Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hồ Thảo.
Xuất khẩu đạt kỷ lục
Ngày 3/3, Bộ NN-PTNT phối hợp cùng UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị phát triển ngành tôm năm 2023, nhìn lại kết quả ngành tôm năm 2022 và thảo luận nhằm tìm giải pháp để phát triển ngành tôm nước lợ năm 2023.
Những khó khăn hiện nay về công tác chia sẻ thông tin chưa tốt và cập nhật tình hình sản xuất giống, nguồn gốc xuất xứ chưa được kịp thời tại một số địa phương là nguyên nhân gây khó khăn lớn cho quá trình quản lý sản xuất tôm.
Đồng thời, giá thành sản xuất tôm vẫn còn cao hơn so với các nước trong khu vực. Nguyên nhân là do thức ăn nuôi tôm vẫn đang chiếm tỷ lệ cao trong giá thành sản xuất (khoảng trên 65% giá thành nuôi tôm công nghiệp).
Bên cạnh đó, chi phí con giống cao do phải nhập khẩu tôm bố mẹ, phần lớn hạ tầng vùng nuôi chưa đảm bảo. Nguồn nước dễ bị ô nhiễm do quá trình sản xuất và sinh hoạt, thuốc bảo vệ thực vật từ sản xuất nông nghiệp...
Theo báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh Sóc Trăng, vụ nuôi tôm năm 2022, địa phương gặp khá nhiều khó khăn vì độ mặn thấp, giá vật tư đầu vào đều tăng đã làm chậm tiến độ thả nuôi đầu vụ. Hiện tượng mưa lớn kéo dài làm cho diện tích tôm thiệt hại do môi trường khá cao, đặc biệt là bệnh hoại tử tụy cấp, bệnh phân trắng và vi bào tử trùng có xu hướng tăng hơn so với cùng kỳ năm 2021.
Sản xuất tôm vẫn tiềm ẩn những rủi ro, thách thức lớn. Ảnh: Hồ Thảo.
Bước qua những thách thức, khó khăn, vụ nuôi tôm năm 2022 cơ bản thành công về kế hoạch diện tích, sản lượng và tỷ lệ thiệt hại được khống chế ở mức dưới 5,3%.
Theo Bộ NN-PTNT, nǎm 2022, ngành tôm tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và xung đột giữa Nga và Ukraine đã tác động mạnh mẽ lên chuỗi giá trị toàn cầu, giá nhiên liệu không ổn định, giá vật tư, xǎng dầu, thức ǎn thủy sản tǎng.
Được sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, có hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các địa phương và sự tham gia tích cực của các hội, hiệp hội; sự nỗ lực, cố gắng của bà con ngư dân, kết quả sản xuất nuôi tôm nǎm 2022 đạt rất khả quan. Kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt 4,3 tỷ USD - kỷ lục từ trước đến nay.
Khẩn trương thực hiện đăng ký đối tượng nuôi chủ lực
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến yêu cầu các địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật Thuỷ sản 2017, đặc biệt là quan tâm triển khai đăng ký đối tượng thủy sản nuôi chủ lực (tôm sú, tôm thẻ chân trắng).
Song song đó, triển khai hiệu quả một số đề án, chương trình phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững vùng ĐBSCL. Tập trung ứng dụng khoa học, công nghệ mới để nâng cao năng suất, chất lượng. Ưu tiên phát triển ngành tôm nước lợ theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững. Tập trung hướng dẫn người nuôi về kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến, phù hợp, hiệu quả.
Năm 2022 đã ghi nhận kỷ lục về kim ngạch xuất khẩu tôm. Ảnh: TL.
Đồng thời, phát triển nuôi tôm và các khâu trong chuỗi sản xuất tôm theo hướng công nghệ cao để giảm lao động trực tiếp, hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Tiếp tục làm tốt công tác quan trắc, cảnh báo môi trường các vùng nuôi tôm tập trung để kịp thời đưa ra khuyến cáo và cảnh báo nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi, từng bước thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thứ trưởng yêu cầu các cơ quan, địa phương thực hiện tốt công tác quản lý giống tôm nước lợ, phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan trung ương và các địa phương để quản lý tốt chất lượng tôm giống; chia sẻ kịp thời, thường xuyên thông tin về nguồn gốc, chất lượng giúp bà con nuôi tôm có được con giống chất lượng cao phục vụ sản xuất.
Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra cơ sở sản xuất giống, thức ăn thuỷ sản, sản phẩm xử lý cải tạo môi trường dùng trong nuôi trồng thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nếu có). Bên cạnh đó, tổ chức sản xuất theo hướng liên kết (liên kết dọc giữa các nhà với nhau, liên kết ngang giữa các cơ sở sản xuất), sản xuất có chứng nhận chất lượng để sản xuất an toàn, hạ giá thành và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.
Tích cực phối hợp xử lý, tháo gỡ các rào cản kỹ thuật, phát triển thị trường tiêu thụ cho sản phẩm tôm Việt Nam.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu Cục Quản lý chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường kiểm soát tốt chất lượng, an toàn thực phẩm thủy sản nguyên liệu, kiểm soát tạp chất, tồn dư hóa chất, kháng sinh trong sản phẩm tôm nhằm nâng cao chất lượng. Chủ động, thường xuyên đánh giá diễn biến thị trường, đề xuất giải pháp, kịp thời thông tin để người dân biết, có kế hoạch sản xuất phù hợp.
Cần tiếp tục nhân rộng các mô hình nuôi tôm bền vững, giảm rủi ro về dịch bệnh. Ảnh: TL.
Các địa phương tổ chức liên kết chuỗi sản xuất tôm, đảm bảo chuỗi sản xuất tôm liên hoàn; ngăn chặn kịp thời những sản phẩm như con giống, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thuỷ sản không đảm bảo chất lượng tới người tiêu dùng. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về an toàn thực phẩm trong nuôi trồng thủy sản nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm phục vụ chế biến, tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Đồng thời, thực hiện tốt kế hoạch sản xuất tôm nước lợ năm 2023; chỉ đạo thực hiện tốt quy định về điều kiện nuôi, đăng ký đối tượng nuôi chủ lực, thực hiện tốt công tác quản lý và tổ chức kiểm tra, kiểm soát điều kiện cơ sở sản xuất và chất lượng giống, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, kiên quyết xử lý sai phạm (nếu có).
Bên cạnh đó, thực hiện có hiệu quả công tác quan trắc, cảnh bảo môi trường đề kịp thời khuyến cáo, cảnh báo cho người nuôi; hướng dẫn các biện pháp phòng chống dịch bệnh, thực hiện tốt các giải pháp kỹ thuật để nuôi tôm hiệu quả, giảm thiểu tối đa thiệt hại cho người nuôi. Tăng cường thông tin, tuyên truyền, chuyển giao khoa học kỹ thuật để nhân rộng các mô hình nuôi 2, 3 giai đoạn, nuôi sử dụng chế phẩm sinh học, nuôi tuần hoàn hiệu quả giúp người nuôi, doanh nghiệp giảm thiệt hại...
Cần đẩy mạnh các hình thức nuôi tôm có chứng nhận. Ảnh: Hồ Thảo.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các doanh nghiệp, người nuôi tôm thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về nuôi trồng thủy sản, về an toàn thực phẩm, về thú y... Trước mắt, khẩn trương thực hiện đăng ký đối tượng nuôi chủ lực theo quy định tại Điều 36 của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP. Xây dựng kế hoạch, chuẩn bị sẵn các điều kiện để chủ động sản xuất trong điều kiện khó khăn như hạn hán, xâm nhập mặn, biến động môi trường dẫn đến dễ phát sinh dịch bệnh, giá vật tư đầu vào tăng cao.
Đồng thời, nâng cao chất lượng sản phẩm, hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi để giảm khâu trung gian, giảm giá thành sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Tăng cường xúc tiến thương mại đối với tiêu thụ nội địa, nhân rộng các hình thức nuôi có chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, ASC... Tuân thủ các quy định về sử dụng chất cấm, thuốc, hóa chất trong nuôi tôm, chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc.
Theo kế hoạch sản xuất tôm năm 2023, diện tích nuôi tôm cả nước đạt 750 nghìn ha, trong đó tôm sú 610 nghìn ha, tôm thẻ 120 nghìn ha, còn lại là tôm càng xanh và tôm khác; sản lượng tôm các loại 1.080 nghìn tấn, trong đó tôm sú 280 nghìn tấn, tôm thẻ chân trắng 750 nghìn tấn, còn lại là tôm càng xanh và tôm khác. Kim ngạch xuất khẩu tôm phấn đấu đạt trên 4,3 tỷ USD.
