Kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu trái cây

Chiều 17/9, tại nhà máy đóng gói của Công ty Vina T&T Group (ấp Phước Hoà, xã Phú An Hoà, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre), Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh Bến Tre phối hợp tổ chức lễ công bố xuất khẩu lô hàng trái cây sang châu Âu theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

Khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực những mặt hàng như thanh long, dừa, bưởi sẽ có lợi thế. Đặc biệt châu Âu là thị trường rau quả lớn thứ tư của Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, sự kiện công bố lô hàng trái cây của Việt Nam ngày hôm nay là bưởi, dừa, thanh long xuất khẩu sang thị trường EU theo Hiệp định EVFTA là một trong những sự kiện quan trọng của ngành nông nghiệp Việt Nam và sự phát triển kinh tế xã hội của các địa phương vùng ĐBSCL.

Đây là dấu mốc ghi nhận sự nỗ lực của nông dân, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước, sự hợp tác của đối tác và Liên minh châu Âu.

Trái cây là nông sản chủ lực vủa Việt Nam, ngành hàng có sự phát triển nhanh nhất. Năm 2012, xuất khẩu trái cây mới đạt được 1 tỷ USD.

Đến năm 2019, kim ngạch xuất khẩu đã đạt 3,6 tỷ USD. Trong đó, ĐBSCL là nơi sản xuất chính với khoảng 361 nghìn ha, chiếm 34% diện tích, 45% sản lượng cả nước. Trái cây Việt Nam đã có mặt trên 60 quốc với 40 loại trái cây.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh cho biết: Đây là một trong 14 Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký kết. Hiệp định thể hiện cam kết mạnh mẽ giữa Việt Nam - EU, có độ mở rất lớn.

Ngay sau khi hiệp định được ký kết thì rất nhiều dòng thuế của các nông sản được xoá bỏ về 0%. Riêng trái cây, rau củ thì 94% của 547 dòng thuế được xoá bỏ về 0%, sẽ sớm xoá bỏ toàn bộ.

EU là một thị trường rất triển vọng với 27 nước thành viên, 511 triệu dân, bình quân thu nhập trên 35.000 USD/năm, sức mua rất lớn. Nông sản Việt Nam, đặc biệt là trái cây với thị trường EU không có sự cạnh tranh trực tiếp với nhau mà bổ trợ cho nhau. Đây là một cơ hội rất lớn.

Ông Poulain Jacques, đại diện của EU tại Việt Nam cho biết: Hiệp định thương mại tự Việt Nam – EU được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành hàng trái cây Việt Nam. Đồng thời gia tăng cơ hội tiêu dùng châu Âu được mua trái cây nhiệt đới chất lượng tốt. Hai bên kỳ vọng vào sự phát triển sắp tới, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19 mà thế giới đang đối mặt.

Tuy nhiên để đạt được những lợi ích như kỳ vọng, ngành nông nghiệp Việt Nam phải nhanh chóng cải thiện, phát triển để đạt những tiêu chuẩn của EU, đặc biệt là những tiêu chuẩn về chất lượng. Do hiện nay, thuốc bảo vệ thực vật vẫn còn được sử dụng nhiều trong sản xuất rau quả nên việc đạt được các tiêu chuẩn chất lượng là điều mà các doanh nghiệp Việt Nam cần quan tâm.

Vì vậy, ông Poulain Jacques khuyến nghị: Cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa nguyên liệu trước khi chế biến và phải đảm bảo các tiêu chuẩn sản xuất. Vấn đề này cần được giải quyết ngay để nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam với các quốc gia trên thế giới.

Bên cạnh đó, cần tăng trưởng bền vững để ổn định thu nhập cho người nông dân, giảm lượng khí thải nhà kính, điều chỉnh sản xuất theo nhu cầu của thị trường, xem xét những thách thức của biến đổi khí hậu, phát triển các trang trại để tập trung sản xuất hữu cơ.

Bên cạnh cơ hội thì vẫn có những thách thức cần phải đối mặt. EU mở cửa rất mạnh mẽ, giảm thuế nhưng cũng đặt ra những hàng rào kỹ thuật rất chặt chẽ, từng yêu cầu về chất lượng hàng nông sản đối với loại thị trường này.

Bến Tre có diện tích dừa khoảng 73.000ha, trong đó dừa hữu cơ đạt khoảng 4.000ha. Ngành dừa ở Bến Tre tăng trưởng mạnh, bình quân 14,8%/năm, kim ngạch xuất khẩu chiếm 25% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh có khoảng 30.000ha cây ăn trái với sản lượng ước trên 330.000 tấn và đang trong giai đoạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Trước những tiềm năng lợi thế khi hiệp EVFTA mang lại, ông Nguyễn Hữu Lập, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cho biết: “Bến Tre sẽ tiếp tục thông tin tuyên truyền cho người dân, doanh nghiệp nhận thức về nội dung đã cam kết. Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ hỗ trợ, doanh nghiệp người dân phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm tại thị trường này. Cùng với đó là nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và phát triển bền vững”.

Để tranh thủ cơ hội này, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đề nghị các địa phương, doanh nghiệp và bà con nông dân chúng ta cần hiểu đầy đủ, cặn kẽ về những nội dung mà đã ký với EU.

Bên cạnh đó, cần hiểu về những yêu cầu của EU đối với tiêu chuẩn các nông sản khi nhập vào. Trong đó có ba yêu cầu rất quan trọng là chất lượng nông sản, vệ sinh an toàn thực phẩm và nguồn gốc xuất xứ.

Tiếp tục áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, tạo vùng nguyên liệu đảm bảo có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, quản lý chặt chẽ các khâu theo một chuỗi giá trị, để tất cả sản phẩm xuất khẩu sang EU đều được khách hàng chấp nhận.