Một buổi vinh danh các nhân viên y tế thiết yếu tại một bệnh viện ở rìa Madrid. Ảnh: A Perez Meca/Rex/Shutterstock.
Với những khu vườn trong nhà tươi tốt, gian hàng trang trí công phu và khu vực thảm đỏ, Trung tâm hội nghị Madrid Ifema là bối cảnh ấn tượng mà Tây Ban Nha đã thể hiện trên thế giới vào tháng 12 năm ngoái, khi nước này nhận nhiệm vụ tổ chức cho hội nghị thượng đỉnh về khí hậu Cop25 vào phút cuối.
Tuần trước, ánh đèn sân khấu lại một lần nữa xuất hiện, nhưng vì một lý do nghiệt ngã hơn nhiều. Khi Tây Ban Nha trở thành một điểm nóng ngày càng đáng lo ngại của đại dịch toàn cầu, với sự giúp đỡ của quân đội, Trung tâm Ifema đã được chuyển đổi, trở thành một trong những bệnh viện lớn nhất của đất nước. Bên trong là hàng ngàn giường, liên tiếp cách đều nhau.
Số người Tây Ban Nha chết vì Covid-19 tuần trước đã vượt qua Trung Quốc, và hiện chỉ đứng thứ hai sau Italia. Hôm nay, Tây Ban Nha thông báo thêm 838 ca tử vong, mức tăng kỷ lục theo ngày, nâng số ca tử vong do nCoV lên 6.528 dù đã phong tỏa toàn quốc hai tuần.
Bệnh viện dã chiến ở Madrid được cải tạo lại từ trung tâm triển lãm. Ảnh: Getty Images.
Các số liệu đã khiến thủ tướng Pedro Sánchez phải thắt chặt việc phong tỏa và ra lệnh cho tất cả những người lao động không cần thiết phải ở nhà trong hai tuần tới.
Trong một bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình, ông nói rằng "các biện pháp cực kỳ khó khăn là rất cần thiết khi đất nước tăng cường nỗ lực ngăn chặn đại dịch".
Cha của Yolanda Cumia đã chết vì virus. Cuộc trò chuyện cuối cùng của cô với ông là vào ngày 16/3, sau khi người cha 87 tuổi nói rằng ông bị đau chân sau cú ngã tại viện dưỡng lão. Vài giờ sau, lúc 2 giờ sáng, điện thoại của cô lại vang lên: đó là cú gọi để thông báo rằng cha cô đã chết.
Vài ngày trước đó, hai người liên quan tới viện dưỡng lão đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19, kẻ giết người vô hình nay đang len lỏi vào viện dưỡng lão.
Yolanda thuật lại lời của một nhân viên viện: ‘Yolanda, chúng tôi đã bị choáng ngợp. Theo những gì tôi biết, chúng tôi có 15 người chết”. Viện dưỡng lão không đưa ra bình luận gì.
Cumia đã cùng với những người khác công khai tin tức khi những cái chết tại khu dưỡng lão với 130 phòng tăng lên ít nhất 17 người. Những người khác cũng đưa những câu chuyện từ khắp đất nước, vẽ lên một bức tranh mơ hồ về một bệnh truyền nhiễm đã liên tục làm thiệt mạng những người già của đất nước, với nhân viên y tế ở tuyến phòng thủ duy nhất bị thiếu trang thiết bị.
Chính phủ Tây Ban Nha chuyển sang dùng quân đội để giúp đỡ khử trùng viện dưỡng lão. Những gì họ phát hiện ra làm chấn động cả nước. Quân đội đã chứng kiến "một số người già bị bỏ rơi hoàn toàn - thậm chí một số người đã chết trên giường của họ", Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, ông Margarita Robles, nói với đài truyền hình Telecinco.
Các binh sĩ giúp cải tạo Trung tâm hội nghị Ifema thành một bệnh viện điều trị Covid-19 khổng lồ. Ảnh: AFP/Getty Images.
Sự bỏ mặc này là một đòn giáng mạnh vào một đất nước từ lâu đã tự hào về sự đối xử tốt với những người lớn tuổi. "Đây là thế hệ sống qua một cuộc nội chiến khủng khiếp và thời kỳ hậu chiến", Cumia nói. "Và hiện tại họ đang chết một mình".
Khi Tây Ban Nha bước vào tuần thứ ba gần như bị phong tỏa hoàn toàn, số trường hợp nhiễm virus được xác nhận đã tăng vọt lên 72.248. Con số thực tế có khả năng cao hơn nhiều, vì những người có triệu chứng nhẹ đã được yêu cầu tự cách ly hơn là kiểm tra bằng xét nghiệm.
Ở một số thành phố, sự gia tăng các trường hợp lây nhiễm đã khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước - được xếp hạng trong top 20 trên thế giới - bên bờ vực sụp đổ, hệ thống phòng thủ của Tây Ban Nha đã bị suy yếu bởi các biện pháp thắt lưng buộc bụng.
“Bệnh viện của tôi chỉ có 265 giường, và hiện nay nó có 700 bệnh nhân”, bác sĩ Ana Giménez của bệnh viện Madrid Land Infanta Leonor cho biết. "Hàng trăm người đang ngồi trên ghế hoặc nằm trên sàn, tất cả các bệnh viện ở Madrid đều bị choáng ngợp".
“Tình hình trở nên trầm trọng hơn do thiếu thiết bị bảo vệ. Chúng tôi không có gì cả. Chúng tôi không có khẩu trang, chúng tôi không có găng tay, chúng tôi không có áo choàng không thấm nước. Chúng tôi không có gì”, cô nói. “Chúng tôi đang khỏa thân chống lại virus Corona”.
Trong khi người Tây Ban Nha dành hàng đêm đến cửa sổ và ban công của họ để hoan nghênh những nỗ lực của nhân viên y tế, chính phủ vẫn hứa rằng các nguồn cung đang trên đường tới.
Trong khi đó, các giải pháp DIY (Do it yourself - tự làm) đã được lan truyền, với các nhân viên y tế chia sẻ hình ảnh túi rác được mặc thành áo choàng bảo vệ.
Một tang lễ tổ chức tại nghĩa trang ở Madrid vào tuần trước. Số người chết ở Tây Ban Nha hiện chỉ đứng thứ hai sau Italia. Ảnh: Bernat Armangué/AP.
"Nhân viên y tế ở Tây Ban Nha chiếm 9,444 ca mắc Covid-19 của đất nước. Đã có 1 y tá và 2 bác sĩ thiệt mạng vì virus. Nhiều người tự hỏi liệu họ có vô tình đóng vai trò là nguồn lây cho virus hay không. Tôi không chắc chắn liệu tôi có lây nhiễm cho gia đình mình hay cho các đồng nghiệp”, Giménez, người bị các triệu chứng cúm khoảng 10 ngày trước, nói.
Cô vẫn chưa được xét nghiệm, nhưng cấp trên của cô – đang vật lộn để đáp ứng nhu cầu của một hệ thống quá tải - đã ra lệnh cho những người có triệu chứng nhẹ tiếp tục làm việc, cô nói. “Đây không chỉ là một dịch bệnh, mà còn là một căn bệnh thực sự tồi tệ của chính phủ ”.
Chính phủ Tây Ban Nha đã bị công kích vì phản ứng chậm chạp, cho phép các cuộc biểu tình chính trị, các trận bóng đá và các buổi hòa nhạc ngay cả khi nước láng giềng Pháp cấm các cuộc tụ họp công cộng lớn.
Một sự chậm trễ trong việc triển khai phong tỏa cho phép người ở Madrid rời khỏi thành phố, lây lan virus sang bờ biển và khu vực nông thôn, trong khi những người khác vào siêu thị tích trữ hàng.
Hậu quả của những quyết định này đã rơi vào các nhân viên y tế, buộc họ phải lựa chọn một trong những lựa chọn khó khăn nhất trong sự nghiệp, Giménez kể lại câu chuyện về việc các bác sĩ phải cân nhắc xác suất sống sót khi phân bổ máy thở. “Mỗi ngày sau khi kết thúc ca làm việc và trở về nhà, hầu hết chúng tôi đều khóc”.
Đầu tháng này, công đoàn Amyts, đại diện cho các bác sĩ ở Madrid, đã bắt đầu cung cấp liệu pháp miễn phí cho nhân viên y tế. Hầu như mỗi ngày đều có đồng nghiệp nói với Giménez, "mẹ tôi đã chết hôm qua; anh tôi chết hôm qua...”
Ở Igualada, gần Barcelona, các quan chức đang điên cuồng chiến đấu với một trong những vụ dịch nguy hiểm nhất thế giới, cuộc đấu tranh của họ kết hợp với các báo cáo tăng dần đều số ca lây nhiễm cũng như tử vong.
Trong một khu vực thuộc chính quyền xứ Catalan, tỷ lệ tử vong hàng ngày đã dao động khoảng 63,1 trên 100.000 dân - vượt xa Madrid 5,9 và ở phía Bắc Italia.
Khu vực này bị phong tỏa trước tiên ở Tây Ban Nha, với cảnh sát ngăn chặn cư dân rời khỏi nhà ngoại trừ công việc thiết yếu. “Không có bất kỳ lãnh thổ nào khác bị phong tỏa chặt như chúng ta”, Thị trưởng Marc Castells nói.
Dồn ứ các trường hợp lây nhiễm trong bệnh viện địa phương buộc nhân viên phải cách ly và làm hệ thống liên tục quá tải dài hạn.
Trong số 508 trường hợp nhiễm trong khu vực, có tới 140 nhân viên y tế. Với sự giúp đỡ từ các Bác sĩ từ thiện không Biên giới, các quan chức đang nỗ lực để biến một trung tâm thể thao thành một bệnh viện dã chiến 100 giường.
Một bệnh nhân được đưa vào phòng cấp cứu tại bệnh viện ở Madrid. Ảnh: Sergio Pérez/Reuters.
Đó là một tình huống Castells không bao giờ nghĩ tới. Tuy vậy, ông vẫn ôm hy vọng. “Như tôi muốn nói, chúng ta không ở trong giếng. Chúng ta ở một đường hầm. Chúng ta có thể không thấy lối ra ngay bây giờ, nhưng bao giờ cũng có ánh sáng cuối đường hầm”.
