Trong đó 5 bị cáo đang bỏ trốn và bị truy nã về các tội Vi phạm các quy định về hoạt động tín dụng và Tham ô tài sản.
Ngoài ra, còn có 2 bị cáo người nước ngoài đã xuất cảnh là Henry Sun Ka Ziang và Lee George Lam. Cả 2 đều là cựu thành viên HĐQT SCB và cùng bị cáo buộc tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng với số tiền thiệt hại lên đến hơn 482.000 tỷ đồng.
Các bị can bỏ trốn trong "đại án" Vạn Thịnh Phát bị truy nã. Ảnh: HT.
2 cựu Chủ tịch SCB: Gây thiệt hại hơn 331.000 tỷ đồng
Theo cáo trạng, Đinh Văn Thành, cựu Chủ tịch HĐQT SCB. Trước đó, từng là Phó Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đệ Nhất (tiền thân của SCB sau khi sáp nhập). Sau khi bị cáo Nguyễn Thị Thu Sương từ nhiệm vào tháng 3/2014, ông Thành được bà Lan cất nhắc lên thay chiếc ghế Chủ tịch HĐQT SCB. Đến tháng 12/2020, ông Thành giới thiệu Bùi Anh Dũng thay thế vị trí Chủ tịch HĐQT SCB thay mình trước khi xin nghỉ, đi nước ngoài.
Kết quả điều tra xác định, trong quá trình làm việc tại SCB, Đinh Văn Thành đã ký quyết định thành lập 3 đơn vị mới, chuyên thực hiện các hồ sơ vay trái pháp luật của Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Ông Thành cũng ký hồ sơ cấp tín dụng những khoản vay cho các công ty “ma” hoặc cho các cá nhân được bà Lan thuê đứng tên.
Cụ thể, từ năm 2012 đến 2017, Thành đã ký 41 biên bản họp, Phiếu biểu quyết của HĐQT; 12 nghị quyết đồng ý cho 140 khách hàng vay 174 khoản để bà Lan sử dụng không đúng mục đích, phương án vay vốn. Các khoản vay trên có dư nợ đến ngày 17/10/2022 là hơn 103.000 tỷ đồng cả gốc và lãi. ĐinhVăn Thành đã “giúp sức tích cực” cho bị cáo Lan, gây thiệt hại cho SCB hơn 42.700 tỷ đồng.
Trong thời gian từ 2018 đến cuối năm 2020, Thành đã ký hàng trăm văn bản đồng ý cho 129 khách hàng vay 305 khoản vay có tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 hơn 319.000 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ gốc hơn 219.000 tỷ đồng và dư nợ lãi hơn 99.000 tỷ đồng. Sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo hơn 30.000 tỷ đồng, thì Đinh Văn Thành đã giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan chiếm đoạt số tiền hơn 189.000 tỷ đồng (gồm dư nợ gốc 219.000 tỷ đồng, lãi phát sinh hơn 99.000 tỷ đồng trừ tài sản đảm bảo 30.000 tỷ đồng).
Bị cáo Đinh Văn Thành bị truy nã về 2 tội Tham ô tài sản và Vvi phạm các quy định về hoạt động ngân hàng. Ảnh: Bộ Công an.
Tổng cộng, trong thời gian gần 7 năm làm Chủ tịch SCB, bị cáo Đinh Văn Thành đã giúp sức và cùng bà Lan chiếm đoạt 189.000 tỷ đồng (bị truy tố tội Tham ô tài sản), gây thiệt hại hơn 141.000 tỷ đồng cho SCB (tội vi phạm các quy định về hoạt động ngân hàng).
Người tiền nhiệm của Đinh Văn Thành là bị cáo Nguyễn Thu Sương, làm Chủ tịch SCB trong thời gian 2 năm, nhưng đã kịp làm thiệt hại cho SCB số tiền gần 7.000 tỷ đồng.
Là người từng làm việc tại Ban Thi đua khen thưởng TP.HCM có nhiều mối quan hệ với các cơ quan chức năng thành phố, Nguyễn Thị Thu Sương được bà Lan mời về làm việc tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sau đó giữ chức vụ lãnh đạo tại Ngân hàng Đệ Nhất. Thời điểm hợp nhất 3 ngân hàng, Sương là người giúp Trương Mỹ Lan mua 30% cổ phần Ngân hàng Đệ Nhất của cổ đông người Singapore.
Năm 2012, bị cáo Sương được bà cất nhắc lên làm Chủ tịch HĐQT SCB, trực tiếp nhận thông tin chỉ đạo về việc thực hiện các hồ sơ tín dụng từ bà Lan, sau đó chỉ đạo các bộ phận chuyên môn tại ngân hàng SCB thực hiện. Theo cáo trạng, bị cáo Nguyễn Thị Thu Sương đã ký 4 biên bản họp, phiếu biểu quyết của HĐQT, 2 nghị quyết đồng ý cho 79 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay tiền SCB. Tổng dư nợ của các khoản vay này đến tháng 10/2022 là hơn 55.800 tỷ đồng. Sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo, các khoản vay này còn gây thiệt hại gần 7.000 tỷ đồng.
Bị cáo Nguyễn Thu Sương. Ảnh: Bộ Công an.
Do những hành vi phạm tội của nhóm Trương Mỹ Lan và đồng phạm xảy ra trong thời gian dài, trong khi Bộ luật Hình sự đã có những thay đổi về nội dung, nên những hành vi phạm tội xảy ra trước ngày 1/1/2018 sẽ bị xử lý theo điều, khoản tương ứng (điều 179), Bộ luật Hình sự 1999, các hành vi phạm tội xảy ra sau ngày 1/1/2018 sẽ xử lý theo các điều 353, 206, Bộ luật Hình sự năm 2015.
3 cán bộ cấp cao khác của SCB: Gây thiệt hại hơn 152.000 tỷ
Đó là 3 cựu lãnh đạo SCB gồm Chiêm Minh Dũng, Phó chủ tịch thường trực HĐQT, Trầm Thích Tồn, Phó Chủ tịch HĐQT SCB và Nguyễn Lâm Anh Vũ, Phó giám đốc SCB Chi nhánh Bến Thành.
Trong số 3 cán bộ này, bị cáo Chiêm Minh Dũng bị cáo buộc giúp bà Lan chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn. Dũng làm việc tại Ngân hàng TMCP Đệ Nhất từ năm 2003. Sau khi hợp nhất 3 ngân hàng, từ năm 2012 đến 2019, Dũng tiếp tục làm việc tại SCB với nhiều vị trí, chức vụ: Giám đốc Chi nhánh Sài Gòn, Thành viên HĐQT, Phó tổng giám đốc Khối Doanh nghiệp kiêm Giám đốc Khu vực TP.HCM, Phó chủ tịch thường trực HĐQT.
Các bị cáo tại phiên tòa ngày 14/3. Ảnh: HT.
Cơ quan công tố xác định, từ 2012 đến 2019, Dũng với nhiều vai trò đã ký 75 tờ trình thẩm định cho vay, 143 biên bản họp Hội đồng kinh doanh và đầu tư hội sở, 9 biên bản họp Hội đồng kinh doanh và đầu tư trung ương... chấp thuận cho 305 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát vay 362 khoản. Dư nợ các khoản vay đến 17/10/2022 (thời điểm bị khởi tố) là hơn 218.200 tỷ đồng. Sau khi trừ tài sản đảm bảo đã được công ty Hoàng Quân thẩm định, Chiêm Minh Dũng đã giúp bà Lan gây thiệt hại hơn 140.700 tỷ đồng cho SCB.
Tương tự, Trầm Thích Tồn từng làm việc tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát từ năm 2004 với nhiều chức vụ lãnh đạo tại Công ty An Đông, Công ty CP đầu tư Vạn Thịnh Phát, Công ty Đại Trường Sơn. Sau khi hợp nhất 3 ngân hàng, Trầm Thích Tồn là thành viên HĐQT, Phó Chủ tịch HĐQT SCB.
Trong thời gian từ 2012 đến 2013, Tồn đã ký 4 biên bản họp, phiếu biểu quyết của HĐQT cho 80 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay. Tổng dư nợ của các khoản vay đến tháng 10/2022 là hơn 56.400 tỷ đồng. Sau khi cấn trừ giá trị tài sản đảm bảo, nhà chức trách xác định Tồn giúp sức cho bà Lan rút tiền của SCB, gây thiệt hại hơn 7.100 tỷ đồng.
Do từng làm việc tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát theo chỉ đạo của bà Lan, nên Tồn biết rõ bản chất các khoản vay đã ký là của bà này và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đến khoảng tháng 3/2014, Tồn nghỉ việc xuất cảnh đi nước ngoài.
Bị cáo Trương Mỹ Lan tại toà ngày 14/3. Ảnh: HT.
Còn Nguyễn Lâm Anh Vũ, làm việc tại Ngân hàng TMCP Tín Nghĩa từ tháng 11/2010, sau đó tiếp tục nhận nhiều vị trí, chức vụ tại SCB đến năm 2016.
Với vai trò là Phó giám đốc SCB Chi nhánh Bến Thành, từ 2014 đến 2015, Vũ đã ký 112 tờ trình thẩm định, 36 hợp đồng tín dụng, thế chấp tài sản, đồng ý cho 112 khách hàng là các cá nhân thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay tiền SCB. Các khoản vay này có tổng dư nợ đến tháng 10/2022 là hơn 4.480 tỷ đồng, gây thiệt hại cho SCB hơn 3.700 tỷ đồng.
Đối với 2 bị can Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang, sau khi có kết quả từ Phân viện Khoa học Hình sự tại TP.HCM về mẫu chữ ký của 2 bị can Henry Sun Ka Ziang và Lee George Lam trên các Biên bản họp/Phiếu biểu quyết của HĐQT về các khoản vay tại SCB, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có yêu cầu Tương trợ tư pháp về hình sự số 374 đề nghị Cục Tư pháp Khu Hành chính đặc biệt Hồng Kông (Trung Quốc) phối hợp xác minh đối với Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang.
Bị cáo Chiêm Minh Dũng đã giúp bà Lan gây thiệt hại hơn 140.700 tỷ đồng cho SCB. Ảnh: Bộ Công an.
Mặc dù đến nay chưa có kết quả tương trợ tư pháp, nhưng quá trình điều tra vụ án đã thu thập đầy đủ các tài liệu chứng cứ, làm rõ bản chất vụ án và hành vi phạm tội của 2 bị can này. Nhưng sau khi tiến hành điều tra, không rõ hai người ngoại quốc hiện đang ở đâu và cũng chưa có kết quả tương trợ tư pháp về hình sự, vì vậy, Cơ quan điều tra đã quyết định tách riêng vụ án và tạm đình chỉ điều tra đối với Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang.
Theo kết luận điều tra, 2 bị can người nước ngoài là Lee George Lam và Henry Sun Ka Ziang bị cáo buộc đồng phạm của bị cáo Trương Mỹ Lan, phạm tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng quy định tại khoản 4, Điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015. Trong đó, bị can Henry Sun Ka Ziang gây thiệt hại hơn 462.000 tỷ đồng, Lee George Lam gây thiệt hại gần 20.000 tỷ đồng cho SCB.
