Nhà thơ Trần Đăng Khoa (trái) và tác giả Nguyễn Đình Ánh. Ảnh: Lâm Thao.
Nhà máy mà không bụi mù mịt lại xanh và trong lành quá
Đó là dịp kỷ niệm tròn 60 năm Công ty bước vào sản xuất, 60 năm đón Bác Hồ về thăm (24/6/1962 - 24/6/2022). Tôi được cử là đại diện những người làm truyền thông Supe Lâm Thao ra tận tiền sảnh nhà hành chính đón anh.
Trần Đăng Khoa từ trong xe bước ra và ngước nhìn tôi, vừa chìa tay bắt anh vừa chậm rãi nói: lời đầu tiên xin cảm ơn ban lãnh đạo Công ty Supe Lâm Thao đã rất cởi mở và chu đáo với các cơ quan báo chí. Tôi nhận thấy điều này ngay trong tờ giấy mời có "chữ ký sống" của đồng chí Tổng Giám đốc gửi tới đích danh tôi tuần trước.
Cũng vì điều này mà tôi đã ghi ngay vào cuốn lịch sổ để bàn, nhận lời và chủ định xếp lịch lên đây, tôi muốn tận mắt nhìn thấy Supe Lâm Thao như một đại diện "cánh chim đầu đàn của ngành hóa chất" từng đồng hành cùng cả nước từ vai trò hậu phương lớn Miền Bắc XHCN trước đây cho đến "Doanh nghiệp phát triển bền vững ASEAN" mà tôi vừa loáng đọc được phía bên trên cổng chính kia, được trình bày rất trang trọng và rõ nét.
Anh nhìn tôi từ đầu xuống chân một lượt và thân thiện vỗ vai: Thấy chú mày có nét gì đó quen quen như thể chúng ta đã gặp ở đâu đó rồi thì phải”. Tôi chỉ giới thiệu sơ bộ về mình trong vai trò là đại diện anh em làm công tác truyền thông, đã gắn bó 23 năm với Supe Lâm Thao và cũng đã rất vinh dự được gặp nhà thơ, nhà báo Trần Đăng Khoa trong một số diễn đàn nông nghiệp do Supe Lâm Thao tài trợ và đồng hành với các cơ quan báo, tạp chí trung ương: Báo Nông thôn Ngày nay, Nông nghiệp Việt Nam, Công Thương, Thương hiệu và Công luận…
Anh ồ lên một tiếng, đúng rồi đã có vài lần bắt tay thảo nào tớ thấy quen quá! Trần Đăng Khoa đặt vấn đề ngay với tôi: Do thời gian không có nhiều, trong lúc chờ tổ chức sự kiện chú mày dẫn anh xuống thăm khu sản xuất một chút.
Mà Supe Lâm Thao rộng như cả khu công nghiệp thế này cho nên tùy chú mày chọn địa điểm nào đặc trưng hoặc nhà xưởng đang sản xuất sản phẩm mới thì giúp anh "mục sở thị" chút nhé, anh muốn trao đổi với anh em công nhân để có "tư liệu sống" về đơn vị mình. Nhiều khi thông qua báo cáo hoặc diễn đàn mọi vấn đề cứ bị trau chuốt, tỉa tót, độ chính xác không cao. Hơn nữa, cảm hứng cho sáng tác mà gián tiếp thì khô khan lắm!
Tôi nhận lời ngay và trao đổi nhanh với đồng chí lái xe của văn phòng đang chờ sẵn về lịch trình đi "dạo một vòng" trong khu sản xuất rộng cỡ 75 hecta của Supe Lâm Thao. Tôi không quên ưu tiên nhà văn ngồi ghế trước, dặn lái xe chạy thật chậm với "vận tốc đưa dâu" và yêu cầu bảo vệ mở cổng cho xe được vào bên trong tác nghiệp...
Đến ngã tư đầu tiên, rẽ phải về phía kho lưu huỳnh, qua kính xe Trần Đăng Khoa nhìn rặng cây si già phủ tán cao vút, xanh kín dọc hai bên đường chạy thẳng tắp, anh nói: Chết thật, tớ cứ hình dung đã là nơi sản xuất phân bón Supe lân thì phải bụi mù mịt như ở môi trường sản xuất xi măng mới đúng chứ nhỉ, trong này sạch sẽ, mát mẻ và trong lành quá. Này, cho tớ hỏi thật, hay là vì hôm nay mời các cơ quan báo chí về dự sự kiện mà công ty cho tổng vệ sinh theo kiểu "đối ngoại" vậy hả chú mày?
Dạ, không đâu anh. Vấn đề cải thiện môi trường hiện nay là vấn đề sống còn của doanh nghiệp. Nếu "diễn" hoặc làm chống đối chắc giỏi lắm cũng chỉ được vài hôm. Một Supe Lâm Thao rộng đến mấy kilomet vuông thế này cho nên công tác vệ sinh công nghiệp và an toàn lao động phải rất bài bản, anh ạ.
Đây là công việc thường xuyên và khép vào "kỷ luật thép" của công ty suốt nhiều năm liền!Ra hiệu cho xe dừng lại, tôi dẫn anh trèo vào thăm khu xử lý nước thải tuần hoàn của công ty, cùng ngắm nhìn nguồn nước đang chảy mạnh phun ra mặt hồ tạo nên những hố lõm sâu, bọt nước tung lên trắng xóa như những con sóng vờn đuổi nhau về phía bờ bên kia. Tôi quay sang hỏi Trần Đăng Khoa: Anh có thấy mùi gì lạ trong khu vực này không? Tuyệt nhiên không.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa chụp ảnh cùng cán bộ công ty và các nhà báo. Ảnh: Lâm Thao.
Đấy anh ạ, toàn bộ nước đưa vào sản xuất rồi được thu hồi về và xử lý nguồn thải tại đây, sau đó quay đầu tái sản xuất, khép kín một vòng. Công trình này từng đạt giải nhất Vifotec quốc gia và giải bạc quốc tế tại Hàn Quốc năm 2017. Tiếng lành đồn xa cho nên sau khi đưa vào sử dụng đã vinh dự được đón nguyên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cùng đoàn lãnh đạo cấp cao các cơ quan bộ ngành của Nhà nước về thăm.
Bác Trần Hồng Hà nay trên cương vị Phó Thủ tướng đã đánh giá rất cao sáng kiến này của Supe Lâm Thao (là đề tài từng làm nhiều đoàn chuyên gia nước ngoài như Đức, Hà Lan,…lắc đầu, họ cho rằng nếu triển khai sẽ khó khả thi). Phó Thủ tướng còn động viên, mô hình này cần phải được nhân rộng ra phạm vi các khu công nghiệp trên toàn quốc vì đạt đến tính ưu việt rất cao, vừa tiết kiệm nguồn nước cho sản xuất lại vừa góp phần hạn chế xả thải ra môi trường.
Lúc bước vào thăm dây chuyền sản xuất Supe lân, tôi giải thích thêm cho anh hiểu vì sao giờ đây không còn có bụi. Sau nhiều lần cải tiến, công nghệ nghiền quặng Apatit được chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt (làm ẩm trước khi đưa vào hệ thống máy nghiền), và giờ đây chuyển hẳn sang công nghệ sản xuất từ quặng apatit tuyển ẩm đã chính thức không còn bụi bặm nữa.
Trần Đăng Khoa lại hỏi tôi, việc chuyển đổi công nghệ này được thực hiện lâu chưa? Tôi nói rằng Supe Lâm Thao có bề dày truyền thống. Như anh biết đấy, ban đầu là công nghệ của Liên Xô cũ, sau này tiếp quản lại hầu hết việc cải tạo, nâng cấp, thay thế đều từ nguồn sáng kiến của lực lượng kỹ sư và công nhân các thế hệ của công ty.
Mấy chục năm sản xuất, bám máy trong bụi nghiền khô, mỗi lần máy chạy là khu vực vườn cây xung quanh lá đổi màu phủ bạc, các góc sản xuất không nhìn thấy nhau, cứ mù mịt như sương khói Sa Pa mỗi độ đông về. Công nghệ nghiền ướt của cả 2 dây chuyền Supe được hoàn thành từ năm 2011, chính thức trả lại những mùa xanh cho Supe Lâm Thao từ đó. Còn các hạng mục khác thì được chuyển đổi, cải tạo theo từng giai đoạn qua các đề tài, sáng kiến của chính đội ngũ cán bộ, người lao động. Nói chung là hầu hết đều từ nguồn phát huy nội lực anh ạ!
Thế chú em vừa nói cái khu sản xuất sản phẩm mới ở đâu? Dạ, phía đằng kia, anh em mình cùng qua đó nhé! Anh em tôi lên xe và cùng tiếp tục di chuyển sang khu vực đang khâu bao và thăm ngắm loạt sản phẩm với mẫu mã mới được cái tiến nhìn ngon như những bao thực phẩm nhập khẩu, từng dãy bao nối nhau chạy trên những băng tải về phía các thùng xe container trực lấy hàng đang có loạt công nhân đón xếp. Tôi phân tích sơ bộ cho anh nghe và cùng chui vào phía bên trong khu vận hành dây chuyền, nơi các thùng sấy đang quay tít, hòa trong tiếng reo của đĩa trộn sản phẩm phân bón NPK vi sinh.
Công nhân ăn trưa tại nhà máy Lâm Thao. Ảnh: Dương Đình Tường.
Bám sát xu hướng nông nghiệp bền vững
Tôi trao đổi thêm với Trần Đăng Khoa: Một vài sự kiện hội thảo cùng anh tham dự ở tầm quốc gia rõ ràng cũng có nêu về định hướng phát triển nông nghiệp xanh hướng tới phát triển bền vững. Bên cạnh đó là việc sản xuất các chủng loại phân bón đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và môi trường.
Qua nhiều tham luận của những chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực phân bón thì xu hướng chung của nông nghiệp trên thế giới cũng đang thiên về dòng phân bón hữu cơ và chứa vi sinh trong tương lai, thay dần các loại phân vô cơ đang có trên thị trường hiện nay. Bởi lẽ, các dòng sản phẩm phân bón vô cơ sau nhiều năm sử dụng đã bộc lộ mặt trái đó là làm bạc màu và chai đất. Phân bón hữu cơ và vi sinh khắc phục được nhược điểm trên và đặc tính cải tạo đất nổi trội, làm đất tơi xốp hơn sau mỗi mùa vụ.
Nắm được xu hướng đó, mặc dù là doanh nghiệp đang sản xuất sản lượng phân bón vô cơ top đầu cả nước. Song, Supe Lâm Thao đã lẳng lặng bước vào nghiên cứu, khảo nghiệm từ mấy năm trước về hai dòng sản phẩm hữu cơ khoáng và vô cơ vi sinh.
Mà không phải đơn thuần là vi sinh trong nguồn hữu cơ thông thường, Supe Lâm Thao phối hợp với Tập đoàn Biowish của Hoa Kỳ kiến tạo công nghệ nuôi vi sinh ở dạng "ngủ đông" trong phân bón vô cơ tạo thành Supe lân vi sinh và các loại NPK vi sinh. Khi đem bón cho cây trồng nhóm vi sinh vật sẽ được đánh thức tạo nên những dưỡng chất cần thiết cho cây trồng bên cạnh tác dụng lưu lại những mùa sau tạo nền đất xốp.
Anh Khoa nói rằng: Chẳng biết chú mày nghĩ thế nào, chính giữa thị trường nội thành Hà Nội mà anh không thấy có bán loại sản phẩm nào của Supe Lâm Thao? Nếu là loại hữu cơ khoáng và các loại phân chứa vi sinh thương hiệu ba nhành cọ xanh này mà làm thị trường thật tốt thì có lẽ mảnh đất màu mỡ cho thị trường đầu ra đâu chỉ ở ruộng đồng, chú nhỉ? Anh nghĩ phải tìm đường cho phân bón thương hiệu của Supe Lâm Thao vào phố, chiếm lĩnh nhiều góc siêu thị chứ? Chỉ cần đúng chất lượng như hướng dẫn phía sau kèm theo cách thức chăm bón cho nhóm các loại cây từ hoa, cây cảnh đến rau xanh thì quá tuyệt vời…
Con em cán bộ, công nhân viên và nhân dân học dưới mái trường Lâm Thao. Ảnh: Dương Đình Tường.
Trong một số tham góp và trả lời phỏng vấn với các cơ quan truyền thông của Chính phủ, Nhà nước và Quốc hội chú mày có theo dõi không, anh cũng đã từng phát biểu rất quyết liệt, đứng về phía bà con nông dân và khối các cơ quan nông nghiệp hoặc khối gián tiếp như doanh nghiệp sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống vật tư cây trồng: Đích hướng tới của nông nghiệp Việt Nam phải là sản xuất ra ngô lúa, rau quả chất lượng cao thì số lượng có thể ít nhưng đơn giá sẽ đem lại thu nhập xứng đáng cho người lao động bỏ sức chăm bón, gieo trồng. Số lượng vài kilogam nhưng giá bán phải ngang với vài tấn, thị trường thì tìm thị trường lớn trong nước, khu vực và quốc tế, thế mới cần đến khoa học, cần đến marketing, cần đến truyền thông và cải tiến, chuyển đổi công nghệ sản xuất như Supe Lâm Thao mình.
Tôi khoái chí vì nãy giờ "nhà thơ thần đồng", nhà báo Trần Đăng Khoa đã hóa thân vào Supe Lâm Thao đúng như người một nhà. Cái câu "Supe Lâm Thao mình" đến từ các cơ quan thông tấn báo chí đối với một doanh nghiệp là rất đáng được ghi nhận. Supe Lâm Thao làm thật, hợp tác thật, hiệu quả thật do đó có thể lợi nhuận chưa cao vì còn phải chia sẻ với hệ thống các nhà phân phối và bà con nông dân, họ có sống được thì doanh nghiệp cũng mới có thể phát triển đồng hành. Ngôn ngữ cộng sinh hay liên kết các nhà ngày càng trở nên khăng khít: nhà quản lý, nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà nông.
Ngắt mạch chuyện, sau khi tranh thủ phỏng vấn mấy anh em công nhân vận hành và khâu bao, Trần Đăng Khoa quay sang tôi và phỏng vấn ngược: Thế còn công tác truyền thông của chú ở đây hiện nay thế nào?
Dạ, chúng em cứ mỏi tay viết về các thành tựu, nhất là các "góc đổi mới": Từ đầu năm 2021, Supe Lâm Thao đưa ứng dụng dán mã QR lên bao sản phẩm giúp cho việc check thông tin sản phẩm chính hãng, chống sản xuất hàng giả, quản lý bán hàng theo vùng và nhất là tổ chức trao giải mã số dự thưởng đã phát huy tác dụng đa chiều, đưa các chương trình khuyến mại, ưu đãi đến tận tay nông dân - những người tiêu dùng cuối cùng. Bà con nông dân cả nước rất hào hứng tham gia, thò ngón tay ấn mấy lệnh đơn giản trên smartphone là có kết quả ngay. Vì thế, có thời điểm Công ty "cháy Lãnh đạo" do sắp xếp lịch về các tỉnh và vi hành xuống tận huyện để trao giải thưởng…
Vui chơi để phát triển cả thể chất lẫn tâm hồn. Ảnh: Dương Đình Tường.
Supe Lâm Thao trước đây cũng từng biên tập những bản tin nội bộ theo tháng, bằng việc tổng hợp hệ thống tin, bài, ảnh rồi trình bày, in trên khổ A4, cấp phát từ lãnh đạo đến các tổ, ca sản xuất…Sau rồi cũng chuyển đổi bằng việc nâng cấp trang website supelamthao.vn mở rộng chuyên trang dưới dạng báo điện tử. Tất cả mọi nguồn thông tin từ công nghệ sản xuất, kinh doanh đến các mặt hoạt động đều liên tục được cập nhật.
Bên cạnh đó, dù lực lượng khá mỏng nhưng do có sự phối kết hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị, "cài đặt phóng viên vệ tinh" là những chuyên viên được đào tạo qua một số lớp nghiệp vụ chuyên ngành báo chí. Bên cạnh đó, nhóm truyền thông còn lập nên trang facebook và fanpage Supe Lâm Thao cập nhật tin và giới thiệu sản phẩm theo ngày, tương tác với các nhà phân phối, kết nối liên trang với các tổ chức chính trị và đơn vị thành viên trong toàn Công ty tạo nên mạng lưới truyền thông rộng khắp: công đoàn, đoàn thanh niên, nữ công…
Từ trong dây chuyền sản xuất bước ra, tôi đề xuất được chụp tấm hình lưu niệm với Trần Đăng Khoa, anh bắt tay tôi một lần nữa trước khi lên xe cùng quay về khu nhà hành chính Công ty, anh ghé qua phòng làm việc của tôi lấy bút đề tặng mấy tác phẩm mới cho các đồng chí lãnh đạo rồi tiếp tục ra thăm khu công nhân, nơi có thiết chế văn hóa đặc thù Supe Lâm Thao và cũng là nơi tổ chức cuộc giao lưu ngay sau đó.
Tôi giới thiệu sơ qua với anh: Bên trái là chợ Supe Lâm Thao; bên phải là nhà đa năng, nơi tổ chức tất cả các sự kiện lớn của Công ty và của người lao động có sức chứa 1.000 chỗ ngồi, trên tầng 2 là thư viện, phòng tập yoga, máy chạy bộ…Qua một chút, phía trên là mấy sân bóng chuyền và nhà tập thể, dành cho đối tượng công nhân quê xa lưu trú; Và bên trái, phía dưới này là khu liên hợp thể thao: sân vận động, nhà thi đấu, bể bơi, sân khấu ngoài trời, hội trường lớn, sân tenis, trường mầm non, rồi kết thúc hành trình tại nhà dành chính 3 Công ty…
Lặng đi một lúc, tôi thấy Trần Đăng Khoa ồ lên: Đúng là một mô hình của Liên Xô giúp Việt Nam kiến thiết, thật tuyệt vời, vừa vĩ đại vừa không hề lỗi thời. Anh nói rằng chính mình đã trưởng thành từ Học viện Goocky của đất nước Liên Xô sau 6 năm gắn bó. Anh hiểu về đất nước Liên Xô, con người Liên Xô và cả những thiện cảm của nhân dân hai nước dành cho nhau hơn một nửa thế kỷ qua.
Cầu nối cho tình hữu nghị đó không phải ai khác, chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - người Đảng viên quốc tế chân chính. Người đã không đề xuất ủng hộ bằng tiền mặt hay vật chất khác mà muốn Liên Xô trao cho chúng ta công nghệ sản xuất, hỗ trợ cả công tác đào tạo kỹ sư, công nhân vận hành tiến tới bàn giao cho ta làm chủ nhằm thúc đẩy nền nông nghiệp còn quá lạc hậu của thời bấy giờ.
Tầm nhìn của một vĩ nhân đã được Supe Lâm Thao hiện thực hóa bằng việc liên tục nỗ lực vun đắp qua nhiều thế hệ để Supe Lâm Thao luôn vạm vỡ, luôn xứng đáng với danh hiệu "cánh chim đầu đàn" và với những thành tích được Đảng, Chính phủ, Nhà nước ghi nhận và phong tặng: Đơn vị 3 lần Anh hùng - Huân chương Hồ Chí Minh trong suốt chiều dài lịch sử hơn 60 năm qua!
Trong lời tâm sự với anh em chúng tôi trước lúc về lại Thủ đô, Trần Đăng Khoa nói: Từ góc độ cá nhân, xin chúc mừng Công ty CP Supe PP&HC Lâm Thao đã đạt được những thành tựu to lớn trên đây. Và, tôi mong Supe Lâm Thao luôn sáng suốt lựa chọn cho mình một định hướng tốt trong phát triển dòng sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường.
Trên hết, Supe Lâm Thao cần đẩy mạnh hơn nữa, cao hơn nữa việc liên kết với các nhà quản lý, các nhà khoa học nghiên cứu sản lượng gắn với chất lượng cao nhằm giải phóng sức lao động của công nhân và nông dân lao động, không gì khác ngoài mục tiêu giúp dân ta giàu, nước ta mạnh. Chúc Supe Lâm Thao phát triển bền vững!
