Cơ quan Quản lý CITES Việt Nam vừa tổ chức họp báo phản hồi về Báo cáo Nghiên cứu tiêu dùng đối với sừng tê giác tại VN do Tổ chức TRAFFIC phối hợp với Ipsos Marketing thực hiện, kèm theo bản giới thiệu tóm tắt với tiêu đề “Người tiêu dùng tê giác, họ là ai?” đưa ra nhận định chưa chính xác về việc sử dụng sừng tê giác tại VN.
Đại diện CITES VN, ông Đỗ Quang Tùng chia sẻ, CITES VN đánh giá cao nỗ lực và sự hợp tác của TRAFFIC về việc bảo tồn, bảo vệ các loài hoang dã, trong đó có nghiên cứu tiêu dùng đối với sừng tê giác tại VN.
Tuy nhiên, bản báo cáo đã nhận định thiếu khách quan, cũng như phương pháp thực hiện không toàn diện, thông tin công bố chưa được rõ ràng, gây hiểu nhầm và ảnh hưởng nghiêm trọng tới nỗ lực thực thi của các cơ quan chức năng cũng như uy tín của VN trên trường quốc tế.
Mục tiêu của TRAFFIC là nghiên cứu, đánh giá về nhận thức, cách thức sử dụng và thái độ của người VN nói chung về sừng tê giác, nhưng số lượng mẫu chỉ có 749 mẫu ở Hà Nội và TP.HCM. Trong số 40 người được phỏng vấn sâu lại chọn những người đã có liên quan tới sừng tê giác.
Cụ thể, có 10 người đã mua, 10 người sử dụng, 10 người không sử dụng nhưng biết về sừng tê giác và 10 bác sỹ đông y. Phỏng vấn trực tiếp 709 người đã chọn ra trước 109 người đã mua và sử dụng sừng tê giác, còn lại 600 người ngẫu nhiên.
Theo ông Tùng, nghiên cứu này không thể đại diện cho người VN, cũng như không phản ánh khách quan về số lượng người sử dụng sừng tê giác trên tổng dân số vì trước khi phỏng vấn TRAFFIC đã lựa chọn tới 20% người đã sử dụng.
Bên cạnh đó, câu hỏi khảo sát của TRAFFIC được thiết kế dài gần 30 trang, thiếu căn cứ khoa học và chủ yếu tập trung vào các câu hỏi xoay quanh việc sử dụng, mua bán sừng tê giác, không xét đến khía cạnh tâm lý của người VN. Do vậy, kết quả đưa ra không phản ánh chính xác nhận thức và thái độ của người được hỏi.
Mặt khác, nghiên cứu mang tính xã hội nhưng lại do tổ chức Ipsos Marketing chuyên về xác định marketing và thị trường kinh doanh thực hiện. Nghiên cứu lại được xây dựng theo ý kiến chủ quan của WWF/TRAFFIC, không có sự tham gia hoặc góp ý của các bên có liên quan, đặc biệt thiếu sự tham vấn của các cơ quan Chính phủ quản lý về lĩnh vực này.
Tại cuộc họp báo, đại diện phía TRAFFIC thừa nhận, các nghiên cứu, khảo sát của họ không phải là đại diện cho tất cả dân số VN mà chỉ là cuộc khảo sát, nghiên cứu để cho thấy việc tiêu thu tê giác tại VN là có thật và nhu cầu này đang có xu hướng tăng lên.
Phía TRAFFIC cho biết, bản thân các nhà báo quốc tế khi đưa tin về bản báo cáo của TRAFFIC chưa thật sự chuẩn xác, khi nói kết quả là đại diện cho việc sử dụng sừng tê giác của tất cả người dân VN. Ngay sau khi có các bài báo về việc sử dụng sừng tê giác tại VN liên quan đến bản báo cáo của TRAFFIC, tổ chức phi chính phủ này đã có phản hồi với các nhà báo quốc tế về vấn đề trên.
Đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương và Cục Cảnh sát Môi trường (Bộ Công an) rất lấy làm tiếc về sự cố vừa qua, nó ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, vị thế của VN. Đặc biệt, trong những năm qua VN có rất nhiều nỗ lực đóng góp cho hoạt động bảo tồn các loài động vật hoang dã.
| Rút kinh nghiệm từ vụ việc này, đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị các bên liên quan, đặc biệt là các tổ chức phi chính phủ cần thận trọng khi thông tin trên báo chí. Phải tôn trọng yếu tố khách quan, trung thực, nếu không nội dung của bài báo sẽ bị sai lệch, thậm chí phản tác dụng với mục tiêu ban đầu. |
