Hoạt động khai thác đá của Công ty Tản Viên tại xã Mường Cơi. Ảnh: Kế Toại.
Bao phen, khói bụi mù trời, đá văng thủng mái ngói, người dân kiến nghị khắp nơi nhưng chưa được giải quyết.
Mất ăn, mất ngủ
Mường Cơi vốn là mảnh đất yên bình, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Mường của huyện Phù Yên. Nhưng sự bình yên đó đã hoàn toàn chấm dứt khi doanh nghiệp tư nhân xây dựng và thương mại Tản Viên được cấp phép về đây khai thác đá.
6 năm qua, người dân bản Tân Tường Hợp (xã Mường Cơi) bị tra tấn cả ngày lẫn đêm bởi bụi, tiếng ồn, đá văng ra từ công trường.
Theo giấy phép số 2741 ngày 15/10/2014, Công ty Tản Viên được UBND tỉnh Sơn La cấp phép khai thác đá làm vật liệu xây dựng trên diện tích 1ha, tại xã Mường Cơi. Trữ lượng khai thác 86,2 nghìn mét khối. Công suất khai thác 15 nghìn mét khối/năm.
Chị Trần Lệ Tình, người dân tại đây cho biết, gia đình xây cất được ngôi nhà rộng chừng 40 mét vuông từ năm 2015. Do cách mỏ đá chỉ hơn 100 mét, cuộc sống của các thành viên bị đảo lộn. Bất kể ban ngày hay đêm, gia đình chị thường xuyên phải đóng cửa để tránh bụi đá.
Đã có lần, cả gia đình chị Tình bật dậy “bỏ của chạy lấy người” vì bị đá nổ văng trúng mái nhà. Chị Tình miêu tả, hòn đá to như vốc tay xuyên thủng mái nhà, rất may không trúng ai.
Tới năm 2017, sau những lần doanh nghiệp Tản Viên nổ mìn, ngôi nhà và nhà vệ sinh của gia đình chị Tình bắt đầu xuất hiện vết nứt. Nguy hiểm nhất là vết nức dọc từ mái xuống chân ngôi nhà, có dấu hiệu ngày càng mở rộng.
“Rất nhiều lần gia đình tôi kiến nghị với chủ doanh nghiệp là ông Toản, nhưng lần nào, ông này cũng ừ ừ rồi để đó. Cuộc sống bị ảnh hưởng nặng nề. Quần áo, bát đũa lúc nào cũng bụi bám đầy. Bể nước ăn của gia đình lắng cả lớp bụi dày”, chị Tình bức xúc.
Vết nứt dọc tại một ngôi nhà gần mỏ đá. Ảnh: Kế Toại.
Đỉnh điểm, vào ngày 18/2 vừa qua, doanh nghiệp này liến tiếp nổ nhiều kíp mìn với tiếng nổ to bất thường, khói bụi bao trùm cả bản Tân Tường Hợp.
Ông Chử Quốc Thư nói sang sảng với phóng viên, doanh nghiệp này nổ mìn giờ nào, ngày nào tôi đều ghi lại hết. “Ngày 18/2, vào khoảng 3 giờ chiều, mỏ đá nổ mìn với tiếng nổ bất thường, cả bản ai cũng hoảng sợ. Đợt trước, đá cũng văng vào làm thủng mái ngói. Tôi có kiến nghị lên mỏ đá thì họ cho người tới kiểm tra và lợp lại”, ông Thư kể.
Chỉ tay về phía mỏ đá, ông Hà Văn Luấn bức xúc bảo, không biết doanh nghiệp làm ăn, phát triển kinh tế tới đâu, nhưng gây thiệt hại cho người dân quá. Ông Luấn bảo, bao nóc nhà ở đây luôn trong tình trạng mất ăn, mất ngủ. Ban ngày thì sợ đá văng vào mái nhà. Đêm đến, đặc biệt trời mưa thì lại sợ đất đá sạt xuống cuốn bay nhà.
“Chúng tôi yêu cầu cơ quan chức năng chấm dứt hoạt động khai thác của doanh nghiệp này. Tôi được biết, hôm rồi đoàn kiểm tra về phát hiện, doanh nghiệp này khai thác đá vượt qua cả mốc giới cho phép. Không hiểu sao họ có thể ngang nhiên vi phạm như vậy”, ông Luấn bức xúc.
Nên chấm dứt hoạt động
Trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Mường Cơi khẳng định, trên địa bàn hiện có 2 doanh nghiệp được cấp phép khai thác mỏ đá. Trong đó, doanh nghiệp gây ảnh hưởng trực tiếp, bị người dân phản đối là Công ty Tản Viên.
Người dân phản ánh bức xúc về việc khai thác đá của Cty Tản Viên. Ảnh: Kế Toại.
Theo ông Hải, doanh nghiệp này được cấp phép từ năm 2014, hết hạn ngày 31/12/2020. Có lẽ, thời gian không còn nhiều nên doanh nghiệp đẩy mạnh việc khai thác, tận thu nhiều nhất có thể. Việc này dẫn tới nổ mìn phá đá cấp tập, ảnh hưởng tới người dân.
Ông Hải khẳng định, qua kiểm tra, có tình trạng nhà dân bị nứt tường, thủng mái do đá văng trúng. Trong đó, có 5 hộ dân xuất hiện vết nứt mới, gây nguy hiểm tới cuộc sống.
Cũng theo ông Hải, vừa qua, đoàn công tác của tỉnh Sơn La đã về kiểm tra vụ việc. Qua đó, sẽ xác định ảnh hưởng của việc nổ mìn gây nứt nhà dân cụ thể ra sao. Việc này chính quyền xã không có chuyên môn nên không dám khẳng định.
Cùng phóng viên đi thực địa, ông Hải cho biết, mỏ đá chỉ cách một vài ngôi nhà chừng 120 mét. Tuy nhiên, việc tỉnh cấp phép thế nào, có đúng quy định hay không, ông Hải lần nữa khẳng định, phải chờ đoàn kiểm tra kết luận.
Chủ tịch UBND xã Mường Cơi chỉ cho phóng viên vết nứt ngang kéo dài trên nhà vệ sinh của người dân. Ảnh: Kế Toại.
“Quan điểm của chính quyền xã là nên cho mỏ đá này dừng hoạt động. Thực tế, việc khai thác mỏ đá đã ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống người dân. Trong khi, chính doanh nghiệp lại thiếu hợp tác với chính quyền, không lắng nghe, hỗ trợ người dân”, ông Hải khẳng định.
Trong quá trình tìm hiểu vụ việc, phóng viên đã liên lạc với ông Nguyễn Trọng Toản, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Tản Viên. Qua điện thoại, ông Toản cho biết, hiện mỏ đá đang tạm dừng khai thác, chờ cơ quan chức năng kết luận nên không có gì để trao đổi!
