Chuyển hướng rừng gỗ lớn, lợi ích thấy rõ

Giá trị cao gấp 1,5 lần rừng gỗ nhỏ

Vừa dẫn chúng tôi đi thăm cánh rừng trồng cây keo lai sau khi tỉa thưa đang xanh tốt, ông Nguyễn Hữu Minh, Phó Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Phú Hưng ở xã Hải Phú, huyện Hải Lăng hào hứng cho biết, bắt đầu thí điểm chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn từ năm 2015 trên diện tích 10ha, đến nay toàn bộ 170ha rừng của HTX đều đã được trồng và chuyển hóa sang gỗ lớn.

Theo ông Minh, trước đây các hộ trồng keo lai đến năm thứ 4, 5 là bắt đầu thu hoạch bán làm dăm gỗ, giá trị đạt khoảng 60 - 80 triệu đồng/ha, tương đương thu nhập bình quân từ 12 - 15 triệu đồng/ha/năm. Khi trở thành rừng trồng gỗ lớn, sau 5 năm trồng chỉ tiến hành tỉa thưa từ mật độ 1.650 cây/ha xuống còn 900 - 1.100 cây/ha và tiếp tục chăm sóc đến năm thứ 9, 10 mới khai thác.

Lúc này hầu hết các cây đều đạt đường kính trên 20cm, sản lượng bình quân đạt từ 180 - 200 tấn/ha và được bán theo giá gỗ xẻ, gỗ chế biến với giá từ 1,4 triệu đồng/tấn, thu nhập bình quân 25 - 30 triệu đồng/ha/năm, cao hơn 1,5 lần giá trị rừng gỗ nhỏ. “Hiện nay, trung bình mỗi năm HTX khai thác từ 15 - 20ha rừng gỗ lớn, với sản lượng từ 3.000 - 4.000 tấn”, ông Minh cho hay.

Ông Dương Viết Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng cho biết, địa phương hiện có tổng diện tích rừng trồng gần 19.000ha. Trong những năm qua, trồng rừng đã từng bước góp phần phủ xanh đất trống, đồi trọc, cải thiện môi trường cũng như mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân.

Tuy nhiên, bà con chủ yếu vẫn đang trồng các loại keo, tràm phục vụ cho việc sản xuất gỗ dăm nên giá trị kinh tế vẫn còn chưa cao. Để đánh thức tiềm năng sẵn có, huyện đã đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động người dân chuyển từ trồng rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn; chỉ đạo các đơn vị chuyên môn như Phòng NN-PTNT, Trạm Khuyến nông, Hạt Kiểm lâm xây dựng các mô hình trình diễn, lựa chọn các giống keo lai có chất lượng để đưa vào sản xuất.

Ưu điểm của rừng gỗ lớn là khi thu hoạch sẽ bán cho các nhà máy chế biến gỗ thanh, ván lạng, ván sàn nên không chỉ sản lượng gỗ tăng mà giá trị cũng tăng. Cụ thể, theo tính toán trên cùng một đơn vị diện tích, rừng gỗ lớn cho năng suất vượt 2 - 4 lần so với rừng gỗ nhỏ.

"Trồng rừng gỗ lớn sẽ hạn chế được số lần khai thác, giãn tiến độ trồng lại, qua đó giảm thiểu nguy cơ xói mòn và rửa trôi đất, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu, góp phần bảo vệ môi trường cũng như phát triển rừng bền vững”, ông Hải nhấn mạnh.

Hướng phát triển bền vững

Ông Văn Ngọc Thắng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị cho biết, toàn tỉnh hiện có trên 112.000ha diện tích rừng sản xuất. Hàng năm, diện tích rừng sản xuất được trồng mới, trồng lại từ 7.500 - 8.000ha. Mặc dù diện tích rừng trồng toàn tỉnh tăng nhanh nhưng vẫn chủ yếu tập trung cho phát triển trồng rừng nguyên liệu gỗ nhỏ phục vụ chế biến, băm dăm, gỗ bóc… với giá trị kinh tế thấp.

Trong khi đó, với xu thế chung, dừng hoàn toàn khai thác rừng tự nhiên, giảm nhập khẩu gỗ thì bắt buộc phải đẩy mạnh phát triển trồng rừng gỗ lớn để đáp ứng nhu cầu gỗ nguyên liệu cho công nghiệp chế biến gỗ gia dụng và đồ mộc xuất khẩu.

Ông Thắng đánh giá, qua thực tế các mô hình trồng rừng gỗ lớn trên địa bàn tỉnh cho thấy lợi nhuận của trồng rừng gỗ lớn cung cấp nguyên liệu cho chế biến gỗ xuất khẩu cao hơn nhiều lần so với trồng rừng sản xuất gỗ dăm.

Chỉ tính riêng đối với loại cây trồng phổ biến là cây keo, đến năm thứ 6 vẫn còn là trồng rừng gỗ nhỏ nên chỉ có thể bán làm dăm gỗ, giá trị đạt khoảng 60 - 80 triệu đồng/ha, thu nhập bình quân từ 10 - 12 triệu đồng/ha/năm. Nhưng khi trở thành rừng trồng gỗ lớn, tức là cây sau 10 - 14 năm trồng mới tiến hành khai thác, lúc này hầu hết các cây đều đạt đường kính từ 18cm trở lên, sản lượng đạt từ 200 - 240 m3/ha. Rừng sẽ được bán theo giá gỗ xẻ, gỗ chế biến với giá từ 1,8 - 2 triệu đồng/m3, tương đương 250 triệu đồng/ha, lợi nhuận bình quân từ 20 triệu đồng/ha/năm trở lên.

“Với những hiệu quả vượt trội mang lại, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của các ban ngành, địa phương và sự nỗ lực của người dân, đến nay diện tích rừng gỗ lớn toàn tỉnh đã đạt hơn 3.146ha, đang chuyển hóa từ rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn khoảng 6.100ha”, ông Thắng cho hay.

Theo ông Thắng, trong thời gian tới, cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng gỗ lớn, ngành Nông nghiệp sẽ tập trung rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch lâm nghiệp, quản lý quy hoạch theo hướng phát huy lợi thế sản phẩm địa phương; bố trí vùng trồng rừng, loại cây trồng hợp lý theo vùng sinh thái, theo mục đích kinh doanh rừng gỗ lớn nhằm nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng.

Đồng thời, tăng cường quản lý chặt chẽ chất lượng giống cây trồng rừng gỗ lớn; đánh giá, tuyển chọn giống có năng suất cao, phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp liên doanh, liên kết với các hộ gia đình để đầu tư trồng rừng gỗ lớn theo phương thức doanh nghiệp đầu tư vốn, khoa học kỹ thuật; hộ gia đình góp vốn bằng quyền sử dụng đất; khi có sản phẩm khai thác thì hưởng lợi theo tỉ lệ góp vốn, qua đó hình thành chuỗi giá trị của sản phẩm lâm nghiệp, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Chú trọng triển khai mô hình trồng xen cây dược liệu, cây ăn quả dưới tán rừng để bà con có thu nhập thường xuyên, đảm bảo cho trang trải cuộc sống hàng ngày do thời gian trồng rừng gỗ lớn khá dài.

"Cùng với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước trong trồng rừng gỗ lớn như hỗ trợ tín dụng cho người trồng rừng; hỗ trợ trong việc cấp chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (FSC); thu hút các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến gỗ công nghệ cao để bao tiêu sản phẩm đầu ra cho người trồng rừng. Đây là giải pháp hiệu quả, phát triển kinh tế rừng bền vững, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân”, ông Thắng khẳng định.

Theo Đề án Phát triển trồng rừng gỗ lớn tỉnh Quảng Trị đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, toàn tỉnh dự kiến phát triển vùng nguyên liệu kinh doanh gỗ lớn đến năm 2025 đạt khoảng 16.700ha. Việc triển khai thành công Đề án sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng rừng và cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu.