Thời điểm này, cánh đồng Gò Trạm, Gò Bác ở xã Phổ Cường (Thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) vẫn trơ gốc rạ, nền đất nứt nẻ, cây cỏ thiếu nước tưới nên héo khô. Hầu hết những năm gần đây, vụ hè thu nào, các cánh đồng này cũng đều không gieo sạ được vì nằm xa kênh tưới của hồ chứa nước Liệt Sơn nên nguồn nước không thể về tới.
Cứ đến vụ hè thu, nhiều diện tích lúa ở Thị xã Đức Phổ (Quảng Ngãi) lại không thể gieo sạ vì thiếu nước tưới. Ảnh: L.K.
Dẫn chúng tôi thăm cánh đồng Gò Bác ở thôn Nga Mân, xã Phổ Cường, nông dân Dương Nhơn cho hay: Ở cánh đồng này, gia đình ông có hơn 6 sào ruộng nhưng chỉ làm được vụ đông xuân, còn vụ hè thu năm nào cũng bỏ trắng. Những người có điều kiện thì đóng giếng, tỉa đậu, hoặc làm hoa màu.
Xã Phổ Cường có hơn 1.100 ha đất lúa. Trước tình hình nguồn nước vô cùng khó khăn, xã đã chỉ đạo hợp tác xã nông nghiệp và các thôn tiến hành rà soát những diện tích có khả năng gieo sạ được trong vụ hè thu 2021, đồng thời thông báo bà nạo vét kênh mương, vệ sinh đồng ruộng để nước về đến đâu, tiến hành xuống giống ngay đến đó. Với những diện tích không thể gieo sạ nhưng vẫn có nguồn nước, xã vận động nông dân chuyển sang canh tác các loại cây hoa màu. Những diện tích không thể tưới được đành bỏ trắng.
Ông Võ Cương, Chủ tịch UBND xã Phổ Cường cho biết: Vụ hè thu này, từ nguồn nước của hồ Liệt Sơn và các hồ địa phương, xã gieo sạ khoảng 600 ha lúa, còn 400 ha sẽ không gieo sạ được do thiếu nguồn nước. Trong đó, người dân tự chuyển đổi khoảng 25 ha, số còn lại hiện nay là không có nước tưới.
Tại Thị xã Đức Phổ, Trạm Quản lý Thủy nông số 6 hiện đang quản lý 7 hồ chứa nước trên địa bàn. Theo thống kê sơ bộ của đơn vị này, từ đầu vụ, mực nước các hồ chứa trên địa bàn chỉ còn gần 80% dung tích thiết kế.
Ước tính, lượng nước từ các hồ chứa mà trạm đang quản lý, cộng với nước từ hồ Núi Ngang, Thạch Nham đổ về, chỉ có thể tưới cho trên 3.300 ha diện tích gieo sạ của Thị xã Đức Phổ, còn khoảng hơn 360 ha thuộc các khu vực tưới của trạm, nguồn nước không thể đảm bảo nên phải bỏ trắng hoặc chuyển đổi cây trồng.
Ông Huỳnh Thế Cường, Trạm trưởng Trạm Quản lý Thủy nông số 6 nhận định: Năm nay thời tiết nắng nóng kéo dài, khả năng không thể đáp ứng hết diện tích mà các địa phương đăng ký. Các địa phương như Phổ Cường, Phổ Minh ở vùng cuối kênh chính của hồ Liệt Sơn ra Thanh Bình, khuyến cáo bà con nên chuyển đổi cây trồng, khoanh vùng tưới để đề phòng giữa vụ thời tiết nắng hạn sẽ thiếu nước.
Vụ Hè thu 2021, toàn Thị xã Đức Phổ có kế hoạch gieo sạ khoảng 4.700 ha lúa với các giống chủ lực là Thiên Hương 6 (QNg6), ĐH815-6, QNg 128, DT45, Bắc Thịnh, MT10; giống lúa bổ sung gồm: QNg13, Đài Thơm 8, Khang dân đột biến, VNR20.
Để đảm bảo nguồn nước tới cuối vụ, Thị xã Đức Phổ đã chỉ đạo các địa phương lên phương án phòng chống hạn ngay từ đầu vụ. Đồng thời, khuyến cáo nông dân sử dụng nước tưới tiết kiệm, hợp lý; áp dụng các biện pháp tưới luân phiên, tưới ướt ráo nhằm đảm bảo năng suất lúa.
