Dịch bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò đã bùng phát tại nhiều huyện của các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng và Bắc Kạn từ giữa tháng 10 đến nay khiến hàng trăm con trâu, bò đã bị mắc bệnh và bị chết. Tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhiều giải pháp phòng, chống được đưa ra. Tuy nhiên, thực tế chủ quan đang diễn ra tại chợ trâu, bò Nghiên Loan lại rất đáng lo ngại.
Nghiên Loan là chợ trâu, bò lớn nhất miền Bắc, nằm ở huyện Pác Nặm, Bắc Kạn nằm giáp danh với tỉnh Tuyên Quang và Cao Bằng. Mỗi tháng có 6 phiên chợ, mỗi phiên giao dịch trung bình 500 con trâu, bò, cao nhất lên tới 800, tổng giá trị lên tới hơn 10 tỷ đồng. Chợ Nghiên Loan không chỉ là nơi tập trung mua bán trâu, bò của người dân và những lái buôn trong vùng, mà còn ở nhiều tỉnh, thành phố khác, xa nhất là lái buôn từ tỉnh Nghệ An cũng đến tham dự. Vì vậy nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch nếu có từ nơi khác đến, rồi phát tán đi khắp nơi sẽ rất khó kiểm soát.
Phiên chợ trâu, bò Nghiên Loan, huyện Pác Nặm diễn ra vào ngày 21/11. Ảnh: Toán Nguyễn.
Ngày 21/11, phóng viên có mặt tại tại chợ phiên Nghiên Loan, chợ vẫn hoạt động như bình thường, hàng lái buôn và người dân từ khắp tập trung ở đây để mua, bán trâu, bò. Nhưng điều đáng nói là, các ngả đường dẫn vào chợ không có bất cứ chốt phun tiêu độc khử trùng phòng dịch nào.
Cũng giống như các phiên khác diễn ra, tại chợ Nghiên Loan luôn có một Kiểm dịch viên của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Bắc Kạn đảm nhiệm công tác kiểm dịch tại chợ, chủ yếu là kiểm tra giấy tờ hành chính. Tại phiên chợ lần này, người được giao nhiệm vụ là ông Lê Tuấn Mậu, Kiểm dịch viên.
Ông Mậu thông tin, đối với những xe hàng về chợ hiện nay được kiểm soát kỹ những giấy tờ kiểm dịch, nguồn gốc. Nhưng cũng chỉ dừng ở mức kiểm tra lâm sàng bằng mắt thường nên khó mà phát hiện chính xác được con nào đang mắc bệnh hoặc có thể đang ủ bệnh. Còn công tác tuyên truyền bệnh dịch tại chợ thì rất khó khăn, do chợ không chỉ có người dân địa phương, mà còn ở nhiều vùng, nhiều tỉnh khác đến.
Những xe trâu, bò được chở từ nhiều vùng, nhiều tỉnh đến chợ Nghiên Loan. Ảnh: Toán Nguyễn.
Từ trước tới nay, người mua, kẻ bán ở chợ Nghiên Loan khi lưa chọn và giao dịch trâu, bò ở đây cũng hoàn toàn bằng kinh nghiệm, không chú ý đến dịch. Khi được hỏi về bệnh Viêm ra nổi cục trên trâu, bò thì nhiều người dân, thậm chí là các lái buôn không biết, hoặc có biết thì cùng rất chủ quan, không quan tâm, lo lắng.
Ông Thào Văn Chung ở huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn, cứ đến phiên chợ thì mang bò mua từ trong các bản đến bán. Còn nếu thấy thích con nào ở đây thì mua về nuôi, để sau có lãi thì bán. Cách nhận biết bò ốm của ông Chung là thấy nó ốm, yếu không ăn thì không mua.
Nếu không có biện pháp tăng cường phòng bệnh, chợ trâu, bò Nghiên Loan tiềm ẩn nguy cơ là nới tập kết dịch Viêm da nổi cục trên trâu, bò và các loại bệnh dịch khác. Ảnh: Toán Nguyễn.
Mặc dù tại huyện Pác Nặm chưa xuất hiện dịch Viêm da nổi cục, nhưng tâm lý chủ quan của người dân ở đây ở đây là rất đáng lo ngại. Vì vậy, việc có số lượng rất lớn trâu, bò được tập kết đến và đi tại chợ Nghiên Loan như hiện nay, mà không làm tốt các biện pháp phòng dịch thì đây sẽ là "điểm tập kết" mầm bệnh. Điều này cũng đã từng xảy với dịch lở mồm long móng vào năm 2017.
Trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Đỗ Xuân Việt – Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Bắc Kạn cho biết: Chợ trâu, bò Nghiên Loan tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh, nhưng không thể tạm dừng được vì nó là nhu cầu của giao dịch của người dân. Vì vậy, ngành đã chỉ đạo kiểm soát chặt các loại giấy tờ, chứng nhận kiểm dịch của các xe hàng đến và đi ở chợ Nghiên Loan. Chủ động ngăn chặn những xe hàng đến từ những vùng dịch đi vào chợ. Ngoài ra, công tác tuyên truyền về dịch bệnh được tăng cường để người dân hiểu rõ và tự nâng cao ý thức phòng, chống dịch, tự bệnh bảo vệ đàn vật nuôi của mình.
