Cống Ba Lai đã chính thức đóng để ngăn mặn, trữ ngọt
Trong khi các công trình thủy lợi chưa hoàn chỉnh thì việc các tỉnh chủ động tìm giải pháp sống chung với mặn là cần thiết. 
Trung tuần tháng 2/2012, nước mặn đã theo các cửa sông lấn sâu vào đất liền. Theo đó, trên sông Hậu tại Vàm Buôn, huyện Trà Cú độ mặn đã lên 6%0; tại vàm Cầu Quan, huyện tiểu cần là 4,6 %0. Trước đó cống Cần Chông và cống Mỹ Văn thuộc huyện Tiểu Cần buộc phải đóng cống ngăn mặn.
Còn phía sông Cổ Chiên, độ mặn đã lên 3,7%0 đã về đến thành phố Trà Vinh và về đến cống Láng Thé, huyện Càng Long là 1,6%0. Hiện tại, các cống ngăn mặn đã đóng, trừ 2 cống Rạch Rum và Cái Hóp, huyện Càng Long là để lấy nước ngọt từ phía Vĩnh Long theo hệ thống thủy lợi Nam Mang Thít về phục vụ SX, tuy nhiên độ mặn 1%0 cũng đã xuất hiện theo triều cường phía bên ngoài 2 cống.
Ông Đoàn Tấn Triều, GĐ Cty Quản lý khai thác công trình thủy lợi Trà Vinh cho biết: Để giảm thiểu thiệt hại do mặn xâm nhập sâu vào nội đồng làm ảnh hưởng đến SX, từ cuối tháng 12/2011 trên địa bàn các huyện: Trà Cú, Cầu Ngang, một phần của huyện Châu Thành, Tiểu Cần, Cty đã lấy nước trữ đảm bảo mực nước nội đồng ≥ + 0,5 m, có nguồn nước đệm đến tháng 3.
Đối với các cống ở địa bàn các huyện Duyên Hải, Cầu Ngang, Châu Thành đóng tất cả cửa cống để ngăn mặn, trừ một số cống phục vụ nuôi thủy sản của huyện Cầu Ngang như: Bến Chùa, Thâu Râu, Vinh Kim nhưng phải kiểm soát chặt chẽ xâm nhập mặn qua các cống nội đồng và kết hợp tiêu phiên để giảm ô nhiễm nguồn nước.
Hạn chế tối đa việc tiêu xả nước từ các cống Đa Lộc, Tầm Phương của huyện Châu Thành, cống Trà Cuôn, Hiệp Hoà của huyện Cầu Ngang nhằm đảm bảo mực nước đệm trong nội đồng, vận hành tiếp ngọt chủ yếu từ nguồn kênh Trà Ngoa, sông sông Măng Thít dẫn về. Ngoài ra, tranh thủ tiếp nước ngọt từ các cống Láng Thé, Cái Hóp, huyện Càng Long và Cần Chông, huyện Tiểu Cần; Rạch Rum, Mỹ Văn, huyện Cầu Kè khi độ mặn cho phép.
Ở vùng Gò Công, dự án ngọt hóa đến thời điểm này hệ thống thủy lợi đã cơ bản ngăn được mặn, trữ ngọt. Để công trình này phát huy hiệu quả phục vụ cho 54.000 ha đất SX trong vùng dự án thì cần phải đầu tư giai đoạn 2 với số vốn trên 500 tỷ đồng. Ông Nguyễn Thiện Pháp, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và phòng chống lụt bão tỉnh Tiền Giang cho biết: Mặn đang xâm nhập sâu vào các con sông. Theo nhận định của Trung tâm Khí tượng Thủy văn tỉnh, tình hình xâm nhập năm nay có khả năng cao hơn năm 2011 và lấn sâu vào nội đồng. Độ mặn 1%0 có khả năng xâm nhập đến khu vực Đồng Tâm, cách cửa biển 55 km về phía thượng nguồn.
Tại TP Mỹ Tho, độ mặn 2- 4 %0 có khả năng xuất hiện từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4. Còn hiện tại, mặn đã xâm nhập vào các con sông cách biển Gò Công khoảng 20 km. Tại Rạch Vách, độ mặn đo được trong những ngày qua là 2,5%0; tại Vàm Giồng nhỏ hơn 1%0. Theo ông Pháp, mọi công tác khảo sát lập dự án cho giai đoạn hai đã làm xong đang chờ tỉnh và Trung ương phê duyệt. Trước mắt, để giúp dân sống chung với mặn, Chi cục đã cho đóng tất cả các cống trong vùng dự án để ngăn mặn, trừ cống Xuân Hòa đến 13/3/2012 mới đóng, lúc đó hầu hết các trà lúa ĐX đã chín và thu hoạch.
Đối với nước sinh hoạt của nhân dân, theo khảo sát sẽ có khoảng 4.000 hộ sống rải rác ven biển, ven sông rạch, xa đường ống dẫn nước ở huyện Gò Công Đông và Tân Phú Đông gặp khó khăn. Để giúp cư dân có nước ngọt sinh hoạt trong mùa xâm nhập mặn, Chi cục mở 60 vòi nước công cộng để người dân có thể đến những điểm gần nhất lấy nước về sử dụng miễn phí.
Ngay từ cuối tháng 2 này sẽ cho mở nước phục vụ dân cho đến hết mùa xâm nhập mặn 2012. UBND tỉnh Tiền Giang đã cho chủ trương kéo đường ống nước từ Tân Thới vượt sông Cửa Trung sang Tân Thạnh để giải quyết nước sinh hoạt cho người dân trong xã ngay trong mùa khô này. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã có kế hoạch trang bị 3 máy phát điện dự phòng để đảm bảo duy trì hoạt động cho các trạm cấp nước trong điều kiện thường xuyên cúp điện vào mùa khô.
Trong khi đó, theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Bến Tre độ mặn 4 ‰ theo dông sông Cửa Đại xâm nhập vào đết liền hơn 15 km; trên sông Cổ Chiên. Hàm Luông độ mặn 4 ‰ đã xâm nhập sâu hơn 20 km. Tình hình xâm nhập mặn từ các cửa sông sẽ tăng dần từ tháng 2 đến tháng 4 nhất là khi có gió chướng hoạt động mạnh kết hợp với triều cường biển Đông thì độ mặn 4%0 có khả năng xâm nhập vào đất liền từ 50- 55 km và độ mặn 1%0 sẽ bao vây Bến Tre.
Năm nay dự án cấp nước thô phục vụ nhu cầu nuôi trồng thủy sản và nước sinh hoạt cho người dân 4 xã: Thạnh Trị, Đại Hòa Lộc, Thạnh Phước và Thới Thuận huyện Bình Đại từ hệ thống hồ chứa Ba Lai cũng đã được đưa vào khai thác. Ông Tống Văn Thành, phụ trách quản lý khai thác nhà máy nước ngọt Ba Lai, huyện Bình Đại cho biết: Nhà máy nước Ba Lai có công suất 2.000 m3/giờ, hiện tại đang hoạt động một máy với công suất 810 m3/giờ. Vào cao điểm mùa xâm nhập mặn nhà máy sẽ hoạt động hết công suất để phục vụ nhu cầu SX và nước sinh hoạt cho người dân.
Trước tình hình này, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre đã chỉ đạo các huyện không được chủ quan trong công tác phòng, chống xâm nhập mặn. Bên cạnh đó, Sở NN- PTNT tham mưu UBND tỉnh nguồn kinh phí để hỗ trợ các địa phương triển khai các công trình cấp bách.
Ngoài nguồn vốn tỉnh hỗ trợ, các huyện cần huy động sự đóng góp của nhân dân. Rút kinh nghiệm các năm trước, UBND tỉnh lưu ý các huyện trước khi triển khai công trình đắp đập và cống tạm phải họp dân lấy ý kiến vì một số công trình ảnh hưởng đến giao thông, thủy lợi.
