Liên quan đến bài viết trên Báo Nông nghiệp Việt Nam: “BQLDA xây dựng thị xã Kỳ Anh tự ý thay đổi phương án thi công?”, phản ánh việc UBND thị xã Kỳ Anh, Ban quản lý dự án (BQLDA) xây dựng thị xã tự ý cho nhà thầu thay đổi thiết kế, biện pháp thi công gói thầu KA-PW-07 Hệ thống thu gom nước thải, thuộc dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực – Tiểu dự án đô thị Kỳ Anh, khi chưa được thẩm định, phê duyệt điều chỉnh theo quy định của pháp luật.
Mới đây, Sở Xây dựng Hà Tĩnh đã có văn bản phản hồi kiến nghị của UBND thị xã Kỳ Anh. Theo đó, văn bản nhấn mạnh: “Việc điều chỉnh dự án, thiết kế chủ đầu tư thực hiện theo quy định tại điều 61, Điều 84 Luật Xây dựng năm 2014; Điều 19, Điều 39 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 của Chính phủ và hướng dẫn của Sở Xây dựng tại văn bản 3171/SXD-QLHĐXD ngày 29/11/2022”.
Đối chiếu với các quy định trên, việc chủ đầu tư tự ý cho nhà thầu Công ty TNHH xây dựng Tự Lập (Công ty Tự Lập) thay đổi biện pháp thi công từ đào hở sang khoan ngầm kéo ống HDD tại xã Kỳ Hoa đã vi phạm Luật Xây dựng và Nghị định số 15 của Chính phủ.
Gói thầu KA-PW-07 được UBND thị xã Kỳ Anh phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 20/12/2021. Đơn vị trúng thầu Liên danh Tổng công ty xây dựng Nông nghiệp Việt Nam (VINACCO)-CTCP, Công ty CP xây dựng số 5 (SC5) và Công ty TNHH xây dựng Tự Lập (Công ty Tự Lập). Giá trị hợp đồng hơn 380 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án 36 tháng. Đây là dự án vay vốn Ngân hàng thế giới (WB) và vốn đối ứng ngân sách tỉnh, ngân sách thị xã Kỳ Anh.
Cụ thể, gói thầu này không thuộc các trường hợp được điều chỉnh dự án, điều chỉnh thiết kế xây dựng. Và nếu có điều chỉnh thì biện pháp đó phải được Cơ quan chuyên môn về xây dựng theo thẩm quyền quy định tại Điều 36 Nghị định số 15/2021 thực hiện thẩm định thiết kế xây dựng điều chỉnh trước khi tổ chức thi công.
“Đối với công trình xây dựng thuộc dự án sử dụng vốn nhà nước ngoài đầu tư công…, cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thẩm định đối với công trình thuộc dự án được đầu tư xây dựng trên địa bàn hành chính của tỉnh…”, điểm b, mục 2, Điều 36 Nghị định 15/2021/NĐ-CP nêu rất rõ.
Như vậy, kể cả có “khoan thử nghiệm” như lý giải của Phó BQLDA xây dựng thị xã Kỳ Anh thì biện pháp khoan ngầm kéo ống HDD cũng phải được đồng ý về mặt chủ trương và thẩm định hồ sơ thiết kế của Sở Xây dựng Hà Tĩnh. Tuy nhiên, qua tìm hiểu, tất cả trình tự trên chủ đầu tư đều không thực hiện mà tự ý cho nhà thầu thay đổi thiết kế, thi công khoan, kéo đường ống với chiều dài gần 200m ở thôn Hoa Trung, xã Kỳ Hoa.
Đối với việc xác định đơn giá, thị xã Kỳ Anh đề nghị “cho phép áp dụng đơn giá các dự án tương tự hoặc dựa trên thông báo giá phù hợp để đưa vào thương thảo hợp đồng”. Vấn đề đặt ra là “đơn giá dự án tương tự hay thông báo giá phù hợp” mà chủ đầu tư đưa ra hoàn toàn không có trong quy định của pháp luật. Giá vật liệu xây dựng phải tổ chức xây dựng theo công bố giá của cơ quan có thẩm quyền, không thể vận dụng “ngẫu hứng” như cách chủ đầu tư đề xuất.
“Theo Điều 21 Nghị định 10/2021/NĐ-CP, ngày 9/2/2021 của Chính phủ, việc xác định định mức dự toán mới, điều chỉnh định mức dự toán phải thực hiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, hiện nay phương án thi công khoan ngầm kéo ống HDD chưa được Bộ Xây dựng công nhận và cũng chưa có đơn giá, định mức quy định trong hệ thống định mức xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.
Vì vậy việc thay đổi thiết kế, phương án thi công sẽ không thể thanh quyết toán, ảnh hưởng đến toàn bộ dự án”, một cán bộ Sở Xây dựng cho hay.
Một dự án tác động trực tiếp đến hàng ngàn hộ dân nhưng UBND thị xã Kỳ Anh “ưu ái” cho Công ty Tự Lập tự thay đổi thiết kế, phương án thi công khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép khiến dư luận trên địa bàn hết sức bức xúc.
Hơn nữa, việc thi công không đúng thiết kế này có thể gây ra hệ lụy về chất lượng công trình, có nguy cơ hợp thức hóa hồ sơ thanh quyết toán, thậm chí gây bất bình đẳng với những nhà thầu khác đang thi công theo đúng phương án hồ sơ thiết kế đã được thẩm định, phê duyệt.
Trong báo cáo gửi Sở Xây dựng Hà Tĩnh, UBND thị xã Kỳ Anh lý giải nguyên nhân đề nghị thay đổi thiết kế, phương án thi công đường ống mạng cấp 3 gói thầu KA-PW-07 từ đào hở sang khoan ngầm kéo ống HDD là do Tổng cục đường bộ Việt Nam yêu cầu khoan ngầm qua QL1A. Các đoạn đường hẹp, đào sâu làm ảnh hưởng an toàn khu dân cư, ách tắc giao thông; vướng mắc hệ thống cáp quang Quốc gia, cáp ngầm điện chiếu sáng, hệ thống đường ống cấp nước, cây xanh trên vỉa hè QL1A. Nếu thi công theo hồ sơ thiết kế được duyệt, chủ đầu tư phát sinh kinh phí để di dời hệ thống hạ tầng công trình ngầm, phát sinh chi phí xây dựng…