Ông Vũ Đình Doãn ở Hà Tĩnh hỏi:
Xã chúng tôi đang thực hiện xây dựng nông thôn mới nên việc huy động nhân dân đóng góp còn nhiều vấn đề bất cập. Có gia đình thực hiện tốt song có nhiều hộ gia đình không thực hiện chủ trương nghị quyết được chính họ tán thành tại các cuộc họp.
Nay mong luật gia nêu lại những vấn đề cơ bản mà Pháp lệnh Dân chủ ở cơ sở đã quy định về những nội dung dân phải bàn và quyết định cũng như các bước tiếp theo.
Trả lời:
Theo Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội số 34/ngày 20/4/2007 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội 11 quy định những nội dung nhân dân bàn và quyết định trực tiếp bao gồm:
Nhân dân bàn và quyết định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi cấp xã, thôn, tổ dân phố do nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí và các công việc khác trong nội bộ cộng đồng dân cư phù hợp với quy định của pháp luật (Điều 10 Pháp lệnh).
Nhân dân bàn và quyết định trực tiếp những nội dung quy định tại Điều 10 của Pháp lệnh này bằng một trong các hình thức sau đây:
Tổ chức cuộc họp cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình theo địa bàn từng thôn, tổ dân phố;
Phát phiếu lấy ý kiến tới cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình.
Trường hợp tổ chức họp cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình thì việc biểu quyết được thực hiện bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín; hình thức biểu quyết do hội nghị quyết định; nếu số người tán thành chưa đạt quá 50% tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong thôn, tổ dân phố hoặc trong toàn cấp xã thì tổ chức lại cuộc họp.
Trường hợp không tổ chức lại được cuộc họp thì phát phiếu lấy ý kiến tới cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình.
Pháp lệnh quy định giá trị thi hành đối với những việc nhân dân bàn và quyết định trực tiếp bao gồm:
Những nội dung quy định tại Điều 10 của Pháp lệnh này khi đưa ra nhân dân bàn và quyết định trực tiếp, nếu có trên 50% tổng số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình trong thôn, tổ dân phố hoặc trong toàn cấp xã tán thành thì có giá trị thi hành.
Nhân dân có trách nhiệm tham gia bàn và quyết định các công việc của thôn, tổ dân phố và của cấp xã theo quy định của pháp luật; chấp hành và thực hiện các quyết định đã có giá trị thi hành.
Trên đây là những quy định về những việc nhân dân bàn và quyết định nhưng phải được trên 50% người dân nhất trí. Nếu chưa được sự thống nhất cao thì Mặt trận Tổ quốc cùng chính quyền cơ sở phải tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân.
