Người 30 năm chọn tạo giống gà

Vượt lũy tre làng

Sinh ra trong gia đình nhà nông, mùi rơm rạ, tiếng kêu của con gà con vịt đầy ắp trong tuổi thơ của nông dân Lê Văn Dư ở xã Phước Nghĩa (huyện Tuy Phước, Bình Định). Năm học lớp 2, mỗi sáng trước khi đi học, Dư thường giúp mẹ vãi lúa vãi bắp cho gà ăn. Nhìn những bộ lông sặc sở sắc màu của lũ gà, Dư cứ đứng tần ngần “mê mẩn”.

Thấy con trai mình cứ đi học về là quấn quýt bên đàn gà chứ không rong chơi như lũ trẻ trong làng, mẹ Dư biết con mình rất thích nuôi gà. Thế là bà cho hẳn con trai mình mấy chục gà con nuôi riêng để tạo động lực. Không ngờ ấy là bà đã trao cho con trai mình niềm đam mê và khát vọng, để bây giờ anh nông dân chân lấm tay bùn đã trở thành “tỷ phú gà ta” nức tiếng cả nước.

Từ khi được mẹ cho mấy chục con gà nuôi riêng, Dư chăm chút nuôi, thời ấy dịch cúm gia cầm chưa xuất hiện ở Bình Định nên đàn gà nẩy nở dần dần. Những con gà đúng tuổi xuất chuồng cứ đến phiên chợ mẹ dắt Dư mang gà đi bán, tiền bán gà Dư dành dụm mua sách vở, quần áo để đi học. Khi niềm đam mê đã hóa thân thành hữu ích thiết thực trong cuộc sống, niềm khát vọng trong Dư cũng dần hình thành. Hết năm lớp 9, niềm đam mê nuôi gà trong Dư đã “lấn át” sự ham học, thế là anh nghỉ học, ở nhà chăm sóc đàn gà đã sinh sôi nẩy nở đến vài trăm con.

“Từ vài trăm con giống gà ta ban đầu, tôi mày mò tìm hiểu, chọn lọc để phát triển dần thành trại giống gà ta gia đình vào năm 1986. Để phong phú nguồn giống, tôi đã đích thân đi đến các địa phương trên trên cả nước có gà ta nổi tiếng để thu thập những con giống có ngoại hình đẹp, mang đặc trưng của từng vùng, miền đưa về nuôi dưỡng, chọn lọc và thành lập Công ty Giống gia cầm Minh Dư vào năm 2006”, anh nhớ lại.

Cũng theo anh Dư, do ban đầu chưa dày kinh nghiệm, cơ sở vật chất còn thiếu thốn nên tỷ lệ gà ấp nở và chất lượng con giống chưa cao. Vào thời điểm này, nhiều giống gà lông màu du nhập vào Việt Nam và gà ta chưa đủ sức cạnh tranh. Thực tế trên đã khiến Dư nảy ra ý nghĩ là với những đặc tính nổi trội, tính thích nghi rộng của giống gà bản địa tại sao không chọn tạo ra giống gà đặc thù để phát triển và tạo lực cạnh tranh với các giống gà nhập nội. Nghĩ là làm, thế là chàng nông dân đầy nhiệt huyết đam mê và khát vọng cháy bỏng bắt đầu dấn thân vào công tác chọn tạo những giống gà mà chỉ “Minh Dư” mới có.

30 năm chọn tạo được 3 giống gà

Việc chọn tạo những giống gà mới nghe qua tưởng rất dễ dàng và chẳng có gì cực nhọc, thế nhưng khi nghe quá trình chọn tạo ra 3 tổ hợp lai các giống gà MD1.BĐ, MD2.BĐ và MD3.BĐ mới thấy trong những giống gà ấy ắp đầy tâm huyết, trí tuệ và cả những gian nan.

Đó là những giống gà đã được Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) cấp Chứng nhận Tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới năm 2017; Sản phẩm vàng chăn nuôi Việt Nam năm 2016-2018; Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ cao năm 2018 và Chứng nhận OCOP là sản phẩm gà giống đạt tiêu chuẩn 5 sao năm 2019 của tỉnh Bình Định.

Theo anh Lê Văn Dư, giống gà ta vủa Việt Nam rất phong phú, do đó anh phải cất công đi khắp các tỉnh thành trên cả nước để thu thập tất cả những giống gà bản địa nổi tiếng, mang về nghiên cứu. Mỗi  giống gà ta ở mỗi địa phương có mỗi ưu điểm riêng, do đó phải dày công sàng lọc, chọn ra những giống đặc trưng nhất để lai tạo ra những giống hội tụ đầy đủ những ưu điểm.

“Cứ nghe tỉnh nào có giống gà ta đặc sắc là tôi khăn gói tìm đến, ăn dầm nằm dề ở đó thời gian dài để đi về các vùng quê săn lùng gà. Nhiều địa phương gọi gà ta là bản địa, cũng có nơi gọi là gà ri, mình phải nắm bắt được như vậy để công cuộc tìm kiếm, chọn tạo không bỏ sót những giống gà quý.

Mỗi giống gà của mỗi địa phương có những ưu điểm khác nhau, mình phải cất công nghiên cứu từng giống để biết giống gà này có mặt tốt gì, giống gà kia có mặt tốt gì, sau đó mình chọn tạo để cho ra những tổ hợp lai tổng hợp các ưu điểm của các giống gà.

Muốn vậy, gà thu thập về mình phải nuôi riêng từng giống, theo dõi, đánh giá từng giống rồi tích hợp các nguồn gen tốt lại, như vậy mình mới có được tổ hợp lai tốt nhất để nhân đàn. Tôi đã phải trải qua 30 năm mới chọn tạo ra được 3 tổ hợp lai các giống gà MD1.BĐ, MD2.BĐ và MD3.BĐ hiện nay”, anh Dư chia sẻ.

Những giống gà mà Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư đang sở hữu được người chăn nuôi và người tiêu dùng trên cả nước đánh giá rất cao, nhất là thịt của nó rất thơm ngon. Sức đề kháng của những giống gà này rất cao nên tỷ lệ nuôi sống và tỷ lệ đồng đều cũng cao theo, đây là yếu tố quyết định gà tăng trọng nhanh và cho năng suất cao. Đặc biệt là màu lông đồng nhất nên mã gà rất đẹp, chính bộ lông của nó là điểm nhấn để người tiêu  dùng nhận diện đó là gà ta “xịn” hay gà ta lai.

Khát vọng đưa giống gà tốt nhất đến với người chăn nuôi

Hiện nay, Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư đang sở hữu tổng đàn gà giống 680.000 con; trong đó có 5.000 con gà giống cụ kỵ, 50.000 con gà ông bà và 625.000 con gà bố mẹ. Hiện nay, mỗi năm công ty sản xuất trên 60 triệu con gà giống thương phẩm, tiêu thụ trong nước 95% và xuất khẩu 5%.

Từ năm 2000, Cty TNHH Giống gia cầm Minh Dư đã đầu tư trang bị máy ấp, máy nở hiện đại. Để phát huy thế mạnh về con giống, hiện nay công ty đã đầu tư 2 trang trại nuôi gà bố mẹ, 2 nhà máy ấp trứng với tổng diện tích trên 40ha và đang đầu tư xây dựng thêm 2 trang trại nuôi gà bố mẹ đến đầu năm 2021 đi vào hoạt động với diện tích 90ha.

Cơ sở sản xuất của công ty đã ứng dụng công nghệ cao, hiện đại và tự động hóa như: Hệ thống ăn, uống, kiểm soát khí hậu chuồng nuôi, chiếu sáng và hệ thống phun thuốc sát trùng. Toàn bộ hệ thống thiết bị trong nhà máy đều được kết nối với hệ thống trung tâm, điều khiển từ xa bằng smartphone.

“Đến năm 2021, chúng tôi sẽ tiếp tục xuất khẩu gà giống sang các nước Lào, Campuchia, Bangladesh và Myanmar. Sang năm 2023-2024, chúng tôi sẽ bắt đầu xuất khẩu gà giống bố mẹ sang các nước châu Á và châu Âu. Qua nhiều lần làm việc, Tập đoàn Sasso (Pháp) đã đề nghị liên doanh với chúng tôi  xây dựng trại gà giống ông bà tại Bình Định để cung cấp gà giống bố mẹ cho thị trường trong nước và thế giới. Đưa gà giống xuất ngoại là hướng kinh doanh của công ty, thế nhưng mục tiêu trước nhất là đưa đến với người chăn nuôi trong nước con giống tốt nhất”, anh Lê Văn Dư, Giám đốc Cty Minh Dư, chia sẻ.