Ông Lâm Vĩnh Gia, ngụ tại ấp 1, xã Vĩnh Xương, TX Tân Châu, An Giang có hơn 40 năm kinh nghiệm nuôi thủy sản. Trước đây, ông Gia chuyên ương cá tra giống nhưng do hiệu quả thấp nên chuyển sang nuôi cá còm.
Cá còm còn có tên gọi cá Nàng Hai, là loài được xếp phân loại cùng một họ với cá thát lát (họ Notopteridae). Ngoài giá trị được sử dụng làm thực phẩm, cá còm còn được nuôi làm sinh vật cảnh. Đây là giống cá nước ngọt có khả năng chịu phèn, thịt ngọt và dai, có thể chế biến ra nhiều món ăn ngon; đặc biệt là món chả cá.
Lý do ông Gia chọn cá còm bởi chúng có đặc tính dễ nuôi, thịt ngon, giá cả ổn định, bệnh cá ít xuất hiện và dễ trị hơn cá tra. Ban đầu ông lấy nguồn cá giống nơi khác đem về nuôi. Sau vài vụ, ông nảy sinh ý tưởng nhân giống loài cá này để không phải mất thời gian và chi phí mua giống.
Trước khi tiến hành sinh sản nhân tạo giống cá còm, ông đã đi tham quan, học tập ở nhiều nơi. Sau vài lần thất bại, ông đã đúc kết được một số kinh nghiệm.
Do đặc tính cá còm đẻ trứng dính, ông Gia đã sử dụng giá thể bằng gạch tàu để cá còm đẻ trứng dính vào giá thể. Nhưng do việc sử dụng gạch tàu làm giá thể gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm tra, vì các miếng gạch phải cắm ở dưới mặt nước ao.
Sau một thời gian nghiên cứu, ông đã thay đổi giá thể bằng việc sử dụng các ống nhựa có đường kính 10 cm để dễ dàng kiểm tra trứng. Ngoài ra, ông còn dùng nẹp tre kẹp vào ống nhựa để dễ dàng cắm ống nhựa xuống dưới mặt nước ao, cá đẻ sẽ dính quanh mặt ngoài thành ống nhựa.
Để kích thích cá đẻ, ông cấp nước thêm vào ao, sau đó bố trí giá thể các ống nhựa cấm theo chiều thẳng đứng xuống ao, tính từ khi cấp nước đến thời điểm ngày thứ ba thì bắt đầu kiểm tra các ống nhựa.
Nếu cá đẻ trứng sẽ dính bên mặt ngoài ống. Sau đó tiến hành chuyển các ống nhựa đến bể ấp đã chuẩn bị sẵn. Sau 5 - 6 ngày, trứng sẽ nở thành cá bột. Cá bột được vớt chuyển sang bể ương cá giống.
Sau nhiều đợt SX, ông đã có thêm kinh nghiệm về việc định kỳ phân cỡ trong quá trình ương cá giống. Bên cạnh đó, ông còn nghiên cứu sử dụng thức ăn công nghiệp để thay thế thức ăn tự chế nhằm tiết kiệm thời gian chế biến thức ăn và hạn chế ô nhiễm môi trường nước.
Theo ông Gia, với số lượng 300 con cá bố mẹ được chọn sinh sản thì SX được 40.000 cá con với tỉ lệ cho phối 2 cái, 1 đực. Cá còm một năm chỉ sinh sản một đợt nhưng chia ra từ 5 - 6 lần sinh sản và bắt đầu sinh sản từ tháng 4 kéo dài đến tháng 7, tháng 8.
Như vậy, bình quân một tháng cá đẻ 2 lần, tỉ lệ đẻ và nở đạt 90%. Năm 2013, ông SX được 150.000 con cá bột, sau đó ương lên giai đoạn cá hương bán được với giá 2.800 đ/con.
