Cơn lũ lịch sử vào tháng 10 năm 2020 được xem là lớn nhất trong vòng 50 năm trở lại đây của Quảng Bình. Ngày đó, ở vùng “rốn lũ” huyện Quảng Ninh, nhiều vùng dân cư nông thôn bị ngập chìm sâu trong lũ từ 3-5m. Ông Nguyễn Công Hoan, Chủ tịch UBND xã Tân Ninh (huyện Quảng Ninh) nhớ lại, lúc lũ lập đỉnh, toàn xã như bị chìm trong biển nước và sóng dữ. Hàng ngàn nhân khẩu trong cảnh nguy hiểm cần phải được di dời đến nơi an toàn gấp.
Cứu hộ người dân xã Tân Ninh trong khi lũ lớn đang lên. Ảnh: N.Tâm
Khi nhận được dự báo lũ lớn sẽ xảy ra, chính quyền các địa phương vùng lũ đã có phương án phòng chống theo phương châm “4 tại chỗ” và được triển khai một cách bài bản.
Tại xã Tân Ninh, lãnh đạo địa phương trực tiếp chỉ đạo cả ngày đêm để đảm bảo an toàn tính mạng cho nhân dân. Lực lượng xung kích các thôn được kiện toàn và phân công nhiệm vụ cụ thể. Ông Hoan cho hay: “Mỗi thôn được bố trí lực lượng và thuyền máy để hỗ trợ người dân di dời từ nhà thấp đến nhà cao tầng trước khi tránh lũ tại trụ sở UBND xã, trạm y tế xã”.
Một buổi sáng mưa lớn, lũ dâng lên cao, chúng tôi dùng thuyền máy băng lũ về xã Tân Ninh để hỗ trợ đưa bà con đi tránh lũ. Tại trụ sở UBND xã đã có hơn hai chục người già, trẻ em được đưa về và bố trí ở tầng 2 tòa nhà. Ông Nguyễn Công Hoan cho hay đã chuẩn bị đủ lương thực, thực phẩm, mì tôm, thịt cá, trứng.. đủ để nuôi khoảng 100 người ăn trong vòng tuần lễ”. Phòng họp rộng được sắp xếp gọn gàng làm nơi bố trí bếp nấu và phòng ăn cho mọi người. Tại đó, xoong nồi, bát đũa, bếp ga, bình ga… và người phục vụ đã khá chu tất.
Nghe thông tin báo ở thôn Quảng Xá có ông cụ sống một mình, nhà bị lũ ngập quá mái ngói nhưng vẫn không chịu di dời. Nhớ lại chuyện này, chúng tôi vẫn chỉ biết thốt lai hai từ: May mắn.
Khi đó, ông Hoàn tức tốc xuống thuyền máy xuyên qua dòng lũ xiết. Đến nơi, sau khi thuyết phục không nghe, ông Hoan ra lệnh “cưỡng chế”. Hai thanh niên xung kích luồn vào nhà, xốc nách ông cụ đưa xuống thuyền cùng với mớ áo quần lấy vội. Chỉ khoảng 2 giờ đồng hò sau, lũ đã lên chạm nóc mái ngói nhà ông cụ.
Người dân ở vùng ngập lụt được bố trí đưa về lưu trú tại trụ sở UBND xã, trạm y tế. Ảnh: N.Tâm
Lại thêm chuyến thuyền máy đưa bà con từ vùng ngập nặng về đến trụ sở. Mọi người hỗ trợ đưa bà con lên tầng. Một bà cụ bị choáng, yếu sức. Ngay lập tức, nhân viên y tế đã xoa bóp, thăm khám và tiêm thuốc trợ tim cho cụ.
Tại xã Hàm Ninh (huyện Quảng Ninh), nước ngập chạm đến sàn tầng một trụ sở. Trên tầng hai, phòng làm việc được xếp gọn để nhường lại làm chỗ lưu trú cho bà con có nhà bị ngập sâu. Bữa ăn trưa của bà con có cơm nóng, có canh rau, cá, trứng…
Suốt cả ngày đêm, lực lượng xung kích các thôn trong xã quần quật vượt mưa, lũ lớn để tiếp cận những ngôi nhà bị lũ ngập chạm đến mái ngói, cứu người đưa đến nơi an toàn. Trong đêm tối mịt mù và mưa lũ vẫn tuôn như đổ nước, chiếc thuyền máy cứu hộ vẫn ngược lũ, xuyên vào các thôn để cứu người.
Anh Võ Hữu Cương, Phó Chủ tịch UBND xã trực tiếp chỉ huy thuyền máy cùng 3 người nữa cứ nhìn thấy ánh sáng mà bà con dùng để gọi cứu trong đêm là đến. Chiếc ca nô của lực lượng Bộ đội Biên phòng Quảng Bình cũng tham gia cứu hộ xuyên suốt đêm để đưa bà con về trụ sở UBND xã và trạm y tế. Khi đồng hồ chỉ đúng 4 giờ sáng của ngày hôm sau thì lực lượng cứu hộ mới tạm nghỉ ngơi cho anh em lấy lại sức khỏe.
Người già và trẻ em được chăm lo ăn uống tại trụ sở UBND xã Hàm Ninh. Ảnh: N.Tâm
Nhờ vậy, ngay trên địa bàn các xã Tân Ninh, Hàm Ninh, hàng ngàn người dân đã được lực lượng cứu hộ di dời đến nơi an toàn. Không để xảy ra tình trạng đáng tiếc nào.
Ông Nguyễn Công Hoan, Chủ tịch UBND xã Tân Ninh cho hay, phương án đưa ra là gấp rút di dời trong từng cụm dân cư. “Nghĩa là, khẩn trương đưa người dân của các gia đình có nhà thấp sang bố trí ở những nhà cao tầng. Sau đó, sẽ tiếp ứng lương thực thực phẩm. Trường hợp khu dân cư nào không có nhà cao tầng hoặc đông người thì đưa về trụ sở, trạm y tế. Thực hiện được như vậy là hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người”- ông Hoan chia sẻ thêm.
Nhờ những phương án tốt, bố trí lực lượng phù hợp với từng khu dân cư và có sự chuẩn bị để “nuôi dân” trong lũ lớn mà các địa phương ở Quảng Bình đã hạn chế đến mức tối đa thiệt hại về người. Nơi đó bây giờ màu xanh đã trở lại, cuộc sống bình yên với nghĩa xóm tình làng càng đậm đà chân chất.
