
54 năm trước, Ngã ba Đồng Lộc, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) là “yết hầu giao thông” trọng yếu trên tuyến đường Trường Sơn để chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam.

Với âm mưu biến Ngã ba Đồng Lộc thành “toạ độ chết”, chặn đứng sự chi viện của hậu phương cho tiền tuyến, từ tháng 4 đến tháng 10/1968, không quân Mỹ đã đánh phá nơi đây gần 1.900 lượt, ném hơn 50.000 quả bom các loại.

Những trận "mưa bom, bão đạn" dội xuống đã cướp đi sinh mạng của 10 cô gái tuổi mười tám, đôi mươi thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội Thanh niên xung phong 55 - Hà Tĩnh.

Các chị hi sinh khi đang san lấp hố bom, mở đường giữ huyết mạch cho xe ra tiền tuyến.

54 năm trôi qua nhưng dấu tích của chiến tranh vẫn còn đó.

Ngã ba Đồng Lộc - nơi 10 cô gái thanh niên xung phong (TNXP) ngã xuống đã trở thành địa chỉ “đỏ” của nhân dân cả nước về dâng hương tưởng niệm, đặc biệt vào những ngày cận kề ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7).

Tại bảo tàng Ngã ba Đồng Lộc, nhiều kỷ vật của 10 cô gái thanh niên TNXP và kỷ vật trong cuộc kháng chiến tại "toạ độ lửa" được lưu giữ rất cẩn thận, trang nghiêm.

Có kỷ vật được tìm thấy ngay tại hố bom nơi các chị nằm lại nhưng cũng có những kỷ vật được gia đình cất giữ nhiều năm trước khi giao lại cho bảo tàng.

Lá thư viết tay rất đặc biệt của chị Võ Thị Tần (24 tuổi), Tiểu đội trưởng Tiểu đội 4, Đại đội 552 Thanh niên xung phong Hà Tĩnh viết ngày 19/7/1968. Đây cũng là bức thư cuối cùng chị Tần gửi cho mẹ, trước 5 ngày chị và 9 đồng đội của mình anh dũng hi sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.

Những đôi dép cao su thời chiến được trưng bày tại bảo tàng.

Lọn tóc thề cùng chiếc lược tái hiện câu chuyện tình sắt son còn giang dở của nữ tiểu đội trưởng Võ Thị Tần và chàng trai cùng làng Nguyễn Đức Hồng.

Việc lưu giữ những hiện vật lịch sử tại Ngã ba Đồng Lộc nhằm nhắc nhở thế hệ trẻ đời đời khắc ghi công ơn của các anh hùng, liệt sĩ đã hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ đất nước.

Một số hình ảnh mô phỏng cuộc sống đời thường của 10 "đóa hoa bất tử".

Những hiện vật các nữ TNXP sử dụng để quan sát máy bay địch.

3 chiếc áo của liệt sĩ Võ Thị Hợi, Nguyễn Thị Xuân và Nguyễn Thị Hường lấm lem bùn đất.

Tấm bia khắc lại bức thư gửi mẹ của chị Võ Thị Tần được đặt trang trọng trong khuôn viên bảo tàng.

Hiện bảo tàng Đồng Lộc đang lưu giữ hơn 1.000 hiện vật của lực lượng TNXP tại Ngã ba Đồng Lộc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.