Tại huyện Lâm Hà, những ngày này, việc sản xuất tơ tằm đang chậm lại. Nhiều gia đình đã xuất bán lứa kén trước nhưng vẫn chưa thể bắt tay vào nuôi lứa mới do giống tằm về chậm.
Ông Nguyễn Văn Chiến, người dân làng nghề dâu tằm tơ Đông Anh 3 (thị trấn Nam Ban) cho biết, gia đình ông phải ngưng sản xuất đã lâu do chưa đặt được giống mới.
“Tôi đặt tằm con từ 20 ngày trước nhưng giờ này vẫn chưa có để nuôi. Đợt này giá kén đang cao, không có giống để nuôi nên tiếc mãi”, ông Chiến thổ lộ.
Theo ông Chiến, gia đình ông có hơn 1ha dâu và làm nghề “ăn cơm đứng” đã nhiều năm. Suốt thời gian làm nghề, ông lấy giống của một cơ sở chuyên ươm tằm ở địa phương.
“Giống về không kịp làm việc sản xuất bị gián đoạn. Đáng tiếc hơn nữa là dâu trong vườn cứ già đi rồi sẽ phải cắt bỏ”, ông Chiến tâm sự và cho biết thêm, vườn dâu của gia đình được chăm sóc tốt nên mỗi năm, 1 sào có thể nuôi đảm bảo thức ăn để nuôi 6-7 hộp tằm.
Hiện nay, người nuôi tằm ở Lâm Đồng phải phụ thuộc vào nguồn giống Trung Quốc. Giống này đều được các cơ sở kinh doanh ở địa phương nhập về và phân phối.
Bà Nguyễn Thị Dung, chủ cơ sở chuyên cung cấp trứng – tằm giống tại huyện Lâm Hà cho biết, việc nhập giống vẫn được cơ sở duy trì, tuy nhiên, thời gian đưa hàng về địa phương chậm hơn so với trước.
Trước Tết Nguyên đán 2020, mỗi tuần, cơ sở của bà nhập trứng tằm về ươm với số lượng tương đương 500-600 hộp tằm để cung cấp cho người dân.
Tuy nhiên, đợt này phải hơn 10 ngày bà mới đưa được tằm về và số lượng chỉ ở vào khoảng 200 hộp.
“Nguồn giống phụ thuộc vào bên cung cấp ở Trung Quốc nên mình muốn nhanh cũng không thể. Trước tết thì hàng về nhanh và muốn lấy bao nhiêu cũng có. Bây giờ vào mùa khô và cũng hiếm trứng tằm nên mọi việc khó khăn hơn”, bà Nguyễn Thị Dung cho hay.
Giống tằm về chậm nhưng điều lo ngại hơn là chất lượng giống khó kiểm soát. Theo người dân, họ chấp nhận chậm, chấp nhận bỏ thêm tiền để mua giống nhưng luôn có tâm lý lo ngại vì không thể biết được giống đó có đảm bảo chất lượng. Nhiều gia đình bỏ 1 triệu đồng mua 1 hộp tằm nhưng khi đưa về chăm sóc được hơn tuần thì phát hiện tằm bị bệnh mủ chân, sưng đốt hoặc vôi thân…
Bà Nguyễn Thị Duyên, người nuôi tằm ở xã Đinh Lạc, huyện Di Linh cho biết: “Một khi tằm có bệnh thì phải chấp nhận thiệt hại vì không thể điều trị như những loại vật nuôi khác. Bởi vậy nên bỏ cả triệu đồng là thế nhưng chưa chắc đã ổn”.
Ông Phạm Phi Long, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi – Thú y – Thủy sản Lâm Đồng cho biết, địa phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm. Tuy nhiên, việc chăn nuôi gặp nhiều khó khăn khi chưa thể chủ động được nguồn giống.
Ông Nguyễn Văn Châu, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Lâm Đồng cho hay, hiện nay các cơ sở sản xuất giống trong nước chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu giống trên cả nước.
Về phần Lâm Đồng, loại giống trứng kén trắng mà người dân áp dụng để sản xuất hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, nguồn này nhập khẩu chủ yếu bằng con đượng tiểu ngạch. Về việc khan hiếm trứng giống như hiện nay là do phía Trung Quốc hạn chế xuất qua Việt Nam để tránh sự ảnh hưởng bởi dịch bệnh viêm phổi cấp Covid-19.
“Mua được giống tằm chất lượng, một hộp có thể đạt từ 45-50kg kén. Giống kém chất lượng, tằm bị bệnh thì may lắm cũng chỉ thu được 30kg kén/hộp”, ông Nguyễn Văn Chiến chia sẻ.
Để đảm bảo sản xuất, Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị Bộ NN-PTNT hỗ trợ tỉnh trong việc nhập khẩu giống gốc hoặc giống tằm cấp 1 (từ Trung Quốc, Nhật Bản), tổ chức khảo nghiệm, đánh giá để tỉnh sản xuất giống tằm cấp 2.
Ngoài ra, tỉnh cũng khuyến khích các tổ chức, cá nhân chủ động hợp tác với các đơn vị sản xuất giống ở nước ngoài để chủ động sản xuất trứng giống cấp 2, chủ động phục vụ nhu cầu sản xuất.
Ở Lâm Đồng, nghề dâu tằm đang phát triển rộng ở 11 huyện, thành phố với tổng diện tích dâu khoảng 6.800ha (chiếm gần 67% diện tích dâu cả nước). Tỉnh đang đẩy mạnh ngành tơ tằm theo hướng sản xuất hiệu quả, tập trung sản xuất chuyên canh, hình thành vùng nguyên liệu dâu tằm ổn định với diện tích dự kiến 10.000ha vào năm 2023 với sản lượng kén khoảng từ 14.000 - 14.500 tấn.