Ở nước ta nấm bào ngư còn có tên gọi là nấm sò, nấm hương chân ngắn, nấm sò xám, nấm trắng, nấm dai…tên khoa học là Pleurotus, thường mọc hoang trên thân gỗ, mọc đơn độc hay mọc chồng lên nhau và có nhiều loại khác nhau về màu, hình dạng, ít bệnh và rất dễ trồng. Nấm có dạng hình phễu lệch, thân có 3 phần gồm mũ, phiến và cuống nấm.
Đây là loại nấm giàu dinh dưỡng và dược tính nên người ta đã trồng trên rơm rạ, bã mía, mùn cưa… để làm thực phẩm và làm thuốc trị bệnh. Các nhà khoa học cũng đã phân tích thành phần có trong nấm bào ngư tươi: protit 4%, gluxit 3,4%, vitamin C, vitamin PP, axit folic, các axit béo không no… Khi nấm bào ngư dưới dạng sinh khối khô, hàm lượng protein chiếm tới 33 – 43%, ngoài ra còn thấy các axit amin như glutamic, valin, isoleucin… Tuy nhiên nấm cũng chứa một hàm lượng rất nhỏ chất arabitol nên khi ăn vào có thể gây khó chịu đường tiêu hóa ở một số người.
Với các kết quả nghiên cứu dược lý người ta cho biết, trong nấm bào ngư có chất pleutorin có công hiệu kháng khuẩn gram dương và kháng cả tế bào ung thư… Các nghiên cứu khác có tác dụng làm giảm thiểu đối với cholesterol và đường máu cho kết quả khả quan.
Đông y cho rằng, nấm bào ngư có vị ngọt, tính ấm, công năng tán hàn và thư cân… Để tham khảo và áp dụng dưới đây xin giới thiệu một vài món ăn tiêu biểu có công hiệu trị mỡ máu và tiểu đường.
* Trị mỡ máu, tiểu đường: Nấm bào ngư 100- 200g, nấu lấy nước uống hằng ngày.
* Bồi bổ phòng trị bệnh: Món cháo thịt thăn, nấm bào ngư.
Nguyên liệu: Nấm bào ngư 200g (ngâm trong nước muối loãng, rửa sạch vớt ra, thái mỏng), gạo tẻ ngon 20g, thịt nạc thăn thái nhỏ, bỏ mỡ bám và băm nhuyễn 100g, hành, ngò, tiêu, gia vị, nước mắm, bột nêm, bột ngọt, dầu vừa đủ. Dùng cho 2 người ăn trong một bữa.
Cách làm: Ướp thịt với nước mắm ngon cùng hành, tiêu và bột nêm. Gạo tẻ đãi sạch cho vào nồi nấu nhừ thành cháo. Lấy chảo để nóng cho dầu ăn phi hành thơm cho thịt nạc thăn đã băm nhuyễn vào xào qua cho thịt vừa chín tới thì đổ thịt vào nồi cháo. Tiếp theo cho nấm vào nấu sôi thêm 10 phút, nêm đủ hành ngò, gia vị, bột ngọt vừa đủ đảo đều, bắc xuống luôn.
