Nhiều tổ chức môi trường quốc tế, trong đó có Greenpeace cho biết nông dân Trung Quốc đã trồng ngô biến đổi gen bất hợp pháp từ nhiều năm qua. Ảnh: Reuters
Một số nguồn tin giấu tên cho biết, động thái mới nhất của chính phủ Trung Quốc như một “cú giáng công nghệ” ở quốc gia có thị trường ngô lớn nhất thế giới.
Một nhà quản lý cấp cao thuộc một tập đoàn phát triển hạt giống Trung Quốc dẫn thông báo cho biết: Bộ Nông nghiệp và Nông thôn đã lên kế hoạch chỉ định trồng khoảng 4 triệu mu (tương đương 267.000 ha) sẽ được trồng bằng các giống ngô biến đổi gen trong năm nay. “Cụ thể, một số giống ngô GMO sẽ được trồng ở một số địa điểm thuộc các tỉnh Nội Mông, Cát Lâm, Hà Bắc và Vân Nam”, vị này nói với Reuters nhưng từ chối tiết lộ danh tính vì kế hoạch không được công khai.
Trung Quốc đã nghiên cứu các giống cây lương thực biến đổi gen trong nhiều thập kỷ nhưng chưa bao giờ cho phép trồng chúng vì vướng phải sự phản đối công nghệ này. Trong khi đó, ngoại trừ cho phép trồng bông GMO, chính phủ Trung Quốc hàng năm vẫn cho phép nhập khẩu đậu nành và ngô GMO để sử dụng trong sản xuất- chế biến thức ăn chăn nuôi.
Theo các nhà quan sát, việc triển khai chậm hơn dự kiến kế hoạch trồng ngô biến đổi gen đã gây thất vọng cho các công ty hạt giống đang rất kỳ vọng tăng doanh thu trong một thị trường phân mảnh và cạnh tranh cao. Ngoài ra, kế hoạch này cũng xảy ra khi sự phục hồi kinh tế dự kiến sẽ làm tăng nhu cầu tiêu dùng ngô của Trung Quốc để nuôi đàn lợn lớn nhất thế giới.
Hiện Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc đã không trả lời hay phản hồi bất cứ yêu cầu bình luận hoặc thông tin nào liên quan đến chủ đề nhạy cảm này. Theo số liệu thống kê chính thức, Trung Quốc đã trồng khoảng 43 triệu ha ngô vào năm ngoái, tạo ra 277 triệu tấn ngô.
Bất chấp sự cảnh giác đối với cây trồng biến đổi gen, tuy nhiên các giống cây lương thực GMO vẫn có nhu cầu rất lớn vì ưu điểm năng suất cao và chống chịu tốt hơn với các loại hình thời tiết khắc nghiệt.
Theo một báo cáo được công bố trên các phương tiện truyền thông nhà nước vào năm 2021, tại vựa lúa mì của Trung Quốc ở phía đông bắc, các giống ngô biến đổi gen vẫn được người dân gieo trồng trái phép, chiếm tới 70% diện tích.
Các nhà phân tích tại hãng Citic Securities và Tianfeng Securities cho biết trong các thông báo gần đây rằng, họ dự kiến sẽ tung ra thị trường các giống ngô GMO ngay trong mùa xuân này.
Giám đốc một công ty hạt giống cho biết: “Chúng tôi hy vọng các giống GMO ở Trung Quốc sẽ tăng ít nhất gấp ba đến bốn lần diện tích trong thời gian tới”.
Hiện hai công ty có công nghệ ngô GMO được Bắc Kinh phê duyệt là an toàn bao gồm Beijing Dabeinong Technology Group Co Ltd (002385.SZ) và liên doanh giữa Syngenta Group và Yuan Longping High-tech Agricultural Co Ltd (000998.SZ). Trong khi đó, các công ty nước ngoài không được phép buôn bán, kinh doanh hạt giống GMO ở Trung Quốc.
Khi được yêu cầu trả lời phỏng vấn, cả hai công ty Dabeinong và Yuan Longping đều từ chối đưa ra bình luận, trong khi đó đại diện Syngenta cũng để ngỏ phản hồi ngay lập tức.
Trong diễn biến liên quan, cổ phiếu của các công ty hạt giống tại Trung Quốc đã đồng loạt giảm trong tuần này sau khi có nhiều nhận xét được đưa ra trong “Văn kiện trung ương số 1” về chính sách nông thôn năm 2023 do nội các Trung Quốc công bố hôm đầu tuần, được coi là dấu hiệu cho thấy việc phát triển công nghệ GMO có kiểm soát hơn.
Vào năm ngoái, tập đoàn Dabeinong nói với các nhà đầu tư rằng họ dự kiến thu tiền bản quyền từ 8 nhân dân tệ đến 10 nhân dân tệ cho mỗi mu ngô GMO được trồng.
Ông Tập bật đèn xanh
Các cánh đồng ngô của Trung Quốc chỉ cho sản lượng ngô trung bình khoảng 60% so với sản lượng ngô của các nhà sản xuất hàng đầu Mỹ, nơi các giống ngô biến đổi gen chiếm tới hơn 90% diện tích.
Theo các nguồn, Chủ tịch Tập Cận Bình ngày càng ủng hộ việc sử dụng công nghệ này, điều mà ông cho là rất quan trọng để củng cố an ninh lương thực của Trung Quốc. Căng thẳng thương mại, thời tiết thất thường và chiến tranh ở nước xuất khẩu ngô lớn là Ukraine đã làm gia tăng lo ngại chính thức về việc nuôi sống 1,4 tỷ dân của đất nước.
Các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh đã phê duyệt tính an toàn của 14 "đặc điểm" của ngô biến đổi gen kể từ năm 2019 và thực hiện các quy định mới để hỗ trợ công nghệ này, báo hiệu sự thay đổi trong thái độ thận trọng lâu nay đối với thực phẩm GMO.
Tuy nhiên nội các cho biết trong tài liệu chính sách của mình rằng Trung Quốc - mặc dù đã đẩy nhanh quá trình thương mại hóa ngô và đậu tương GMO - sẽ "mở rộng diện tích thử nghiệm một cách có trật tự và điều chỉnh việc quản lý việc trồng trọt". “Mục tiêu cuối cùng của kế hoạch là làm sao đảm bảo không có vấn đề gì xảy ra”, một nguồn tin khác cho biết.
