PCCCR ở Nghệ An: Lúng túng đối phó với lửa rừng

Từ đầu tháng 7/2010 đến nay, tình hình nắng nóng, khô hạn tại khu vực Bắc Trung bộ không chỉ làm hàng chục nghìn ha lúa hè thu, lúa mùa đang “thoi thóp” chờ chết trên đồng ruộng mà còn uy hiếp hàng triệu ha rừng tự nhiên, rừng trồng của cả khu vực.

Tại Nghệ An nhiệt độ ngoài trời ở khu vực đồng bằng luôn duy trì ở mức trên dưới 40 độ. Các huyện Trung du, miền núi đều có nền nhiệt 42-43 độ C. Thời gian cao điểm, có lúc nhiệt độ lên tới 45 – 46 độ C. Kèm theo nắng nóng là gió phơn Tây – Nam thổi suốt ngày đêm khiến lớp thực bì dưới các tán rừng gần như bị hong khô, nên chỉ cần 1 đốm lửa là có thể bùng phát ngay một đám cháy lớn.

Đây là lý do giải thích vì sao trên địa bàn Nghệ An liên tục xẩy ra cháy rừng tại các huyện Nam đàn, Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Đô Lương, Thanh Chương, Anh Sơn, Yên Thành. Có thể nói gần như ngày nào cũng xẩy ra cháy rừng. Ngày xẩy ra ít thì 01 vụ , ngày nhiều nhất tới 3- 4 vụ. Khiến lực lượng cơ động PCCCR của Kiểm lâm và lực lượng bộ đội đóng trên địa bàn hết sức vất vả đối phó với giặc lửa. Theo thống kê của Chi cục kiểm lâm Nghệ An chỉ tính trong thời gian gần 2 tuần ( từ ngày 01/7 đến 13/7/2010) đã xẩy ra 19 vụ cháy rừng. làm thiệt hại 65,62 ha rừng. Trong đó có 54,12 ha rừng trồng và 11,5 ha rừng tự nhiên, còn lại là diện tích đất lâm nghiệp lau lách, bụi rậm...

Trước dó, chỉ riêng 10 ngày cuối tháng 6/2010, Nghệ An từng đã xẩy ra 18 vụ cháy rừng làm thiệt hại 64,7 ha rừng các loại. Trong đó vụ cháy rừng xẩy ra vào sáng ngày 24/6/2010, tại địa bàn xã Hưng Yên Nam (Hưng Nguyên) khu vực giáp ranh giữa hai huyện Hưng Nguyên và Nam Đàn là một ví dụ. Lực lượng kiểm lâm PCCCR, chính quyền và nhân dân địa phương đã ra sức dập lửa để cứu rừng. Nhưng nắng to, gió lớn làm đám cháy lan nhanh; nên 16 tiếng đồng hồ quần nhau với lửa đám cháy mới được khống chế...

Có mặt tại địa điểm cháy, chúng tôi chứng kiến ngọn lửa đang hung hãn thiêu rụi từng mảng cây rừng, đám cháy lan nhanh theo gió, lực lượng cứu hộ vừa dập lửa vừa triển khai phương án phân chia lực lượng thành từng tốp để chặt hạ cây dại vừa tạo đường băng cản lửa vừa tìm đường để tiếp cận các đám cháy. Trời về trưa, giữa cái nắng như thiêu như đốt cộng với hơi nóng hầm hập bốc lên từ ngọn lửa khiến ai náy đều nhem nhuốc, mồ hôi nhễ nhãi, mọi người đều mệt nhoài, đói lả, khô khát… Không có nước uống, một số người phải xuống chân núi múc nước suối chia nhau từng ngụm để tiếp tục chiến đấu với lửa. Đến trưa, đám cháy vẫn lan rộng, lực lượng cứu hộ và nhân dân vẫn kiên cường bám trụ trên các đỉnh núi đến 11h đêm đám cháy mới được khống chế hoàn toàn.

Ông Nguyễn Thanh Hoàng, Chi cục phó Chi cục kiểm lâm Nghệ An cho biết: Nhiều vụ cháy vừa dập tắt xong, lực lượng chữa cháy chưa kịp rời khỏi hiện trường lửa rừng lại bùng phát trở lại do thảm thực bì, bổi, vọt quá dày, cành cây khô mục lâu ngày cháy âm ỉ. Có vụ xẩy ra buổi sáng mãi tới chiều các lực lượng chữa cháy mới dập tắt được, thì ngày hôm sau lại xuất hiện đám cháy khác lớn hơn. Vụ cháy rừng thông nhựa tại Nam Xuân, Nam Đàn là một ví dụ: Ngày 01/7 xuất hiện đám cháy lớn, lực lượng kiểm lâm, bộ đội và nhân dân địa phương tuy khống chế được đám cháy nhưng lửa rừng đã kịp thiêu trụi 1,2 ha. Sáng 02/7, ngay cạnh đó lại bùng lên một đám cháy khác làm thiệt hại thêm 1,5 ha thông nhựa.

Tình trạng cháy rừng xẩy ra tại nhiều địa phương cùng một lúc đã khiến lực lượng kiểm lâm PCCCR cơ động, lực lượng quân đội và nhân dân các địa phương phải gồng mình chữa cháy đến đứt cả hơi. Bốn vụ cháy xẩy ra hôm 7/7 là một ví dụ. Lửa rừng bùng phát trong một ngày tại 4 huyện: xã Ngọc Lâm (Thanh Chương); xã Hưng Yên (Hưng Nguyên); xã Nam Kim (Nam Đàn) và xã Phúc Sơn (Anh Sơn). Tổng thiệt hại của cả 4 vụ này là 26,3 ha rừng thông nhựa, rừng keo, Bạch đàn rừng hỗn giao bị thiêu trụi. Thông thường những hôm xẩy ra cháy nhiều nơi như vậy, lực lượng PCCCR, từ lãnh đạo đến cán bộ chiến sỹ lực lượng kiểm lâm Nghệ An gần như không ai được nghỉ ngơi và liên tục điều động ứng chiến khắp nơi. Những đám cháy quá lớn kèm theo gió Lào thổi mạnh, ngọn lửa bốc cao từ 3 - 4 mét vượt qua cả đường băng cản lửa rộng 14 mét khiến các lực lượng PCCCR đành bó tay... Chúng tôi đành triển khai phương án vừa phát dọn thực bì, làm đường băng cản lửa mới vừa tập trung lực lượng khống chế không để đám cháy lan rộng thêm.

Theo ông Lê Cao Bính, Chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm Nghệ An thì nguyên nhân xẩy ra các vụ cháy ở các xã Nam Kim, Khánh Sơn 2(Nam Đàn) chủ yếu do cháy lan từ huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh sang. Một số vụ xẩy ra tại các huyện cũng bị cháy lan từ huyện này sang huyện khác như vụ cháy tại Nam Anh lan sang Nghi Công Nam, vụ cháy tại Hưng Yên lan sang địa bàn huyện Nghi Lộc. Tuy nhiên theo nhận định của cơ quan CSĐT có khá nhiều vụ cháy do kẻ xấu cố ý đốt rừng. Lý do là các điểm cháy được hình thành từ các đỉnh núi, nhiều điểm đồng thời phát hoả một lúc. Thời điểm kẻ xấu ra tay vào lúc đỉnh điểm của nắng nóng trong ngày (từ 12 đến 14 giờ) hoặc 21 giờ 30 đến 24 giờ đêm nên đã gây khó khăn cho công tác phát hiện và huy động lực lượng cứu chữa cháy rừng.