Chiều 8/1, phiên tòa xét xử 38 bị cáo trong vụ án Việt Á tiếp tục với phần bào chữa. Ông Nguyễn Thanh Long bị Viện Kiểm sát cáo buộc thực hiện nhiều hành vi sai phạm, giúp Công ty Việt Á được đăng ký lưu hành sản phẩm kit test Covid-19 dù nó thuộc sở hữu Nhà nước. Cựu Bộ trưởng sau đó còn giúp Việt Á bán kit test với giá cao tại nhiều nơi.
Sau khi thực hiện những hành vi trên, ông Long được Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Việt Á "cảm ơn" hơn 2 triệu USD. Đại diện Viện Kiểm sát đã đề nghị tòa phạt Nguyễn Thanh Long từ 19 - 20 năm tù về tội "Nhận hối lộ".
Khi được yêu cầu bào chữa, cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long từ chối và ủy quyền để các luật sư của mình làm việc.
Luật sư Trần Nam Long (Công ty Luật TNHH Trần Long và Cộng sự) thay mặt nhóm luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thanh Long, gồm các LS Hoàng Văn Dũng và LS Nguyễn Trường Minh trình bày 3 căn cứ để xin HĐXX giảm nhẹ tội cho ông Nguyễn Thanh Long.
Cụ thể: lý do thứ nhất, bị cáo Long và các bị cáo làm công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực y tế làm sai đều nằm trong bối cảnh đặc thù, đòi hỏi phải có cách xử lý chưa từng có tiền lệ.
Toàn bộ các sai phạm bị cáo buộc đều diễn ra vào thời điểm tháng 3/2020, khi mà tình hình dịch SARS-CoV-2 đã lan rộng ra nhiều nước và một số nước có diễn biến cực kỳ phức tạp, số ca tử vong ngày càng tăng cao. Khi chưa có vacxin đặc hiệu, chưa có thuốc chữa, biện pháp khoanh vùng dập dịch là tối ưu được Việt Nam áp dụng thành công. Tuy nhiên, để áp dụng được biện pháp này thì yêu cầu tất yếu đặt ra là phải có kit test xét nghiệm nhưng kit test nhập khẩu có giá rất cao và các nước tranh giành rất gay gắt nên không thể mua được.
Trong bối cảnh ấy, tất cả những người làm công tác y tế, từ lãnh đạo cao nhất là đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách Bộ Y tế đến các cán bộ khác không hề có ý nghĩ gì khác ngoài việc làm sao đất nước ta sớm chủ động được kit test xét nghiệm để phục vụ yêu cầu khẩn cấp của thực tiễn.
Lý do thứ 2 được luật sư nêu ra để xin giảm nhẹ cho ông Long là việc vị này không đòi hỏi, yêu cầu Phan Quốc Việt phải đưa tiền. Theo cáo trạng, cựu Bộ trưởng có 2 lần nhận tiền, lần đầu tháng 12/2020 và sau là tháng 11/2021.
Luật sư Long cho rằng, cả 2 thời điểm này đều diễn ra sau khi Bộ Y tế cấp phép lưu hành cho Việt Á "cả năm trời".
"Trong thực tiễn, không ai có ý đồ "gợi ý, đề nghị nhận tiền" để giúp một việc mà lại thực hiện việc "gợi ý, đề nghị" sau khi việc ấy hoàn thành cả năm trời như vậy", luật sư nói.
Ngoài ra, Bộ Y tế có cấp phép lưu hành kit test cho Công ty Việt Á và Công ty Sao Thái Dương cùng thời điểm nên không thể nói bị cáo Nguyễn Thanh Long "ưu ái" Việt Á.
Lý do thứ 3 cần xem xét để giảm hình phạt cho ông Long, theo các luật sư là việc cựu Bộ trưởng có cống hiến rất nhiều cho ngành y tế; từng góp phần huy động 35.000 tỷ đồng cho công cuộc phòng chống Covid-19.
Ngoài ra, luật sư bào chữa cho biết tình hình sức khỏe của ông Nguyễn Thanh Long hiện rất yếu. Ông Long mắt trái hầu như mất hẳn thị lực do chứng bệnh bong đáy võng mạc không được chữa trị kịp thời do sang chấn tâm lý và nhiều đêm mất ngủ trong thời gian chống dịch. Ngoài ra, cựu Bộ trưởng cũng đang bị rối loạn chứng ngưng thở khi ngủ, trong trại tạm giam cũng phải dùng máy thở.