Đã từ lâu Mỹ bày tỏ sự bất bình của mình với động thái xây dựng, cải tạo trên các đảo mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở Biển Đông. Đặc biệt, sự khó chịu gia tăng vào tháng 4 vừa qua, khi Bắc Kinh xây dựng đường băng trên Đá Chữ Thập.
Những hình ảnh vệ tinh mới đây cho thấy không chỉ 1 hay 2 mà Bắc Kinh đã xây dựng đường băng 3km thứ 3 trên các hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa chiếm đóng trái phép của Việt Nam.
Sputnik dẫn lời các chuyên gia quân sự nói việc 3 đường băng trên Đá Chữ Thập, Đá Su Bi và Đá Vành Khăn sẽ tạo thành tam giác chiến lược, giúp Bắc Kinh tăng cường khả năng chống tàu ngầm trong khu vực.
Bằng việc sử dụng các máy bay Y-9 do tham và trực thăng Ka-28, quân đội Trung Quốc có thể thăm dò được các khu vực đường thủy lân cận các sân bay của mình. Điều này khiến các quan chức Lầu Năm Góc nổi giận vì nó có thể cắt đứt khả năng tiếp cận vùng biển quốc tế từ khu vực này.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter nói với Reuters: “Biến một dải san hô thành sân bay là hoạt động trái phép về cả chủ quyền, hoạt động hàng không và hàng hải”. Ông cũng nhấn mạnh Washington sẽ bay, lái tàu và hoạt động ở bất kỳ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép.
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự khác lại cho rằng những đường băng này mang tính răn đe hạt nhân hơn là toan tính xâm lược quân sự Sputnik viết.
Sputnik dẫn lời Zhang Baohui, chuyên gia nghiên cứu an ninh đại lục ở Trường Đại học Lĩnh Nam, Hong Kong nói Bắc Kinh tuân thủ chính sách ‘không sử dụng trước’ liên quan đến vũ khí hạt nhân. Điều đó cho thấy việc sử dụng các tên lửa hạt nhân có thể chỉ là hành động đáp trả ở vùng biển dễ bị tàu ngầm tấn công.
Hãng thông tấn Nga cũng nói Bắc Kinh đang thực hiện một số chiến lược chống tàu ngầm để phòng thủ trên các vùng biển của mình. Các tàu ngầm lớp Jin ở căn cứ hải quân trên đảo Hải Nam sẽ có thể phối hợp hoạt động với các máy bay.
Zhang nói: “Việc xây dựng các đường băng trái phép ở Biển Đông có thể sẽ giúp Bắc Kinh hỗ trợ cho các tàu ngầm của mình vốn không đủ an toàn”.
Theo Tư lệnh Bill Urban, phát ngôn viên của Lầu Năm Góc, Washington đang theo dõi sát các động thái của Bắc Kinh trên khu vực Biển Đông, vốn là tuyến đường huyết mạch với các tàu hàng hải trên thế giới.
Mỹ cũng liên tiếp lên án, yêu cầu Trung Quốc ngừng các hoạt động cải tạo, xây dựng thực hiện trái phép trên các hòn đảo thuộc chủ quyền Việt Nam.
