New York Times tiết lộ sau khi bị chỉ trích vì lá thư của ông Mattis, Tổng thống Donald Trump đã nổi cơn giận dữ. Không chỉ vì bị ông Mattis công khai chỉ trích, ông Trump có lẽ càng kém vui hơn khi một loạt đồng minh của Mỹ ở châu Âu lại…ca ngợi vị Bộ trưởng Quốc phòng. Điển hình như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, hôm 23/12 đã ca ngợi ông Mattis là một “đối tác tin cậy”. Chuyện này không khác gì “nói xỉa” ông Trump. Và thay vì tháng 2/2019 như dự định ban đầu, ông Trump đã…để ông Mattis nghỉ luôn vào đầu tháng 1.
“Tôi hân hạnh thông báo Patrick Shanahan, Thứ trưởng Quốc phòng rất tài năng của chúng ta, sẽ trở thành quyền Bộ trưởng Quốc phòng từ ngày 1/1/2019. Patrick đã có nhiều thành tích trên cương vị Thứ trưởng, cũng như lúc làm việc ở Boeing”-ông Trump viết trên trang cá nhân Twitter. Trong thư từ nhiệm, Bộ trưởng Jim Mattis cho biết sẽ từ chức trong tháng 2 để chờ người kế nhiệm mình được xác định, đồng thời còn thời gian tham dự cuộc họp của các Bộ trưởng khối NATO.
Chiến trường Syria biến động
Gần như ngay sau quyết định rút quân của Mỹ, Reuters dẫn lời các nhân chứng cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ mới đây đã điều hàng trăm phương tiện quân sự gồm xe tăng, thiết giáp, pháo và bộ binh từ Hatay tiến về khu vực biên giới Kilis, giáp Syria. Một số đơn vị của Thổ Nhĩ Kỳ cũng được tập trung ở biên giới, thậm chí có đơn vị tiến sâu khu vực Elbeyli, cách thành phố Manbij của Syria chỉ khoảng 35km về phía tây bắc. Chỉ trước đó ít ngày, Tổng thống Tayyip Erdogan vừa tuyên bố tạm dừng chiến dịch tấn công lực lượng người Kurd ở bờ đông sông Eurphrates.
Theo giới phân tích, động thái trên của Thổ Nhĩ Kỳ có thể nhằm lấp khoảng trống quân đội Mỹ để lại ở Syria. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn tới những câu hỏi khác về cục diện hiện tại. Đầu tiên là tương lai của lực lượng Dân chủ Syria với nòng cốt là người Kurd vốn được Mỹ hậu thuẫn nhưng lại bị Ankara coi là mối đe doạ. Ankara đã liệt quân người Kurd vào nhóm khủng bố.
Bên cạnh đấy, quyết định rút quân của Mỹ có thể khiến Nga càng có điều kiện củng cố vị trí tại Syria, điều nằm ngoài mong muốn của các đồng minh Mỹ ở châu Âu. Fox News đã dẫn lời cựu Chuẩn tướng Anthony J.Tata, cho rằng ông Trump có thể sử dụng lực lượng đánh thuê tại Syria để hỗ trợ quân người Kurd, thay vì bỏ mặc như hiện nay.
Trong thông cáo phát đi hôm 24/12, Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ rút dần quân khỏi Syria, có sự phối hợp với Thổ Nhĩ Kỳ. Theo giới phân tích, phản ứng quyết liệt của Bộ trưởng Jim Mattis có thể đã khiến Tổng thống Donald Trump phải cân nhắc lại quyết định của mình.
Hiện, giới phân tích quốc tế vẫn đưa ra khá nhiều đồn đoán lý do đằng sau quyết định rút quân của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, hầu hết đều cho rằng chiến trường Syria sẽ không hề giảm nhiệt, trái lại có thể càng trở nên phức tạp hơn.
